Rozmiar jelita u poszczególnych gatunków zależy od dominującego rodzaju pożywienia. Zwierzęta roślinożerne mają jelito dłuższe, np. u bydła jego długość przekracza ponad dwudziestokrotnie długość ciała. Gatunki mięsożerne nie potrzebują tak wielkiego narządu, żeby strawić i wchłonąć dość łatwo przyswajalny pokarm. Człowiek zajmuje tu pozycję pośrednią, co świadczy o tym, że właściwym pożywieniem jest dla nas pokarm mieszany. Myli się ten, kto sądzi, że jelito to tylko zwykła rura, przez którą przesuwa się pokarm. Jest to skomplikowany narząd pełniący wiele funkcji w naszym organizmie. Nie jest to również przewód jednorodny, taki sam w każdym miejscu swojego przebiegu. Całe jelito dzieli się na cienkie i grube, natomiast samo jelito cienkie składa się z dwunastnicy, jelita czczego i krętego. Sięga od zastawki odźwiernika (część żołądka) aż do zastawki okrężnicy (część jelita grubego). Jego długość wynosi średnio 4-5 m, ale waha się w dużym stopniu w zależności od wieku i stanu błony mięśniowej. Zaskakująca jest przy takiej długości stosunkowo mała średnica jelita: od 4-5 cm przy żołądku do 2,5-3 cm przy okrężnicy. Dwunastnica została tak nazwana przez Herophilosa w IV w. p.n.e. Zmierzył on jej długość i podał , że mierzy około 12 szerokości palców. Ma ona kształt podkowy obejmującej swoją otwartą częścią głowę trzustki. Stanowi przedłużenie odźwiernika żołądka, a od dołu przechodzi w jelito czcze. Dwunastnica dzieli się na cztery części: górną, czyli opuszkę, część wstępującą, poziomą i zstępującą. Jej najważniejszymi poza trzustką sąsiadami są: wątroba (prawy płat), pęcherzyk żółciowy, naczynia krwionośne, przewody żółciowe (biegnące w więzadle wątrobowo-dwunastniczym) oraz prawa nerka. Dwunastnica, podobnie jak prawie cała reszta przewodu pokarmowego, składa się z trzech warstw: błony śluzowej (najbardziej wewnętrznie), błony mięśniowej i błony surowiczej (najbardziej zewnętrznie i nie we wszystkich częściach dwunastnicy). Najciekawiej prezentuje się błona śluzowa, na której zaczynają się wyodrębniać charakterystyczne dla całego jelita cienkiego struktury: fałdy okrężne i kosmki jelitowe oraz specyficzny tylko dla dwunastnicy fałd podłużny kończący się brodawką większą dwunastnicy. Jest to bardzo ważna struktura, do której uchodzą przewód żółciowy wspólny, dostarczający żółć z wątroby i pęcherzyka żółciowego, oraz przewód trzustkowy, doprowadzający sok trzustkowy z ważnymi enzymami. Zaklinowanie brodawki np. przez kamień żółciowy może spowodować groźne konsekwencje w postaci żółtaczki mechanicznej czy zapalenia trzustki. Taki kamień można obecnie usunąć bez otwierania jamy brzusznej za pomocą specjalnych urządzeń: duodenoskopów (podobnych do gastroskopów), służących do papillotomii, czy nacięcia brodawki i usunięcia przeszkody. Jelito czcze i kręte napotykamy dalej za dwunastnicą. Przyjmuje się, że 2/5 górne części pętli jelitowych to jelito czcze, a 3/5 dolne to jelito kręte. Te dwie części nie są wyraźnie odgraniczone (jak to było w przypadku dwunastnicy). Rozpoznajemy je na podstawie średnicy (jelito czcze jest obszerniejsze), grubości błony mięśniowej (cieńsza w jelicie krętym), liczby fałdów okrężnych i ilości kosmków jelitowych (liczne i wysokie fałdy oraz szerokie, gęsto ułożone kosmyki znajdują się w jelicie czczym). Podobnie jak część dwunastnicy, reszta jelita cienkiego jest położona wewnątrzotrzewnowo, czyli pokryta jest błoną surowiczą nazywaną otrzewną, zawieszoną na długiej nasadzie, tzw. krezce, co umożliwia jelitom znaczną ruchomość. Oprócz otrzewnej ściana jelit składa się z błony mięśniowej (warstwa podłużna i okrężna) oraz błony śluzowej. Na tej ostatniej wyróżniamy wspomniane już wypukłości: fałdy okrężne (o wysokości 6-8 mm) i kosmki jelitowe pokrywające całą wewnętrzną ścianę jelita. Kosmki są bardzo małe, ich wysokość wynosi zaledwie 0,3-1,5 mm. Dzięki dużej liczbie (ok. 5 mln) nadają nabłonkowi wygląd aksamitu. Struktury te są bardzo ważnym elementem zwiększającym powierzchnię jelit, która dzięki znacznemu pofałdowaniu błony śluzowej osiąga wielkość 4-7 m2. Bez kosmków i fałdów jelito musiałoby osiągnąć długość 40 m, aby zapewnić taki właśnie rozmiar powierzchni wewnętrznej. Poza pofałdowaniami w błonie śluzowej znajdują się ważne elementy układu odpornościowego: grudki chłonne samotne i skupione, odgrywające ważną rolę w obronie przed drobnoustrojami, które dostają się drogą pokarmową do organizmu. Mikroskop ujawnia rodzaj komórek wyściełających poszczególne warstwy ściany jelita. Najważniejsze są te, które pokrywają jako nabłonek błonę śluzową. Są to tzw. komórki walcowate okryte rąbkiem prążkowanym, strukturą analogiczną do kosmków, również mającą za zadanie zwiększenie powierzchni chłonnej. W rąbku znajdują się także liczne enzymy uczestniczące w procesie trawienia. Komórki walcowate razem z innym typem, komórkami kubkowymi, tworzą pomiędzy kosmkami zagłębienia (cewki) zwane gruczołami jelitowymi. Inny charakterystyczny rodzaj komórek to tzw. komórki srebro- lub chromochłonne. Nie uczestniczą one we wchłanianiu, ale zajmują się produkcją hormonów działających głównie w obrębie samego przewodu pokarmowego i regulujących jego działanie. Czynność jelita cienkiego polega na trawieniu i wchłanianiu pokarmów oraz przesuwaniu (pasażu) nie strawionej części w kierunku jelita grubego. Trawienie zapewniają enzymy pokarmowe docierające do dwunastnicy z trzustki i wątroby, a także produkowane na miejscu w rąbku prążkowanym. Rozkładają one miazgę pokarmową docierającą z żołądka na prostsze substancje pokarmowe (cukry proste, kwasy tłuszczowe, aminokwasy), które dzięki dużej powierzchni jelita i dobremu ukrwieniu są wchłaniane do krwi. Powierzchnia chłonna jest tak duża, że bez niebezpieczeństwa dla życia można usunąć nawet do 3 m jelit. Przesuwanie, czyli pasaż treści jelitowej, odbywa się dzięki skurczom błony mięśniowej powodującej ruchy odcinkowe i perystaltyczne (popularnie zwane ruchami robaczkowymi). Całość tej złożonej czynności regulowana jest przez liczne komórki i włókna nerwowe oraz hormony. Jelita cienkiego na szczęście nie trapią zbyt często choroby, a jeśli już coś się mu przytrafi, to szybko mija - tak jak to jest z zatruciem pokarmowym. Pewnym wyjątkiem jest dwunastnica, gdzie umiejscawia się jedna z najczęstszych chorób XX wieku - choroba wrzodowa. Innym groźnym stanem jest niedrożność jelit tworząca się najczęściej na skutek uwięźnięcia przepukliny. Choroba ta wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej. Badanie jelita cienkiego jest dla lekarzy pewnym kłopotem. Najcenniejsza metoda endoskopowa "sięga" tylko do dwunastnicy, a od tyłu do okrężnicy wstępującej i końcowej części jelita krętego. Pozostałą część jelita można zbadać radiologicznie, podając do wypicia środek kontrastowy (papkę barytową) i obserwując przesuwanie się go (pasaż) na serii kolejnych zdjęć rentgenowskich. Wiele cennych informacji (szczególnie przy podejrzeniu niedrożności jelita) daje też zwykłe ("puste", czyli bez kontrastu) zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej. Czynność jelit najlepiej zbadać (poza badaniem kału), podając do wypicia pewne substancje (np. niektóre cukry) i oznaczyć ich stężenie we krwi. Brak obecności lub niskie stężenie świadczy o zaburzeniach wchłaniania.
Jelito cienkie kończy proces trawienia, rozkładając pokarm na proste związki. Są one następnie wchłaniane do wnętrza ciała przez wyściółkę jelita cienkiego. Mięśnie wyściółki przeciskają pokarm przez jelito cienkie w procesie zwanym perystaltyką. Pokarm przebywa tę długą rurę w ciągu około sześciu godzin. Częściowo strawiony pokarm trafia z żołądka do jelita cienkiego. Tutaj mając już postać papki mieszany jest z żółcią pochodzącą z wątrobą. C6H12O6 + O2 -utlenianie-> H2O + CO2 + energia
na czym polega wchłanianie pokarmu w jelicie cienkim ? przyroda
na czym polega wchłanianie pokarmu w jelicie cienkim ? przyroda...
1.Napisz w jaki sposób odbywa się wchłanianie w jelicie cienkim. 2.Przedstaw w punktach na czym polega rola wątroby w układzie pokarmowym. Proszę o pomoc bo dostane pałe.
1.Napisz w jaki sposób odbywa się wchłanianie w jelicie cienkim. 2.Przedstaw w punktach na czym polega rola wątroby w układzie pokarmowym. Proszę o pomoc bo dostane pałe....
Na czym polega zapobieganie chorobom układu pokarmowego? Wymień choroby szerzące się drogą pokarmową oraz zakażenia spowodowane pasożytami.
Temat:
Na czym polega zapobieganie chorobom układu pokarmowego? Wymień choroby szerzące się drogą pokarmową oraz zakażenia spowodowane pasożytami.
Układ pokarmowy, zespół narządów służących do przyjmowania i pobierania poka...
Proces trawienia pokarmu
PLAN PRACY
TEMAT: Proces trawienia pokarmu
1. Wstęp
2. Gruczoły trawienne i ich funkcje
a. Ślinianki
b. Trzustka
c. Wątroba
d. Gruczoły żołądkowe
e. Gruczoły jelitowe
3. Trawienie oraz wch�...
Wpływ alkoholu na zdrowie człowieka
„Choroba alkoholowa”, „Uzależnienie od alkoholu", „Alkoholizm”, to terminy oznaczające potrzebę okresowego picia alkoholu w celu doznawania jego działania psychicznego, a czasem także dla uniknięcia złego samopoczucia, wynikającego...