Słownik pojęć

anarchia feudalna - osłabienie władzy państwowej polegające na przejęciu jej uprawnień przez feudałów
drabina feudalna - wielostopniowa hierarhia zależności wasalnych, charakterystyczna dla feudalizmu
dziesięcina - opłata na rzecz kościoła w wysokości jednej dziesiatej plonów lub dochodów; pojawiła się w państwie Franków w V-VI w..;za Karola Wielkiego stała się powszechna i obowiązkowa; ostatecznie zniesiona w XVIII-XIX w
Feudalizm - termin używany od XVII w. na określenie modelu państwa, społeczeństwa i gospodarki, który wykształcił się w średniowiecznej Europie i Japonii, charakteryzującego się istnieniem hierarhii zależności wasalnych, osłabieniem władzy, państwowej na rzecz wielkich właścicieli ziemskich oraz wystepowaniem renty feudalnej; precyzyjna definicja feudalizmu pozostaje nadal przedmiotem dyskusji uczonych
hołd lenny - znana o XI w. ceremonia łącząca nadanie lenna, (dokonywane przez akt inwestytury polegający na wręczeniu jakiegoś symbolicznego przedmiotu, np. włóczni) z hołdem wasalnym
Hołd wasalny - ceremonia oddania się w opiekę, polegająca zazwyczaj na włożeniu złożonych dłoni w dłonie przyszłego opiekuna i wypowiedzeniu odpowiednich słów, często pieczętowana pocałunkiem lub uścismkiem; w efekcjie hołdu wasalnego składający hołd stawał się dożywotnim wasalem swego opiekuna, zobowiązanym do wierności i pomocy w zamian za ochronę i utrzymanie
immunitet - przywilej wyłączający jakieś terytorium spod zwierzchnictwa sądowego lub skarbowego władcy; upowszechnienie się immunitetów prowadziło do powstania autonomicznych obszarów i w efekcjie do rozkładu państw
lenno - ziemia lub dochody, które senior nadawał swojemu wasalowi jakoźródło utrzymania, zachowując do niej zwierzchnie prawo; istniały różne rodzaje lenn - najczęstrzym było lenno rycerskie, nadawane w zamian za obowiązek służby zbrojnej w ustalonym z góry ekwipunku i wymiarze czasowym
renta feudalna - świadczenia należne panu feudalnemu za użytkowanie jego ziemi, regulowane w formie naturalnejdaniny (w płodach rolnych), odrobkowej (pańszczyzny - pracy nakazanej przez pana) lub pieniężnej
rozdrobnienie feudaln - podział kraju na wiele niezależnych posiadłości należących do wielkich feudów
senior - osoba, która przyjmując hołd wasalny, zobowiązała się do dożywotniej ochrony i utrzymania swego wasala
suzeren - najwyższy senior, stojący na szczycie drabiny feudalnej, czyli niebędący niczyim wasalem
wasal - osoba, która składając hołd wasalny, zobowiązała się do dożywotniej wierności i pomocy swemu seniorowi; do obowiązków wasala należały; udział w wyprawach zbrojnych seniora, zwoływanych przez niego narad oraz sądach nad innymi wasalami, a także wspieranie seniora materialnie; wasal nie mógł jednostronnie zerwać stosunku wasalnego, chyba że senior nie wywiązywał się ze swoich obowiązków.