Świteź Ballada A. Mickiewicza wydana w I tomie poezji w 1822 r., który jest uznawany za datę początkową polskiego romantyzmu. Legenda w balladzie: "Świteź" to wspaniały opis przestrzeni - ciemnego boru Płużyn, jeziora, które w nocy wywołuje romantyczne złudzenia optyczne. Człowiek czuje się zamknięty w kosmicznej kuli, zarazem w ciemności boru. Przedstawione w utworze noc i ciemność oraz bliskość natury to właśnie cechy romantyczne. Tu gdzie dziś rozciąga się jezioro, dawniej był gród litewski. Mężczyzn grodu wezwał książę Mendog do walki z carem. Kobiety pozostały same i zostały zaatakowane przez Ruś. Córka Tuhana próbowała zapobiec tragedii modląc się do Boga i protestując przeciw pogańskiemu pomysłowi samounicestwienia (mieszkanki grodu, pragnąc uniknąć hańby, postanowiły dokonać samobójstwa i zniszczyć wszystkie bogactwa). Bóg wysłuchał córki Tuhana. Zamienił miasto w jezioro, a ludzi w kwiaty i zioła. Kwiaty "cary" mają zdolność trucicielską i doświadczyli tego car i jego poddani. Zachwyceni pięknością kwiatów zrywali je i otruli się. Cechy romantyczne utworu Ballada i legenda w niej zawarta ma cechy romantyczne: - jest romantyczną interpretacją danego zjawiska, jest odpowiedzią na pytanie: jak powstało jezioro Świteź, zioła i kwiaty - fantastyka - polega na cudownym przemienieniu ludzi w kwiaty i zioła, a miasta w jezioro, na obecności syreny (postaci baśniowej), która relacjonuje historię - tajemniczość - miejsce akcji jest opisane tajemniczo, groźnie (zatopione w ciemnym borze), legendy głoszą, że dzieją się tam straszne rzeczy - historyzm - opowieść o zatopionym mieście odwołuje się do historii Litwy i jej walk z Rosją - postawa kobiet i mężczyzn walczących z wrogiem ożywia motyw patriotyczny - świat przyrody - tafla wody, gwiazdy, bór, kwiaty, noc - opis ten odgrywa ważną rolę i jest charakterystyczny dla romantyzmu - przekonanie, że każda zbrodnia zostanie ukarana Ludowość: W utworze tym poeta przedstawia ludową wiarę w istnienie boginek wodnych, w zatopione na dnie jezior miasta. Opis jeziora Świteź urzeka pięknem, tajemniczością i grozą. W nocy z okolic jeziora dochodzą dziwne, straszne nieraz dźwięki. Zaintrygowany dziedzic z Płużyn postanawia dowiedzieć się prawdy o tym niezbadanym miejscu. Zarzuca sieci i wyławia rusałkę, która opowiada historię zatopionego miasta. Sprawiedliwość przyrody kierowanej ręką Boga jest zawsze taka sama: karze winnych, czyni zadość niewinnym. Karę ponosi także - zgodnie z ludowym poczuciem moralności - za niedochowanie przysięgi bohater "Świtezianki". Spotyka on nad brzegiem Świtezi piękną nieznajomą, której przyrzeka wierność i miłość i prosi ją o zamieszkanie z nim. Poddany zostaje próbie po tym wydarzeniu. Ta sama Świtezianka przemienia się w inną piękną dziewczynę i obiecuje mu niespotykane przeżycia i rozkosze. Strzelec ulega i łamie złożoną przysięgę, wtedy dziewczyna zmienia się w Świteziankę i mówi: "A gdzie przysięga? gdzie moja rada? Wszak, kto przysięgę naruszy, Ach, biada jemu, za życia bida! I biada jego złej duszy". Tak więc, zgodnie z ludowymi wyobrażeniami na ten temat, za niedochowanie przysięgi niewiernego strzelca spotkała okrutna kara, ponieważ i jego i tajemniczą dziewczynę pochłonęły wody jeziora. Jego nieszczęśliwa dusza jęczy pod pobliskim modrzewiem.
Opracowanie epoki romantyzmu
1825-Pismo Braillea, 1831-Rewolucja lipcowa we Francji. Wybuch powstania listopadowego w Warszawie.,1863-powstanie styczniowe;1823-pierwsza maszyna do pisania.Nazwa epoki wywodzi się od słowa “romanus”, czyli ma etymologiczny związek z rzymsk...
Romantyzm
R O M A N T Y Z M
1. Ramy czasowe
EUROPA
Początek: koniec XVIII w.
Koniec: 1848 r. - Wiosna Ludów
POLSKA
Początek: 1822 r. - wydanie przez Mickiewicza „Ballad i romansów”
Koniec: 1864 r.
2. PRZEJAWY ROMANTYZMU...
Romantyzm - opracowanie epoki.
R O M A N T Y Z M
45. RAMY CZASOWE
EUROPA
Początek: koniec XVIII w.
Koniec: 1848 r. - Wiosna Ludów
POLSKA
Początek: 1822 r. - wydanie przez Mickiewicza „Ballad i romansów”
Koniec: 1864 r.
46. PRZEJAWY ROM...
Romantyzm – synteza.
1. Ramy czasowe
EUROPA
Początek: koniec XVIII w.
Koniec: 1848 r. - Wiosna Ludów
POLSKA
Początek: 1822 r. - wydanie przez Mickiewicza “Ballad i romansów”
Koniec: 1864 r.
2. PRZEJAWY ROMANTYZMU W LITERATURZE OBCEJ ...
Opis epoki romantyzm.
Romantyzm w POLSCE:
początek 1822r- wydanie A.Mickiewicza „Ballady i romanse”
koniec 1863r- powstanie styczniowe
Romantyzm w EUROPIE:
początek 1789r- wielka rewolucja francuska
koniec 1848r- wiosna ludów w Europie
WA...