Sztuka Starożytnego Egiptu

Sztuka Starożytnego Egiptu na pierwszy rzut oka jest jednolita, natomiast po wnikliwej analizie odnajdujemy wiele szczegółów, którymi różnią się dzieła z każdego okresu historycznego Egiptu.
Wspaniałe budowle cywilizacji starożytnego Egiptu należą do najstarszych na świecie, a pod względem technicznym przewyższają wiele późniejszych konstrukcji. Zachwycają kolejne pokolenia, chociaż nie bardzo jesteśmy w stanie pojąć, jak powstawały te olbrzymie religijne budowle.
Mastaby budowane były z cegieł, a czasami z kamienia. W środku tych olbrzymich kopców znajdowały się wykopane głęboko w ziemi komory grobowe, do których prowadziły długie korytarze.
W całym Egipcie można znaleźć tysiące mastab, wiele z nich bogato zdobionych naściennymi malowidłami. Malowidła te są bogatym źródłem informacji na temat codziennego życia Egipcjan. W piramidach malowidła przedstawiały głównie sceny z życia dworu królewskiego. Wielkość namalowanych osób uzależniona była od pozycji w państwie. Największy zawsze był bóg, faraon, później jego rodzina, kapłani, następnie przeciętni mieszkańcy Egiptu i na końcu rolnicy, robotnicy i niewolnicy. Wszystkie postacie przedstawiane były następująco: głowa z profilu (oko jednak pokazane bez skrótów perspektywicznych, tak, jakbyśmy widzieli je z przodu), tułów frontalnie, nogi rozstawione i z profilu. W malowidłach nie była zachowana perspektywa. Wszystko było płaskie, bez cieni, natomiast bardzo czytelne. Rysunki były najczęściej opisywane hieroglifami a koło głowy faraona znajdował się kartusz z wypisanym jego imieniem.
Bez wątpienia najsłynniejszymi dziełami architektury Starożytnego Egiptu są piramidy. Zbudowane dla Snorfu, jego syna Cheopsa i wnuka Chefrena, to miejsca spoczynku władców dynastii okresu Starego Królestwa. Naukowcy twierdzą, że jedna z pierwszych piramid schodkowych faraona Dżesera w Sakkarze była początkowo mastabą, którą następnie obudowano mniejszymi, kwadratowymi płytami. Piramida ta prawdopodobnie zaprojektowana była przez Imhotepa (uzdolnionego architekta, głównego doradcę faraona i lekarza, czczonego przez następne pokolenia jako boga nauki i sztuki). Zespół piramid w Gizie to trzy największe piramidy zbudowane w straożytnym Egipcie. Wszystkie mają kształt ostrosłupa na podstawie kwadratu. Wokół tych piramid pobudowano szereg mniejszych, przeznaczonych na grobowce królowych i dostojników państwowych.
„Pałace bogów”– to określenie egipskich świątyń oddaje najlepiej współczesne znaczenie świątyń jako miejsca praktyk religijnych.
Były to zarówno olbrzymie świątynie monoteistyczne, jaki i te poświęcone wielu bóstwom oraz świątynie grobowe wzniesione ku czci zmarłego faraona (lub boga). Wiele świątyń z czasem rozbudowało się i powstawały wielofunkcyjne zespoły świątynne. Przerażają do dziś swoim ogromem, więc nic dziwnego w tym, że pewien faraon zbudował w pobliżu granicy z Nubią swoją świątynię, aby zrobić wrażenie na najeźdźcach z tamtego kraju i ich przestraszyć. Były one wielkie, ozdobione ogromnymi posągami przy wejściu i wewnątrz. Zdobiły je często wysokie obeliski ozdobione hieroglifami. Rzędy sfinksów zdobiły szerokie aleje, którymi przechodziły procesje. Ponad 90 sfinksów z głowami baranów stało wzdłuż trzykilometrowej alei w zespole świątyń w Karnaku w Luksorze. Najsłynniejszym sfinksem świata jest Wielki Sfinks z Gizy, olbrzymi posąg wykuty w naturalnej wychodni skalnej, z głową, jak sądzą eksperci, faraona Chefrena z IV dynastii.
W Starożytnym Egipcie powstały również piękne rzeźby. Faraonowie niezależnie od rzeczywistego wyglądu przedstawiani byli jako piękni i młodzi, w sposób nierzeczywisty: twarz nie wyraża żadnych emocji, postać sztywno wyprostowana stoi lub siedzi na tronie trzymając insygnia władzy. Dopiero podczas panowania Echnatona (XVIII dynastia) rozpoczęto rzeźbić bardziej realistycznie, oddając niedoskonałości. Rzeźbiono oczywiście również bogów, oddając ich wielkość i atrybuty. Najsłynniejszymi rzeźbami egipskimi są: popiersie Nefretete (żony Echnatona) oraz maska Tutenchamona (jego syna).
Sztuka Starożytnego Egiptu należy na pewno do najciekawszych na całym świecie.