Budowa DNA. Cząsteczka kwasu DNA sklada się z dwóch nici spiralnie skręconych. Podstawową jednostka budulcową są nukleotydy (zwane czasami monomerami gdyz cała struktura DNA określana jest jako polimer). Składają się one z cukru pieciowęglowego - deoksyrybozy, reszty kwasu fosforowego (V) oraz z zasad azotowych. Zasady azotowe dzielimy na purynowe (dwupieścieniowe) do których należą adenina i guanina oraz na pirymidynowe (jednopierścieniowe) i są to cytozyna i tymina. Cząsteczka DNA stabilizowana jest przez wiązania fosfodiestrowe, n-glikozydowe oraz wiązania wodorowe (podwójne między adeniną a tyminą, potrójne między cytozyną i guaniną). Zasady azotowe połączone sa zgodznie z regułą komplementarności. Budowa RNA. Cząsteczka kwasu RNA składa się z jednej nici, równiez budowanej przez nukleotydy. W RNA tworzone są przez cukier rybozę (tez 5węglowy), resztę kw. fosforowego (V) oraz zasady azotowe: purynowe (dwupieścieniowe) do których należą adenina i guanina oraz na pirymidynowe (jednopierścieniowe) i są to cytozyna i URACYL (charakterystyczny dla RNA). Nie ma wiązań wodorowych między zasadami azotowymi, gdzyż jest to cząsteczka jednoniciowa. Funkcje DNA. Jest nośnikiem informacji genetycznej, zawiera wszystkie informacje dotyczące budowy komórki a ściślej budowy białek, które wchodzą w skład komórki. Funkcje RNA. tRNA - transportujący RNA, przenosi aktywne aminokwasy z cytoplazmy na rybosomy (w procesie translacji) mRNA - matrycowy RNA - słuzy za bezpośrednią matrycę, na której budowane są białka (powstaje podczas transkrypcji) rRNA - rybosomalny RNA, wchodzi w skład rybosomów Występowanie DNA. a) Komórka prokariotyczna - genofor/nukleoid (kolista cząsteczka DNA w cytoplazmie) b)komórka eukariotyczna - jadro komórkowe, organella półautonomiczne (w mitochondrium - zanużona w matrix mitochondrialnej; w chloroplastach zanużona w stromie) Występowanie RNA. a) Komórka prokariotyczna - w cytoplazmie, rybosomach b)komórka eukariotyczna - jadro komórkowe, organella półautonomiczne (w mitochondrium - zanużona w matrix mitochondrialnej; w chloroplastach zanużona w stromie) oraz w cytoplazmie
DNA - kwas deoksyrybonuleinowy - podstawowy nośnik informacji genetycznej - zbudowany z podjednostek zwanych nukleotydami - nukleotyd tworzą: > zasada azotowa > pięciowęglowy cukier - deoksyboza > reszta kwasu fosforowego - ze względu na rodzaj zasady azotowej tworzącej dany nukleotyd wyróżniamy 4 rodzaje nukleotydów: > adeninowy > tyminowy > guaninowy > cytozynowy - zbudowany jest z dwóch nici tworzących podwójną helisę - nici te są połączone wiązaniami wodorowymi (między parami zasad) i łączą się na zasadzie kkomplemetarności czyli A=T, G=C - DNA ulega replikacji (powieleniu, skkopiowaniu) semikonsnerwatywnej tzn. że jedna nić każdej cząsteczki jest zachowywana, a druga - nowa jest dobudowywana - replikacja wjest wstępnym, podstawowym warunkiem mitozy-podziału komórkowego w wynikuuuuuuuuuu którego powstają dwie komórki potomne, każda z identyczną informacją genetyczną - DNA ma taki sam typ budowy u wszystkich organizmów - odmienne są liczba i wielkość cząsteczek DNA, miejsce występowania w komórce oraz sekwencja nukleotydów - podział organizmów: > prokariotyczne (bezjądrowe)- bakterie- mają 1 cząsteczkę DNA, kolistą, nieoddzieloną błonami >eukariotyczne(mające jadro) - DNA zlokalizowane jest w jadrze, komórkowym oraz mitochondriach i chloroplastach RNA - RNA - kwas rybonukleinowy - materiał genetyczny wirusów - pełni różne funkcje - jednoniciowy - od DNA różni się tym, że zamiast tyminy jest uracyl oraz zamiast deoksybozy jest ryboza - rodzaje RNA: > mRNA - matryca syntezy białka > tRNA - dostarcza aa do miejsca syntezy białka >rRNA - tworzy rybosomy TRANSKRYPCJA(przepisanie informacji z DNA na RNA) - proces powstawania RNA na matrycy DNA - w RNA zapisana jest informacja o syntezie danego białka - przebiega dokładnie tak samo jak replikacja tyle, że na powstajacej nici RNA nie ma tyminy tylko jest uracyl - obie nici sie nie skręcają - powstały po transkrypcji RNA to tzw pre-mRNA, który musi ulec obróbce- wycinane są z niego odcinki niekodujące(introny) a łączone są kodujące (eksony) - po niej RNA przechodzi do cytoplazmy komórki
porównaj w tabeli budowę i funkcje i wystepowanie DNA i RNA
porównaj w tabeli budowę i funkcje i wystepowanie DNA i RNA...
Biologia - sciaga na ustny
1. Zanalizuj budowe i funkcje zwiazkow organicznych wystepujacych w organizmie.
2. Przedstaw graficznie schemat budowy komorki roslinnej i okresl funkcje jej poszczegolnych elementow.
Najmniejszy i niepodzielny uklad zyjacy zdolny do romnaza...