Mitoza i Mejoza

Rodzaje podziałów komórki:
1. Mitoza
2. Mejoza

1. Mitoza
CHROMATYNA - forma DNA nawinięta na histony (czyli białka)
CHROMOSOM - silnie skręcone DNA, widoczne tylko podczas podziału komórkowego
CHRMOATYDA - ramię chromosomów

MITOZA - zachodzi w komórkach somatycznych, czyli w komórkach ciała. Skutki: wzrost, regeneracja organizmu. Mitoza jest to podział, w wyniku którego z komórki macierzystej o najczęściej diploidalnej liczbie chromosomów powstają komórki potomne o takiej samej liczbie chromosomów. Mitoza dzieli się na:

I. KARIOKINEZĘ (podział jądra komórkowego):
a) Interfaza
* zachodzi synteza białek, które budują wrzeciona podziałowe,
* replikacja DNA.

b) Profaza
* zanika jąderko
* zanika błona komórkowa
* pęka otoczka jądrowa
* powstaje wrzeciono podziałowe z substancji chromatynowej
* powstają chromosomy

c) Metafaza
* chromosomy układają się w pozycji równoleżnikowej

d) Anafaza
* centromery pękają, a włókienka wrzeciona przyczepiają się do centromerów i kurcząc się przyciągają je na drugą stronę komórki chromatydy.

e) Telofaza
* odwrócenie profazy
* zanik wrzeciona podziałowego

II. CYTOKINEZA (podział cytoplazmy)
* przerwanie cytoplazmy,
* powstanie dwóch komórek potomnych o takiej samie liczbie chromosomów.

2. Mejoza - to podział redukcyjny;w czasie podziału powstają komórki o zredukowanej liczbie chromosomów. Mejoza zachodzi w komórkach macierzystych gamet ( w gonadach męskich iżeńskich- powstają wtedy gamety). Mejoza dzieli się na:

I. PODZIAŁ PIERWSZY
a) Profaza I
* chromosomy dobierają się parami, tworząc biwalenty
* crossing over (zjawisko przypadkowe)

b) Metafaza I
* biwalenty układają się w płaszczyźnie środkowej komórki

c) Anafaza I
* jeden chromosom "wędruje" do jednego bieguna, a drugi do drugiego

d) Telofaza O
* tworzy się otoczka jądrowa

II. PODZIAŁ DRUGI (nie poprzedza go replikacja DNA; następuje zwiększenie liczby komórek potomnych do 4 komórek haploidalnych)
a) Profaza II
* zanikanie błony jądrowej,
* zanikanie jąderka

b) Metafaza II
* powstaje wrzeciono podziałowe,
* powstają chromosomy

c) Anafaza II
* włókienka kurczą się,
* chromosomy dzielą się i "wędrują" do przeciwnych biegunów komórki

d) Telofaza II
* tworzy się jąderko
* tworzy się błona komórkowa
* despiralizacja chromosomów
* podział cytoplazmy

Crossing-over - to wymiana materiału genetycznego między chromosomami homologicznymi, w wyniku której zwiększa się zmienność genetyczna.