Zwierzęta

Zwierzęta
Zwierzęta – organizmy cudzożywne, w większości tkankowe, poruszające się w celu zdobycia pokarmu lub partnera.

Bezkręgowce – zwierzęta nie posiadające szkieletu wewnętrznego.

Kręgowce – zwierzęta ze szkieletem wewnętrznym (kręgosłupem – oprócz pancernika).

Bezkręgowce

Gąbki, jamochłony

1. Gąbki – zwierzęta beztkankowe:
a) środowisko – woda słona (80% gąbek), woda słodka
b) tryb życia – osiadły, kolonijny
c) budowa:
- wielokomórkowe
- ciało porowate
- „szkielet wewnętrzny” – nieorganiczny
- wnętrze ciała – jama
d) znaczenie:
- są filtratorami
- są biowskaźnikami
- materiał szlifierski
- służą jako miejsce do życia zwierząt morskich
2. Jamochłony – parzydełkowce:
a) środowisko:
- wody słone (większość)
- wody słodkie (stułbia)
b) tryb życia:
- osiadły – polipy
- wolnopływające – meduzy
c) stułbiopławy, krążkopławy, koralowce
d) budowa:
- symetria promienista
- powłoka ciała otacza jamę chłonąco – trawiącą z czułkami uzbrojonymi w parzydełka
- u koralowców -> pancerzyk wysycany węglanem wapnia
3. Są to drapieżniki.
4. Formy poruszające się, poruszają się ruchem odrzutowym.
5. Znaczenie:
a) szkielety koralowców – cele zdobnicze
b) rafy koralowe – schronienie dla ryb i bezkręgowców
c) symbioza ukwiała z rakiem pustelnikiem
d) oparzenia niektórych gatunków są niebezpieczne nawet dla człowieka
6. Polskie jamochłony:
a) chełbia modra – Bałtyk
b) stułbia płowa – czyste wody słodkie

Mięczaki
Mięczaki – najliczniejszy po stawonogach typ bezkręgowców. Miękkie ciało, wilgotne, często okryte muszlą.

1. Środowisko:
a) wody słodkie
b) wody słone
c) miejsca wilgotne
2. Przedstawiciele:
a) małże – wolnopływające lub osiadłe:
- ostrygi
- perłopławy
- ołółki
- racicznica
- groszówka
- sercówka
- szczeżuja
- skójka perłorodna
b) ślimaki:
- lądowe – winniczek, pomrów
- słodkowodne – błotniarka stawowa, zatoczek rogowy, żyworódka
- morskie – rozkolec, stożek
c) głowonogi:
- ośmiornice
- dziesięciornice
- kałamarnice
- mątwy
3. Budowa:
a) głowa (brak u małży)
b) noga (przekształcona w ramiona u głowonogów) z haczykami i przyssawkami
c) śluz – płynna wydzielina nabłonka
d) worek trzewiowy z narządami wewnętrznymi, płaszcz będący fałdą ciała
e) narządy zmysłów – oczy, czułki, narządy dotyku
f) muszla z węglanu wapnia i białka
- pojedyncza u ślimaków
- dwupołówkowa u małż
g) język – tarka
- ślimaki i głowonogi mają również szczęki do rozdrabniania
h) worek czernidłowy (u ośmiornic i mątw) – zawiera barwnik do maskowania
i) rozmnażanie:
- rozdzielnopłciowe:
 ślimaki wodne
 małże
 głowonogi
- obojnaki:
 ślimaki lądowe
4. Oddychanie:
a) skrzela:
- ślimaki morskie
- część ślimaków słodkowodnych – np. żyworódka
b) płuca:
- ślimaki lądowe
- część ślimaków słodkowodnych – np. błotniarka stawowa, zatoczek rogowy
5. Odżywianie:
a) małże:
- filtratory zjadające pokarm martwy lub żywy
b) ślimaki:
- pokarm roślinny
- część z nich to drapieżniki, np. stożek
c) głowonogi:
- drapieżniki
6. Znaczenie:
a) pokarm
b) ozdoby
c) bioindykatory
d) szkodzą urządzeniom wodnym
e) szkodniki roślin

Stawonogi
Stawonogi – najliczniejsza grupa zwierząt. Ciało segmentowane: głowa, tułów, odwłok; ciało okryte w większości pancerzem chitynowym (szkielet zewnętrzny); członowe odnóża połączone stawami.

Skorupiaki

1. Środowisko:
a) wodne:
- rak
- krab
- rozwielitka
b) lądowe:
- stonoga
2. Budowa zewnętrzna:
a) głowotułów i odwłok – segmentowane
b) oczy na słupkach
c) 2 pary czułków
d) odnóża:
- gębowe
- kroczne
- odwłokowe
e) chitynowy pancerz
f) linienie – zrzucanie pancerza
3. Oddychanie:
a) skrzela – wodne
b) pseudotchawki – lądowe
4. Odżywianie:
a) plankton
b) drobne zwierzęta
c) rośliny
5. Przedstawiciele:
a) polskie:
- rak
- rozwielitka
- kiełż zdrojowy
- ocznik
b) zagraniczne:
- raki
- kraby
- homar
- langusta
- krewetki
- kryl - osiadłe
- pąkle - osiadłe
- stonoga
- krab palmowy

Owady
Owady – najliczniejsza grupa zwierząt, posiadają skrzydła i 3 pary odnóży.

1. Owady żyją we wszystkich środowiskach.
2. Przedstawiciele:
a) uskrzydlone:
- motyle
- ważki
- ćmy
- muchy
- komary
- chrząszcze:
 biedronka
 stonka
 chrabąszcze
- pszczoły
- osy
- szarańcza
- świerszcz
- konik polny
- mszyce
- cykady
- jędki
- pluskwiaki
b) nieuskrzydlone:
- korniki
- termity
- pchły
- wesz
c) społeczne:
- pszczoły
- osy
- mrówki
- termity
3. Budowa zewnętrzna:
a) głowa – oczy złożone, czułki, aparat gębowy:
- gryzący (owady drapieżne, chrząszcze)
- gryząco – liżący (pszczoła, osa)
- ssący (motyle)
- kłująco – ssący (komary)
- liżący (muchy)
b) tułów:
- 3 pary odnóży krocznych (koszyczki u owadów zapylających)
- skrzydła: 2 pary lub 1 para lub brak (1 para morze być w postaci pokryw)
- tchawki (użyłkowanie na skrzydłach)
c) odwłok:
- narządy płciowe
- żądło
4. Oddychanie:
- tchawki – system rozgałęzionych rurek chitynowych doprowadzających tlen do każdej komórki (bez udziału krwi)
5. Odżywianie:
a) owady roślinożerne:
- szarańcza
- mszyce
- stonka
b) pasożyty:
- wesz
- pchła
- pluskwa
- komar
- galasówka
- pasożyty drzewostanów leśnych
6. Rozmnażanie:
a) rozwój prosty
b) rozwój złożony:
- z przeobrażeniem niezupełnym:
 jajo -> larwy podobne do postaci dorosłej -> osobnik dorosły
- z przeobrażeniem zupełnym:
 jajo -> larwa -> poczwarka -> osobnik dorosły
c) rodzaje larw:
- gąsienica (motyl)
- czerw (muchy, pszczoły)
- pędrak (chrabąszcz)

Pajęczaki
Pajęczaki – stawonogi mające 4 pary odnóży krocznych na wyraźnym głowotułowiu. Mają również wyraźny odwłok.

1. Środowisko:
a) cała Ziemia
b) lądowe (większość)
c) wodne (np. topik)
d) pasożyty
2. Przedstawiciele:
a) pająki:
- tarantula
- czarna wdowa
b) kosarze:
- kosarz ścienny
c) roztocza:
- kleszcz
- świerzbowiec
d) skorpiony:
- skorpion śródziemnomorski
e) zaleszczotki
- zaleszczotek pospolity
- zaleszczotek muzealny
3. Budowa:
a) niesegmentowany głowotułów
b) segmentowany odwłok (może być zredukowany)
c) odnóża:
- 4 pary krocznych
- 2 pary gębowych (u nasady szczękoczułków gruczoły jadowe)
d) brak czułków
e) narządy zmysłów:
- 4 pary prostych oczu
- szczecinki czuciowe
- kolec jadowy o skorpiona
4. Oddychanie:
a) płuca
b) płucotchawki
5. Odżywianie:
a) drapieżniki
b) pasożyty

Wije
Wije – lądowe stawonogi o ciele robakowatym i licznych odnóżach krocznych (1 lub 2 pary na segment); aktywne nocą; charakteryzują się obecnością głowy i segmentowanego, długiego korpusu; drapieżniki; proste oczy; 1 para czułków.

1. Środowisko:
- lądowe – miejsca zacienione i ukryte
2. Przedstawiciele:
a) wij drewniak
b) wij krocionóg
3. Oddychanie:
- tchawki

Kręgowce
Zwierzęta posiadające szkielet wewnętrzny.
Tabela 1: Cechy kręgowców
grupa
cecha ryby płazy gady ptaki ssaki
bez nóg + - - - -
4 nogi - + + + +
skrzela + - - - -
płuca - + + + +
jeden krwiobieg + - - - -
dwa krwiobiegi - + + + +
zmiennocieplność + + + - -
stałocieplność - - - + +
bezłożyskowce + + + + - +
łożyskowe - - - - + -
bezowodniowce + + - - -
owodniowce - - + + +
szczęki + + + + +

Ryby
Ryby - zwierzęta o ciele wydłużonym, spłaszczonym bocznie lub grzbietobrzusznie, pokrytym łuskami i śluzem; nie mają nóg.

1. Środowisko:
- wody słodkie i słone na różnych głębokościach
2. Przedstawiciele:
a) chrzęstnoszkieletowe – brak pęcherza pławnego
- rekin
- płaszczka
b) kostnoszkieletowe – większość
c) dwudyszne
d) trzonopłetwe – jedyną żyjącą jest latimeria
3. Przystosowania do środowiska i budowa:
a) ciało wydłużone i spłaszczone
b) części ciała:
- głowa
- tułów
- ogon
c) na głowie
- oczy bez powiek
- otwór gębowy
- wąsy (u niektórych)
- na granicy głowy i tułowia otwory skrzelowe (skrzela – cienkościenne blaszki silnie ukrwione)
d) na tułowiu:
- płetwy:
 parzyste po stronie brzusznej
 nieparzyste po stronie grzbietowej
e) powłoka ciała:
- skóra z łuskami
- śluz
f) linia boczna:
- kanaliki z komórkami czuciowymi do odbierania informacji ze środowiska
g) pęcherz pławny:
- narząd hydrostatyczny wypełniony gazami, powoduje zmianę ciężaru ciała; dzięki niemu ryba nie musi cały czas pływać
h) układ krwionośny zamknięty:
- serce złożone z 1 przedsionka i 1 komory; przez komorę płynie krew nieutleniona
i) układ oddechowy:
- skrzela w postaci łuków skrzelowych pomiędzy głową, a tułowiem
4. Rozmnażanie:
a) większość ryb jest jajorodna:
- zapłodnienie wewnętrzne
- jaja to ikra
- sperma to mleczko
b) niektóre są jajożyworodne:
- zapłodnienie wewnętrzne
- np. rekin, mieczyk, gupik
5. Odżywianie:
a) plankton
b) drapieżne
6. Wędrówki ryb:
a) węgorze:
- z wody słodkiej do morza (Sargassowe)
b) łososie:
- z morza do wody słodkiej (górskie potoki)
7. Ryby morskie:
a) halibut
b) sola
c) dorsz
d) śledź
e) szprot
f) makrela
g) mintaj
h) tuńczyk
i) flądra
8. Ryby słodkowodne:
a) szczupak
b) leszcz
c) sandacz
d) lin
e) sum
f) karp
g) sieja
h) pstrąg
i) sielawa
j) karaś
k) płoć
9. Znaczenie:
a) pokarm dla ludzi
b) mączka dla zwierząt
c) ogniwo wielu łańcuchów pokarmowych
d) tran
e) kawior z jesiotrowatych

Płazy
Płazy – zwierzęta o wilgotnej skórze, tylna para kończyn ma palce spięte błoną pławną.

1. Środowisko – miejsca wilgotne i zacienione.
a) wodnolądowe
b) lądowe
c) ziemnowodne
2. Przedstawiciele:
a) beznogie:
- marszczelec
b) ogoniaste:
- salamandra plamista
- traszka grzebieniasta
- traszka zwyczajna
- traszka górska
c) bezogonowe:
- żaby
- ropuchy
- kumaki
- rzekotka
3. Przystosowania do środowiska i budowa:
a) części ciała:
- głowa
- tułów
- 2 pary kończyn
b) na dużej, szerokiej głowie są wypukłe oczy
- przystosowanie do obserwowania powierzchni bez wynurzania się z wody
c) oczy z ruchomymi powiekami
- przystosowanie do życia na lądzie
d) obszerna jama gębowa z lepkim językiem
- służy do chwytania zdobyczy
e) krótkie kończyny przednie
f) długie kończyny tylne
- przystosowane do wykonania skoku
g) serce złożone z 2 przedsionków i 1 komory
h) skóra:
- miękka
- wilgotna
- unaczyniona
4. Rozmnażanie:
a) rozwój żab przebiega w środowisku wodnym wiosną
- dojrzałe płciowo osobniki masowo zasiedlają zbiorniki wodne
- podczas kopulacji jaja i plemniki wyrzucane są do wody – zapłodnienie zewnętrzne
- jaja żab – skrzek
b) larwy płazów – kijanki
5. Oddychanie:
a) kijanki oddychają za pomocą skrzeli
b) osobniki dorosłe – płuca
c) wymiana gazowa przez skórę
6. Odżywianie:
a) kijanki są roślinożerne
b) inne są drapieżnikami (jedzą bezkręgowce i owady)
7. Znaczenie:
a) zjadają mięczaki, owady i ich larwy
b) pokarm dla ludzi
c) pokarm dla zwierząt
8. Wszystkie polskie płazy są chronione.

Gady
Gady – zwierzęta o suchej skórze, pokrytej łuskami; czasami płytki kostne; u części brak odnóży; u większości ciało wydłużone.

1. Środowisko:
a) wodne (z wyjątkiem głębin morskich)
b) lądowe (z wyjątkiem terenów wysokogórskich i polarnych)
2. Przedstawiciele:
a) żółwie:
- żółw błotny
- żółw szylkretowy
b) łuskonośne:
- węże:
 eskulapa
 gniewosz
 zaskroniec
- jaszczurki:
 padalec
 zwinka
 waran
 legwan
 kameleon
- żmije:
 miedzianka
 żmija zygzakowata
c) krokodyle, aligatory, kajmany
3. Przystosowania do środowiska i budowa:
a) części ciała:
- u większości małe głowy
- u większości krótkie nogi
- u żółwi zamiast zębów dziób rogowy
- u węży i jaszczurek zęby w postaci narośli kostnych
- ogon (u węży połączony z tułowiem)
b) płuca rozwinięte lepiej niż u płazów
c) zmiennocieplność
d) serce składa się z 2 przedsionków i 1 komory podzielonej niepełna przegrodą
- u krokodyli przegroda jest całkowita
e) oczy
- 3 powieki
f) otwory słuchowe
4. Rozmnażanie i rozwój:
a) jajorodność (u żółwi) – składanie jaj
b) jajożyworodność (u węży) – rozwój jaja w ciele matki
c) zapłodnienie wewnętrzne
d) jaja mają cienką, pergaminową osłonkę
e) jaja składane są na lądzie
5. Odżywianie:
a) drapieżniki – większość
b) roślinożerne – żółwie
6. Oddychanie - płuca
7. Wszystkie gady w Polsce są chronione.
8. Znaczenie:
a) regulują ilość owadów, mięczaków i gryzoni w łańcuchach pokarmowych
b) wyroby użytkowe ze skóry
c) farmaceutyka

Ptaki
Ptaki – kręgowce zdolne do latania, ze skóra pokryta piórami.

1. Środowisko:
a) lądowe
b) wodnolądowe
c) wszędzie z wyjątkiem biegunów
2. Przedstawiciele:
a) bezgrzebieniowce (nieloty):
- kiwi
- struś
- kazuar
b) związane z wodą:
- łabędzie
- perkozy
- kaczki
- nury
- mewy
- rybitwy
- kormorany
- albatrosy
- pelikany
- czaple
- bociany
- żurawie
- flamingi
c) leśne:
- sowy
- dzięcioły
- puchacze
- kukułki
d) wróblowate:
- wróble
- sroki
- kruki
- wrony
- gawrony
- kawki
- szpaki
- kosy
- krzyżodzioby
- jaskółki
- jeżyki
- sójki
- szczygły
- zięby
- wilgi
- skowronki
- słowiki
- czyżyki
- gile
e) kuraki (związane z polem):
- kuropatwy
- bażanty
- przepiórki
- jarząby
- głuszce
- cietrzewie
f) drapieżne
- jastrzębie
- sępy
- sokoły
- orły
- myszołowy
- sowy
- kanie
3. Budowa i przystosowania do latania:
a) części ciała:
- głowa
- tułów
- 2 pary kończyn (1 para to skrzydła)
b) na głowie:
- oczy z powiekami
- otwory słuchowe
- nozdrza
- dziób (rogowy wytwór naskórka)
- brak zębów
c) kształt dzioba (przystosowanie do rodzaju zjadanego pokarmu):
- zakrzywiony, o ostrych brzegach – u ptaków drapieżnych
- dziób krótki u ziarnojadów
d) pióra
e) lekkie, pneumatyczne kości
f) grzebień na mostku – przyczep mięśni
g) układ krwionośny zamknięty
h) serce z 2 przedsionkami i 2 komorami
4. Oddychanie (podwójne oddychanie):
- płuca
- worki powietrzne
5. Odżywianie:
a) drapieżniki
b) ziarnojady
c) owadożerne
6. Rozmnażanie i rozwój:
a) jajorodność
b) gniazdowniki (większość) – pisklęta są niesamodzielne, wymagają opieki rodziców
c) zagniazdowniki – upierzone, samodzielnie poruszające się; np. kuraki
7. Wędrówki ptaków:
a) przylatują:
- gile
- sikorki
- jemiołuszki
b) odlatują:
- większość
8. Ochrona:
a) niechronione:
- czapla siwa
- gęsi
- kuropatwy
- bażanty
- jarząbki
b) okresowo chronione:
- sroki
- wrony
- gawrony
9. Znaczenie:
a) surowiec (pióra, mięso, jaja)
b) tępią szkodniki
c) rozsiewają nasiona

Dodaj swoją odpowiedź
Przyroda

Zwierzęta Pożyteczne dla człowieka: Krowa i koza to bardzo pożyteczne zwierzęta, które daje człowiekowi mleko. Kury znoszą jajka Dzięki owcom mamy wełnę jedwabniki - dostarczają włókna jedwabnego pszczoła-miód,wosk i kit pszczeli,zapylanie kwia

Zwierzęta Pożyteczne dla człowieka: Krowa i koza to bardzo pożyteczne zwierzęta, które daje człowiekowi mleko. Kury znoszą jajka Dzięki owcom mamy wełnę jedwabniki - dostarczają włókna jedwabnego pszczoła-miód,wosk i kit p...

Przyroda

jeziora Miasta ptaki zwierzęta ciekawostki Nidzkie Bełdany Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Śniardwy Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Łuknajno Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Jezioro Mikołajek Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Tałty Miasto

jeziora Miasta ptaki zwierzęta ciekawostki Nidzkie Bełdany Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Śniardwy Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Łuknajno Miasto Ptaki zwierzęta ciekawostki Jezioro Mikołajek Miasto Ptaki zwierzęta ciekawost...

Materiałoznawstwo

Określanie możliwości pobierania pasz przez zwierzęta.

Pobranie paszy
U zwierząt domowych pobieranie pokarmu odbywa się za pomocą warg, języka i zębów. Sposób pobierania jest charakterystyczny dla poszczególnych gatunków, np. świnie chwytają karmę zębami i językiem, równocześnie cha...

Biologia

zad 2 str . 20. A. Zwierzęta leśne roślinożerne B.Zwierzęta leśne mięsożerne C.Zwierzęta żyjące w glebie D.Zwierzęta słodkowodne E.Zwierzęta morskie. pisac potrzebne na jutroo .

zad 2 str . 20. A. Zwierzęta leśne roślinożerne B.Zwierzęta leśne mięsożerne C.Zwierzęta żyjące w glebie D.Zwierzęta słodkowodne E.Zwierzęta morskie. pisac potrzebne na jutroo ....

Biologia

Królestwa -bakterie,protisty,rośliny,grzyby,zwierzęta

Zacznę od królestwa Monera. Do tego królestwa należą przede wszystkim bakterie – niewielkie, jednokomórkowe organizmy prokariotyczne o zróżnicowanym metabolizmie i trybie życia.
Jedną z cech różniących komórki bakteryjne od innyc...