Charakterystyka sytuacji politycznej i gospodarczej Chin pod koniec XIX wieku

Brak przygotowania działaczy demokratycznych do przejęcia władzy po upadku dynastii Qing zmusił ich do kompromisu. Sun Yat-sen zrzekł się prezydentury w lutym 1912 na rzecz generała Yuan Shikaia[12]. W marcu 1912 uchwalono w Nankinie tymczasową konstytucję republiki; w sierpniu tego roku Sun Yat-sen założył partię polityczną Kuomintang[13], w której skład weszła Liga Związkowa i inne liberalne ugrupowania. W listopadzie 1912 Yuan Shikai zdelegalizował Kuomintang, rozwiązał parlament i wprowadził dyktaturę. Po wybuchu I wojny światowej Japończycy wykorzystali dążenia Yuan Shikaia do władzy cesarskiej i w styczniu 1915 wysunęli 21 żądań warunkujących udzielenie mu pomocy. Domagali się przede wszystkim: udostępnienia Japonii prowincji Shandong, udzielenia zezwolenia na prowadzenie handlu, eksploatacji kopalń oraz budowy dróg i kolei w Chinach (zwłaszcza w Mandżurii i Mongolii Wewnętrznej), udziału Japonii w kierowaniu polityką, finansami i wojskiem. Yuan Shikai przyjął większość tych żądań i w grudniu 1915 ogłosił się cesarzem, lecz wkrótce potem zmarł (1916); władzę po nim objął rząd Duana Qirui w Pekinie; w tym czasie południowe Chiny pozostawały pod silnymi wpływami Kuomintangu, natomiast na północy faktyczną władzą podzieliło się kilku generałów, z których największymi siłami dysponowali Zhang Zuolin i Sun Chuanfang. W czasie I wojny światowej nastąpiło osłabienie nacisku politycznego i gospodarczego ze strony Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec i Rosji, zajętych wojną w Europie, wzmocniły się natomiast wpływy Japonii i USA. Odrzucenie na paryskiej konferencji pokojowej 1919 żądań chińskich w sprawie unieważnienia przywilejów i praw obcych mocarstw na ich terytorium, a także zwrotu poniemieckiego terytorium koncesyjnego w Shandongu wywołało masowe demonstracje, znane jako Ruch 4 maja (w jego organizacji znaczną rolę odegrali intelektualiści skupieni wokół wyższych uczelni, zwł. Pekinu); zaczęły się organizować kółka marksistowskie, z których w 1921 powstała Komunistyczna Partia Chin.

Międzynarodowe stosunki polityczne - Włodzimierz Malendowski - streszczenie książki

STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE Przedmowa:
Polska swój wyraz organizacyjny znajduje w ubieganiu się o członkostwo w Unii Europejskiej, członkiem NATO stała się w 1999 roku. W 1998 wzrost autorytetu i aktywności Polski poprzez przewodniczenie prz...