Układ Zgorzelecki.

Dnia 4 lutego 1945 roku w Jałcie na Krymie rozpoczęła się konferencja z udziałem F.D. Roosevelta, W. Churchilla i J. Stalina. Los Niemiec był już wtedy przesądzony, a wojska radzieckie znajdowały się o 60 km od Berlina. Wobec tego wiele spraw wymagało rozstrzygnięcia. Po tygodniu trzy mocarstwa opublikowały ustalenia konferencji.
W Jałcie Stalin domagał się, aby zachodnia granica Polski przebiegała nie tylko na Odrze, ale także na Nysie Łużyckiej. W zawartym 26 lipca 1944 r. układzie z PKWN rząd ZSRR zobowiązał się do popierania na konferencji pokojowej praw Polski do tych granic. Roosevelt i Churchill wyrazili wątpliwości odnośnie urzeczywistnienia akcji przesiedleńczej w rozmiarach, które będą określone w rezultacie przesunięcia granic nad Odrę i Nysę Łużycką. Potwierdzono także granicę wschodnią według uzgodnionej jeszcze wcześniej w Teheranie linii Curzona, z ewentualnością dokonania nieznacznych korekt.
W międzynarodowej dyskusji na temat przyszłości Polski równolegle z kwestią granic istniał problem uznania rządu. Sprawa rządu polskiego była źródłem kontrowersji między Londynem i Waszyngtonem a Moskwą. Kiedy należało mówić o granicach Polski, wówczas państwa zachodnie eksponowały problem rządu polskiego. W tej sytuacji nie sposób było pertraktować konkretnie o granicach bez dyskusji o kształcie i charakterze rządu. W propozycji przedłożonej przez delegację brytyjską stwierdzono, że Polska powinna uzyskać Wolne Miasto Gdańsk, część obszaru Prus Wschodnich, okręg Opola i ziemie, których domagała się Polska - na wschód od Odry. Ponadto uznano, że Niemców z tych terenów należy przesiedlić. Przewodniczący delegacji amerykańskiej nie miał zastrzeżeń w sprawie granicy na Odrze, uważał natomiast oparcie granicy na Nysie Łużyckiej za ?mało uzasadnione". Delegacja radziecka konsekwentnie wskazywała aliantom, że porozumienie w tej sprawie powinno uwzględnić historyczne granice Polski na zachodzie.
Postanowienia konferencji poczdamskiej możemy znaleźć w Układzie między Rzecząpospolitą Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej, skrótowo nazywanej Układem Zgorzeleckim. Układ ten został podpisany 6 lipca 1950 w Zgorzelcu przez ówczesne władze Polski: J. Cyrankiewicza i S. Wierbłowskiego oraz NRD: O. Grotewohla i G. Dertingera.
W preambule do układu obie strony deklarują utrwalanie pokoju i zgodną współpracę podkreślając że owa współpraca jest możliwa dzięki rozgromieniu faszyzmu i rozwojowi demokracji. Wspomniane są również tragiczne doświadczenia hitleryzmu w związku z którymi układ ma stworzyć pokojowe podstawy do ?dobrosąsiedzkiego współżycia obu narodów?. Dalej czytamy, że realizując postanowienia warszawskiej deklaracji Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i delegacji Rządu Tymczasowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej z dnia 6 czerwca 1950 r. obie strony uznają wyznaczoną granicę za nienaruszalną granicę pokoju i przyjaźni łączącą oba narody.
Artykuł 1 zatwierdza granicę państwową od Morza Bałtyckiego, wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej aż do granicy Czechosłowackiej.
Artykuł 2 mówi, że granica obejmuje przestrzeń powietrzną, morską i wnętrze ziemi,
Artykuły 3 i 4 mówią o powołaniu Mieszanej Komisji Polsko-Niemieckiej, która ma wytyczyć granicę w terenie. W jej skład ma wchodzić 8 członków (po 4 z każdego państwa) a ma się ona zebrać nie później niż 31 sierpnia.
Artykuł 5 mówi o tym, że po zakończeniu wytyczania granicy w terenie strony zawrą akt o wykonaniu zadania.
Artykuł 6 mówi o zawarciu porozumienia w sprawie przejść granicznych i ruchu granicznego
Artykuł 7 mówi że układ podlega ratyfikacji, natomiast wejdzie on w życie po wymianie dokumentów ratyfikacyjnych w Berlinie
Artykuł 8 mówi że układ został zawarty 6 lipca 1950 roku w Zgorzelcu w dwóch egzemplarzach i dwóch językach.
Po artykułami są wymienione osoby które układ podpisały i podbili go swoimi pieczęciami.
Propaganda PRL wykorzystywała układ jako symbol zmian następujących w stosunkach polsko-niemieckich, przeciwstawiając go stanowisku RFN w kwestii powojennych granic Niemiec. Treść układu zgorzeleckiego potwierdził układ PRL-RFN 1970 i traktat polsko-niemiecki z 1990