Adam Mickiewicz w swoim utworze pt. "Pan Tadeusz" zawarł obraz szlacheckiego dworku w Soplicowie oraz ludzi zamieszkujących go. Mieszkańcy Soplicowa byli patriotami, kultywowali stare tradycje oraz szlacheckie obyczaje. Dwór w Soplicowie był przykładem, że istnieją jeszcze miejsca, w których tradycje są świętością, a ich mieszkańcy są patriotami, kochają ojczyznę, szanują obyczaje i kulturę swojego kraju, a do tego są mężni i waleczni. Określenie Soplicowa nadane przez Bartka Prusaka jest jak najbardziej słuszne. Mężczyzna nazwał go "centrum polszczyzny". Wnętrze dworku w Soplicowie odzwierciedlało wielki patriotyzm oraz polskość. Świadczyły o tym obrazy na ścianach. Były to portrety przywódców oraz narodowych bohaterów - Kościuszki, Rejtana, Jasińskiego oraz Korsaka. W dworku w Soplicowie znajdował się stary zegar kurantowy, który wygrywał "Mazurka Dąbrowskiego", narodowy hymn polski. Gospodarzem soplicowskiego dworku był Sędzia. Sędzia kultywował polskie tradycje i obyczaje, m. in. zwyczaj polskiej gościnności. Soplicowska brama zawsze była otwarta, czekając na gości, gdyż zgodnie z zasadą gościnności każdego przyjmowano z życzliwością. W dworku szlacheckim często odbywał się biesiady, na których spotykała się nie tylko rodzina, ale i sąsiedzi oraz znajomi. Goście byli sadzani za stołem według określonego porządku. Kryterium przydziału miejsca był wiek i sprawowany urząd. Obyczajów przestrzegano także przy wspólnym posiłku. Mężczyźni usługiwali kobietom. Przy stole toczyły się rozmowy na temat gospodarstwa, polityki, a także na temat polowań. Na biesiadach zawsze były podawane tradycyjne dania oraz miód i wino. Wszystkie potrawy podawano na tradycyjnej, starej, rodzinnej porcelanie. Mieszkańcy dworku szlacheckiego podtrzymywali też zwyczaj polowania. Polowania odbywały się wcześnie rano. Zaczynały się o świcie mszą świętą w intencji dobrych łowów, natomiast kończyły się graniem na rogu. Po powrocie z polowania następowała staropolska myśliwska uczta. Mieszkańcy Soplicowa nie ulegali francuskiej modzie. Nosili narodowe stroje: kontusze i żupany. Nie tylko wystrój soplicowskiego dworku, ubiór jego mieszkańców czy tradycje odzwierciedlały patriotyzm. Przejawiał się on również czynną działalnością na rzecz narodu. Jednym z mieszkańców Soplicowa był Jacek Soplica, późniejszy Ksiądz Robak. Jacek Soplica, niegdyś warchoł i hulaka, przeobraził się w działacza politycznego. Był emisariuszem. Bohater wstąpił do legionów, brał udział w walkach napoleońskich. Kilka razy odniósł w walkach rany. Jako Ksiądz Robak był cichy, skromny i pokorny. Powrócił na Litwę jako anonimowy człowiek, ukryty pod habitem. Pod takim przykryciem zwalczał szlacheckie przywary. Tępił anarchię, warcholstwo, a także szlachecką prywatę. Nawoływał szlachtę oraz chłopów do powstania. Jego działalność była bardzo niebezpieczna, Ksiądz Robak narażał swoje życie. Do końca zycia miał nadzieję na odzyskanie niepodległości przez ojczyznę. Sędzia był bardzo dobrym gospodarzem. Troszczył się o swoich poddanych. Nie wykorzystywał chłopów, był bardzo ludzkim panem. Przestrzega tego, by chłopi nie pracowali dłużej niż od wschodu do zachodu słońca, nie chciał też żeby mu się kłaniali do ziemi. Zabraniał tez polowań na chłopskich polach. Soplicowski dwór szlachecki był ostoją polskości. Mieszkańcy Soplicowa kultywowali tradycje i zwyczaje polskie, a także poświęcali się działalności na rzecz ojczyzny. Bartek Prusak nazwał Sopliców "centrum polszczyzny", o czym już wspominałam, gdyż tam się "człowiek napije, nadysze Ojczyzny!".
Pan Tadeusz przybywa do Soplicowa z wileńskich szkół letnim popołudniem 1811roku, po dziesięcioletniej nieobecności. Tadeusz był sierotą – jego matka zmarła a ojciec przepadł bez wieści. Najbliższym krewnym był Sędzia Soplica, który chłopaka usynowił i opiekował się jego majątkiem. Komnaty we dworze, stare sprzęty, zegar z kurantem, portrety, które znał od dziecka, wywołują jego wzruszenie. W dawnym swoim pokoju spotyka niespodziewanie śliczną, młoda dziewczynę, ale ta spłoszona ucieka na jego widok. Podczas rozmowy z zarządcą domu Wojskim Hreczechą, Tadeusz dowiaduje się, że w Soplicowie bawią goście: Podkomorzy z żoną i córkami, Asesor i Rejent. Mają oni rozstrzygnąć spór o zamek między stryjem Tadeusza, Sędzią Soplicą a Hrabią, ostatnim potomkiem rodu Horeszków „chociaż po kądzieli". Właśnie Sędzia i całe towarzystwo powracają z lasu, Tadeusz jest przez wszystkich radośnie witany. Wieczorem odbywa się wieczerza w zamku, który niegdyś należał do możnego rodu Horeszków, a obecnie jest przedmiotem sporu. W ogromnej sieni z wypukłym sklepieniem, gdzie widnieje herb Horeszków Półkozic, goście zasiadają do zastawionych stołów według ustalonego porządku – w zależności od wieku i piastowanego urzędu. Puste krzesło przy stole obok Tadeusza wzbudza jego ciekawość, młodzieniec popada w roztargnienie, nie usługuje damom, nie bierze udziału w rozmowie prowadzonej przez Podkomorzego, kwestarza bernardyna, księdza Robaka i rosyjskiego kapitana Rykowa na temat szlaku zwycięstw Napoleona i sławy oręża polskiego. Te wielkie wydarzenia polityczne budzą nadzieję w sercach szlachty na odzyskanie niepodległości. Tymczasem pojawia się nowa osoba, która zajmuje miejsce obok Tadeusza. Jest to Telimena, wykwintnie ubrana, urodziwa i chociaż starsza od Tadeusza, potrafi wzbudzić w młodzieńcu wielkie zainteresowanie. Wkrótce oboje pogrążeni w miłej rozmowie nie słuchają sporu Asesora z Rejentem na temat ich ulubionych chartów, Kusego i Sokoła, Który z tych psów ma większe myśliwskie zalety. Po wieczerzy wszyscy udają się na spoczynek. Narrator zwraca uwagę na zagadkową postać księdza Robaka, który składa tajemnicze wizyty po dworach, odbywa nocne rozmowy z Sędzią, rozprawia w karczmie ze szlachtą i z chłopami. Ma ruchy i postawę żołnierską. Mówi się o nim, że jest nie tylko kwestarzem zakonu bernardynów, ale i tajnym wysłannikiem Wojska Polskiego w Księstwie Warszawskim. :))
Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz" streszczenie księgi I.
Adam Mickiewicz
„Pan Tadeusz”
I. Streszczenie.
Księga pierwsza: „Gospodarstwo”
Na pagórku, wśród wzgórz stoi dwór szlachecki. Drewniany, ale na podmurówce. Właśnie przybywa do niego Tadeusz ze szkół w Wil...
"Pan Tadeusz" - opracowanie.
Ważniejsze terminy
Pojęcie mesjanizm sięga do judaizmu i wzięło się od imienia Mesjasza, na którego przyjście oczekiwali Izraeli-ci. Mesjasz miał przynieść im wolność. Według historyka filozofii Stanisława Pieroga mesjanizm j...
Dworek w literaturze - konspekt - motyw dworku
- W literaturze polskiej dworek szlachecki i życie jego mieszkańców jest więc obecny w każdej epoce.
- Literatura przynosi albo wielbienie, albo krytykę ziemiańskiego stylu życia. Dworków szlacheckich znaleźć można bardzo wiele, np....
Dworek w literaturze
KONSPEKT
Dworek w literaturze.
- W literaturze polskiej dworek szlachecki i życie jego mieszkańców jest więc obecny w każdej epoce.
- Literatura przynosi albo wielbienie, albo krytykę ziemiańskiego stylu życia. Dworkó...
Wieś i jej mieszkańcy jako temat literacki
Temat wsi w literaturze polskiej pojawia się właściwie dopiero w twórczości poetów renesansowych. Od tego czasu wizerunek wsi ulegał różnym przemianom, ale zawsze stanowił tło naszej literatury. Począwszy od twórczości staropolskiej, p...