Głośnik

Głośnik, przetwornik elektroakustyczny, urządzenie umożliwiające otrzymywanie przebiegów akustycznych z przebiegów elektrycznych. Głośnik składa się z membrany i wprawiającego ją w drgania urządzenia zasilanego napięciem elektrycznym. Najważniejszymi cechami charakteryzującymi głośnik są: pasmo przenoszenia, poziom ciśnienia akustycznego, zniekształcenia nieliniowe, skuteczność, moc znamionowa, impedancja znamionowa.
W zależności od sposobu wywoływania drgań membrany rozróżnia się głośniki: magnetoelektryczne (dynamiczne - siła mechaniczna działająca na membranę powstaje w wyniku oddziaływania stałego pola magnetycznego na cewkę) - najczęściej stosowane, elektromagnetyczne, elektrostatyczne, magnetostrykcyjne oraz piezoelektryczne. Osobną grupę stanowią głośniki jonowe, bezmembranowe, w których źródłem drgań są cząsteczki powietrza zjonizowane w komorze akustycznej pod wpływem zmiennego pola elektrostatycznego.
A oto rzeczy związane z głośnikiem:
Membrana, cienka, sprężysta płytka, drgająca na skutek zmian ciśnienia akustycznego (np. w mikrofonie) lub wskutek zmian strumienia magnetycznego (np. w głośniku). Stosowana jest do przetwarzania drgań mechanicznych w drgania akustyczne i na odwrót.
Drgania- patrz mikrofon.
Pasmo przenoszenia, zakres częstotliwości, dla których współczynnik przenoszenia danego układu elektronicznego nie zmniejsza się o więcej niż o:

Ciśnienie akustyczne, zmienne w czasie ciśnienie panujące w ośrodku wywołane przez zaburzenia o charakterze drgań. Ciśnienie akustyczne opisuje się jako falę rozprzestrzeniającą się lub stojącą, sumuje się je z ciśnieniem statycznym ośrodka (np. atmosferycznym).
Ciśnienie akustyczne odbieramy jako dźwięki. Dźwięki słyszalne dla człowieka to ciśnienia akustyczne mieszczące się w przedziale od 2⋅10-5 Pa do 2 Pa.
Pole elektrostatyczne, stacjonarne (nie ulega zmianom wraz z upływem czasu) pole elektryczne.
Pole elektrostatyczne opisuje wektor natężenia pola elektrycznego E lub potencjał tego pola ϕ, przy czym E = -grad ϕ, oraz wektor indukcji tego pola D = εE, gdzie: ε - bezwzględna przenikalność dielektryczna danego ośrodka.
Dla pola elektrostatycznego spełnione są ponadto równania divD = ρ i rotE = 0 (równania Maxwella ).

Pole magnetyczne, jedna z postaci pola elektromagnetycznego: jest to pole wytwarzane przez zmiany pola elektrycznegow czasie , w szczególności przez układ poruszających się ładunków (makroskopowo ruch ten może objawiać się jako istnienie niezerowego momentu magnetycznego).
Pole magnetyczne działa na poruszające się ładunki (prąd elektryczny). Pole magnetyczne charakteryzują wektory natężenia pola magnetycznego H i indukcji magnetycznej B. Oddziaływanie pola magnetycznego z pojedynczym ładunkiem opisuje wzór na siłę Lorentza.
Dla prądu płynącego w przewodniku oddziaływanie pola magnetycznego przedstawia prawo Ampère’a. Pole magnetyczne wytwarzane przez obwód z prądem określa prawo Biota-Savarta. Pole magnetyczne można opisać równaniami divB = 0 i rotH = j (równania Maxwella).
Cewka indukcyjna, przewodnik elektryczny nawinięty na rdzeń w n zwojach, charakteryzujący się dużą indukcyjnością statyczną L, daną wzorem
L = nΨ/I,
gdzie Ψ - strumień magnetyczny, I - natężenie prądu w przewodniku.
Dla toroidalnej cewki jednokrotnie nawiniętej
L = n2µµ0r2/2R,
gdzie µ - przenikalność magnetyczna materiału rdzenia, µ0- przenikalność magnetyczna próżni równa
4π⋅10-7H/m,
r - promień rdzenia, R - promień całej cewki.
Cewkę indukcyjną wykorzystuje się w urządzeniach elektrycznych jako elementy filtrów, obwodów drgających i dla zwiększenia indukcyjności układu.
Jonizacja, zjawisko odrywania elektronów od atomu. W jego wyniku z obojętnego elektrycznie atomu powstaje naładowany dodatnio jon i swobodne elektrony. Dla ciał stałych terminem jonizacji określa się zjawisko oddania elektronu z pasma walencyjnego do pasma przewodnictwa. Typowymi sposobami uzyskania jonizacji są zderzenia (promieniowanie jonizujące) z elektronami, jonami, atomami albo innymi cząstkami (alfa, protonami, mezonami itd.) lub kwantami promieniowania gamma, lub rentgenowskimi oraz jonizacja termiczna (termojonizacja). Wyróżnia się ponadto jonizację pierwotną i wtórną.
Magnetostrykcja, zjawisko zmiany rozmiarów ciał podczas magnesowania. Dla ciał ferro- lub ferrimagnetycznych efekt jest najłatwiej obserwowalny (względny przyrost długości w granicach od 0,01‰ do 1 ‰), dla antyferromagnetyków efekt jest mniejszy, dla para- i diamagnetyków praktycznie nie istnieje.
Piezoelektryki, piezoelektryczne materiały, kryształy, w których obserwuje się zjawiska piezoelektryczne. Mogą to być zarówno monokryształy (np. kwarc, dwufosforan amonowy, sól Seignette'a), jak i polikryształy (tzw. ceramika piezoelektryczna zawierająca spolaryzowane ferroelektryki).
Piezoelektryczne przetworniki, elementy techniczne, w których wykorzystuje się odwrotne zjawisko piezoelektryczne dla bezpośredniego przetworzenia energii mechanicznej w energię elektryczną (lub proste zjawisko piezoelektryczne dla przeciwnej zamiany).
Przewodniki piezoelektryczne wykonane są z piezoelektryków.
Przetwornik, przyrząd lub urządzenie przetwarzające jedną wielkość fizyczną na inną (np. energię akustyczną na energię elektryczną) lub jedną wartość wielkości fizycznej na inną jej wartość.
Przetworniki klasyfikuje się ze względu na zasadę działania (przetworniki elektroniczne, transformatorowe, indukcyjne, potencjometryczne, optyczne, magnetostrykcyjne, optyczne, elektroakustyczne, elektrochemiczne, piezoelektryczne itp.), ze względu na realizowane funkcje (przetworniki różnicowe, ilorazowe, kompensacyjne, analizujące) lub ze względu na przetwarzane wielkości (przetworniki informacji, przesunięcia, siły, momentu obrotowego, prędkości, przyśpieszenia, ciśnienia, przepływu, temperatury, dźwięku, obrazu itp.).
Słuchawka elektroakustyczna, przetwornik elektroakustyczny służący do przetwarzania przebiegów elektrycznych w przebiegi akustyczne. Podstawowym elementem słuchawki elektroakustycznej jest głośnik.
Megafon, głośnik, bądź zespół głośników dużej mocy, służący do nagłaśniania stosunkowo dużego obszaru.
Stacja robocza (angielskie workstation), komputer o możliwościach większych niż komputery osobiste z procesorem wykonanym zazwyczaj w technologii RISC i bogatym wyposażeniem audiowizualnym (monitor wysokiej rozdzielczości, głośniki stereofoniczne, graficzny interfejs użytkownika).
Stacja robocza jest na ogół podłączona do sieci i często pracuje w cyklu 24-godzinnym.
Pierwszą stację roboczą, o nazwie Alto, opracował zespół badawczy Xerox PARC (Xerox Palo Alto Research Center) w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych; miała czarno-biały monitor, mysz, 128 KB pamięci głównej, 2, 5 MB dysk twardy i mikroprocesor wykonujący rozkazy w czasie 2–6 ms.
Hasło opracowano na podstawie “Słownika Encyklopedycznego - Informatyka” Wydawnictwa Europa. Autor - Zdzisław Płoski. ISBN 83-87977-16-0. Rok wydania 1999.

Karol Jurkowski