Metody i techniki badawcze w nauce administracji
Metoda badawcza – to świadomy wybór postępowania dla osiągnięcia zamierzonego celu. Nauka administracji jest nauką kompleksową, którą nie wypracowała charakterystycznej tylko dla niej metod badawczych natomiast wykorzystuje metody stosowane przez inne nauki z nią związane.
Etapy badania administracji publicznej:
1. Zbieranie materiałów
2. Analizowanie materiałów
3. Formułowanie twierdzeń na podstawie przeprowadzonej analizy (wnioski)
Ad. 1
Na tym etapie badacz nauki administracji będzie musiał zastosować niekiedy metodę badawczą o nazwie „dobór próby”. Metodę tą stosuje się wówczas, gdy musi przebadać dużą ilość zjawisk lub efektów. Stosując tę metodę badawczą musi dokonać takiego wyboru materiałów, aby ta wyselekcjonowana „próba” była w możliwie największym stopniu odzwierciedleniem badanej rzeczywistości.
Druga metoda o nazwie „obserwacja migawkowa” stosowana jest wtedy, gdy trzeba przebadać dużą ilość faktów, zjawisk itd. Ta metoda polega na tym, że rejestruje się, co pewien czas czynności wykonywane przez pracowników administracyjnych. Często przy pomocy tej próby bada się czas pracy poświęcany na wykonywanie określonej czynności (efektywność).
Działania administracji publicznej mają w dużej mierze charakter sformalizowany, dlatego też zbieranie materiałów do badań będzie miało zawsze charakter pozyskiwania materiałów urzędowych. Badając materiały urzędowe stosuje się następujące metody:
1. analiza konkretnych przypadków (poddaje się badaniu wyselekcjonowane sprawy/przypadki)
2. technika dodatkowej kopii (badacz gromadzi do celów badawczych kopie pism związanych z określoną sprawą albo określaną komórką w określonym czasie)
Materiały urzędowe są uzupełniane przy pomocy różnych technik socjologicznych tj. obserwacja, ankieta, wywiad czy eksperyment.
1. Obserwacja – jest procesem celowego i bezpośredniego postrzegania. Można wyróżnić: obserwację uczestniczącą, obserwację nieuczestniczącą
• Obserwacja uczestnicząca – polega na tym, że obserwacji dokonuje uczestnik danej grupy, której ta obserwacja dotyczy
2. Wywiad – jest to forma obserwacji kontrolowanej, może mieć charakter swobodnej rozmowy lub może być przeprowadzony przy pomocy kwestionariusza
3. Ankieta – jest przeprowadzona zawsze przy pomocy kwestionariusza sformułowanego na piśmie do wypełnienie przez pytanie osoby. Ankietę możemy mieć w wersji anonimowej lub imiennej. Anonimowa jest bardziej wiarygodna
4. Eksperyment – metoda rzadko wykorzystywana w administracji. Najczęściej ma miejsce wówczas, gdy administracja państwowa chce wprowadzić nowe rozwiązanie
Ad. 2
Polega na sprawdzeniu jego prawdopodobieństwa, sklasyfikowaniu zebranych informacji. Przy tej analizie stosuje się różne metody:
• metoda statystyczna – stosowana jest tam, gdzie materiał trzeba sklasyfikować pod względem ilościowym
• metoda historyczna – dokonuje się analizy czy dane zjawisko ma charakter stały czy przejściowy, czy zjawisko ulega zmianie
• metoda porównawcza – polega ona na porównywaniu tych samych zjawisk w różnych jednostkach administracji publicznej w różnych organach, czy różnych państwach
• metoda normatywna – odwołuje się do porównania danego zjawiska z obowiązującym stanem prawnym czy jest ono zgodne z prawem
Ad. 3
Jeżeli podczas badania badacz wykrył nieprawidłowości wykazuje to w ten sposób, pokazuje jak w miejsce błędnych twierdzeń wstawić pożądane