Płacowe i pozapłacowe czynniki motywacji. (wynagrodzenie, ubranie)

Motywacja to pojęcie o różnych znaczeniach, które jest przedmiotem zainteresowania wielu nauk, m.in. psychologii, ekonomii oraz zarządzania. Teoretycy zarządzania starają się wyjaśnić, jakimi motywami ludzie kierują się w swoim postępowaniu. Motywacja jest podstawowym elementem i motorem w podejmowaniu działań, jednak jej skuteczność zależy od wielu czynników, takich jak: zadowolenie jakie daje praca, nasze miejsce w hierarchii organizacji oraz satysfakcja jaką mamy z efektów naszych działań. Motywowanie wymaga znalezienia optymalnego rozwiązania, które spowoduje zarówno zadowolenie z pracy pracownika, jak i zapewni wysoką wydajność przedsiębiorstwu. Menedżer XXI powinien doskonale zdawać sobie z tego sprawę i skierować swą uwagę na sposoby wykorzystania różnych form pobudzania motywacji pracowników. 1. 1. Istota motywacji Z etymologicznego punktu widzenia nazwa motywacja pochodzi od łacińskiego słowa movere, co oznacza poruszać się, wprawiać w ruch. Motywacja jest zatem formą aktywności, zjawiskiem dynamicznym . Z drugiej strony możemy motywację postrzegać jako to, co powoduje dynamikę, czyli jako czynnik poruszający do innych form aktywności oraz związanych z tym zachowań. W polskich opracowaniach psychologicznych często przyjmuje się, że motywacja jest procesem, który ma na celu zmianę aktualnej sytuacji na sytuację bardziej korzystną z punktu widzenia dobra danego człowieka. J. Reykowski definiuje motywację jako proces regulacji, który pełni funkcję sterowania czynnościami tak, aby doprowadziły one do osiągnięcia określonego wyniku, którym może być zarówno zmiana zewnętrznego stanu rzeczy, jak zmiana w samym sobie, czy też zmiana własnego położenia . Analiza motywacji akcentująca przede wszystkim wymiar celowościowego zachowania jest najbardziej popularna wśród dostępnych opracowań. S. Borkowska wskazuje na motywację rozumianą jako ogół motywów, które wpływają na decyzję jednostki: o zachowaniu, podjęciu zachowania, jego podtrzymaniu lub kierunku. Efekty pracy zależą od zdolności, możliwości, i umiejętności ludzi wspartych odpowiednią motywacją, wolą i chęcią działania. Według S. Borkowskiej, efektywność pracy to wynik iloczynu: Wiedzieć x Móc x Chcieć. Motywacja jest tu rozumiana jako siła motoryczna ludzkich zachowań i działań, jest niezbędnym i jednym z najważniejszych czynników wzrostu efektywności pracy. Najważniejszym ogniwem jest człowiek, który działa w określony sposób, pragnie przyswoić określoną wiedzę i szuka możliwości działania. W literaturze wyróżnia się dwa rodzaje motywacji: zewnętrzną i wewnętrzną. Odróżnienie to wiąże się z rodzajem wartości, do jakich człowiek dąży. Jeżeli są to wartości instrumentalne, a więc stanowią środek do osiągnięcia wartości ostatecznych (celów), to motywacja do ich osiągnięcia nazywana jest zewnętrzną. Natomiast motywacja wewnętrzna skłania do osiągnięcia wartości ostatecznych (tzw. autotelicznych). Z. Jasiński definiuje motywację jako oddziaływanie przez rozmaite formy i środki na pracowników w taki sposób, aby ich zachowania były zgodne z wolą kierującego i zmierzały do realizowania postawionych przed nimi zadań . Motywacja do zaangażowania się w realizację zadania jest tym większa, im lepiej jest to zadanie zdefiniowane. W zarządzaniu nie można oczekiwać domyślności pracowników - preferuje się raczej bezpośrednią komunikację. Zadania powinny być bardzo jasno i precyzyjnie określone. Ponadto pracownik musi wysoko oceniać swoją szansę na sprostanie zadaniu, a ta z kolei zależy od optymalnych warunków realizacji zadań, które powinno się pracownikom zapewniać. System motywowania musi być tak zorganizowany, aby wynagradzał efekty zaangażowania pracowników . W teorii motywacji tę cechę nazywa się instrumentalnością. Motywacja definiowana jest jako proces, który określa wybór między różnymi, dobrowolnymi aktywnościami. Zbyt silna motywacja może paraliżować działania, powodując nadmierne napięcie emocjonalne. Zjawisko to znalazło odbicie w prawie Bircka (rys. 1) . Istnieje szereg prób wyjaśnienia motywacji. W latach 50-tych XX wieku formułowano trzy wiodące teorie motywacji. Są to teoria hierarchii potrzeb, teoria X i Y, teoria czynników motywacyjnych i higienicznych. Obecnie wczesne teorie motywacji są przedmiotem ostrej krytyki, a ich zasadność jest kwestionowana. Nie mniej jednak praktycy zarządzania wciąż się nimi posługują w celu wyjaśnienia mechanizmów, które rządzą motywacją pracowników.

Motywacja w pracy

Wstęp

Współczesne firmy, chcąc pozyskać wykwalifikowanego pracownika, są zmuszone do zaoferowania, oprócz atrakcyjnego wynagrodzenia, także szeregu świadczeń pozapłacowych. Rola tych świadczeń, oferowanych przez przedsiębiors...