Skutki II wojny światowej.
Ogromne straty ludnościowe, gospodarcze i społeczne.
Wojna zmieniła obraz społeczeństwa – liczba kobiet znacznie przewyższyła liczbę mężczyzn. Liczba ofiar cywilnych była znacznie wyższa od wojskowych. Setki tysięcy ludzi zostało inwalidami na skutek ran odniesionych w walkach i nieludzkich warunków bytowania w obozach. Prowadzone przez Niemców i Japończyków eksperymenty medyczne w obozach, niedożywienie, liczne choroby tez przyczyniały się do inwalidztwa. Wśród ludzi, którzy to przeżyli, znany jest tez syndrom KZ (skrót od Konznentrazion), polegający na trudnościach w dostosowaniu się do życia w nowych warunkach, odnalezienie swego miejsca w społeczeństwie i przywróceniu równowagi psychicznej.
Zniszczenia w rolnictwie były przyczyna narastającego głodu, który nękał miliony ludzi w Europie.
Po konferencji poczdamskiej Polska, Czechosłowacja i Węgry rozpoczęły akcje przesiedleńcze ludności niemieckiej. Nadzór nad przebiegiem wysiedleń sprawowała Zjednoczona Egzekutywa Repatriacyjna utworzona przy Sojuszniczej Radzie Kontroli. Na terenie Polski przesiedleniami kierowało Ministerstwo Ziem Odzyskanych, u boku którego utworzono Biuro Delegat Ministra Ziem Odzyskanych do spraw Repatriacji Niemców. 1945 – 1947 z Polski do ZSRR przeniesiono Białorusinów, Ukraińców i Litwinów. Jednocześnie powstał Urząd Repatriacyjny, który zajmował się sprowadzeniem Polaków z Kresów Wsch. Polacy, którzy znaleźli się w Białoruskiej, Litewskiej i Ukraińskiej SRR, mogli po udokumentowaniu swojego obywatelstwa zamieszkać w Polsce. Najczęściej byli osiedlani na ziemiach płn. i zach. Powracali również Polacy z Zachodu.
Sytuacja gospodarcza państw po zakończeniu II wojny światowej
II wojna światowa znacząco wpłynęła na obraz gospodarki na świecie. USA poniosły największe koszty na cele wojenne i pomoc sojusznikom. Kredytowały one państwa europejskie, wyposażały je w broń. Dzięki temu nastąpił silny rozwój przemysłu wojskowego. Wynalazki i udoskonalenia dokonywane na potrzeby zbrojeniowe szybko przenikały do przemysłu cywilnego, powodując również jego rozwój.
Po wojnie większość państw europejskich znalazła się na krawędzi załamania finansowego. Obciążenia wojenne, zadłużenie i w efekcie dewaluacja pieniądza doprowadziły do poważnego osłabienia Wielkiej Brytanii i Francji. Zmniejszyła się też ich kontrola nad posiadłościami kolonialnymi, co doprowadziło do wzmocnienia ruchów niepodległościowych na obszarze Azji i Afryki.
Niemcy po wojnie znalazły się w zupełnej ruinie. Reparacje odbierane w maszynach i urządzeniach pogłębiły chaos i utrudniły odbudowę gosp. Niemieckie miasta doznały ogromnych zniszczeń na skutek masowych nalotów (dywanowych).
Przegrana Japonia również zmagała się z kryzysem gosp. Jednak amerykanie przekazywali od 1950 znaczną pomoc i umożliwili podźwignięcie tamtejszej gospodarki.
Rabunkowa polityka okupantów i przebieg działań wojennych znacząco osłabiły gosp. Polski. Przemysł został zniszczony w 32%, rolnictwo i gosp. leśna w 35%, wartość majątku narodowego zmniejszyła się o 38%, komunikacji i transportu o 50%. Rząd Tymczasowy nie sprzeciwił się wywożeniu do ZSRR znacznej części majątku uznanego za wojenną zdobycz. Zła sytuację pogłębiały jeszcze grabieże i liczne pożary.
Procesy norymberskie
Przed zakończeniem wojny alianci podjęli decyzję o ukaraniu winnych, którzy wywołali wojnę i doprowadzili do ludobójstwa. W listopadzie 1945 przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym (MTW) rozpoczął się proces sądowy przeciwko 22 przywódcom III Rzeszy. Zasady funkcjonowania MTW zostały opracowane podczas konferencji przedstawicieli USA, ZSRR, Wlk. Brytanii i Francji, w sierpniu 1945 w Londynie.