Anatomia i fizjologia człowieka
Biologia- to nauka o organizmach żywych.
1.
2.
KOMÓRKA
KOMÓRKĄ- zarządza jądro( reguluje jej funkcje). W jądrze jest jeszcze małe jąderko.
Z zewnątrz otacza i chroni cienka błona komórkowa. W środku znajduje się także płynna cytoplazma.
KOMÓRKA
Błona komórkowa
Jądro
Małe jąderko
cytoplazma
Skupisko komórek
Wyróżniamy tkanki: łączną (krew); nabłonkową; mięśniową (uczliwośc)
Tkanka mięśniowa (uczliwośc) dzieli się na:
Poprzecznie prążkowaną i na gładką;
SYNAPSA- połączone komórki;
(wypustki nerwowe)
Dendryt
neuryt jądra
Wyróżniamy na ciele człowiek linie: pośrodkową, przednią i tylnią.
Osie – strzałkowa, podstawowa,
Płaszczyzny- czołowa, pośrodkowa, pozioma,
Kierunki- przedni, tylni,
Okolice- twarzy, szyi, klatki piersiowej,
1)Okres dziecięcy: okres oseska, wczesno dziecięcy, próżno dziecięcy, okres młodzieńczy, okres dorosły i dojrzały, okres starczy pow. 60 lat.
Komórka Tkanki ( ilość tkanek buduje organ) Organ Układ.
Skóra
1)Skóra – powłoka ciała.
2)Funkcja skóry – ochronna, otacza od zewnątrz, reguluje temperaturę ciała, pełni funkcję wydzielniczą, posiada zmysł czucia.
3)Cechy skóry – barwa ( melanina barwnik) biała, czarna, żółta,
- grubość skóry, półki skórne, Np. uszu- cienka, podeszwy- gruba,
4)Skóra – zdrowa jest matowa
BUDOWA SKÓRY
NASKÓREK
SKÓRA WŁAŚCIWA (zbudowane z tkanki łącznej i nabłonkowej)
PODŚCIÓŁKA TŁUSZCZOWA ( brzuch, pośladki itd. )
5)Gruczoły potowe – ich funkcją jest wydzielanie potu, 90% to woda, która utrzymuje temperaturę ciała.
6)Gruczoł łojowy- znajdują się w miejscach łonowych,
7)Gruczoły mleczne- wytwarzają mleko,
8)Gruczoł gdzie znajdują się włosy,
Paznokcie – chronią opuszki, jest: korzeń paznokcia, obłączek, macierz,
KOŚCI
Gościec składa się z części:
Biernej- kości, połączenia kości stawy i więzadła.
Czynnej – mięśnie,
Czynniki:
- organiczny – oseina kości elastyczne,
Składniki:
- mineralne- nadaje twardość,
Wyróżniamy:
- kości: długie, płaskie, krótkie, różnokształtne,
OKOSTNA SZPIK BŁONA ZEWNĘTRZNA
BŁONA WEWNĘTRZNA
SZPIK- dzieci mają czerwony, dorośli żółty;
Czynności kości: głowy zbiornik soli mineralnych w organizmie. Kości są podporą w naszym organizmie.
Kości kręgosłupa: 33-34 kręgi
Odcinek szyjny 7 kręgów,
Odcinek piersiowy 12
Odcinek lędźwiowy 5
Odcinek krzyżowy 5
Odcinek guziczny 4-5
Czynność kręgosłupa jest osią ciała, dzieli na połowy jest podporą naszego organizmu, jest narządem ruchu.
Klatka piersiowa – 12 kręgów piersiowych
- 12 par żeber- żebra prawdziwe, rzekome, wolne i mostek;
Mostek zbudowany jest z trzech zrośniętych kości:
Górnej trójkątnej,
Wąskiej wydłużonej środkowej oraz małej nieznacznie ruchomej w dolnej części.
W górnej części łączy się z dwoma obojczykami twardą włóknistą tkanką zwaną chrząstką, połączony jest z górnymi dziesięcioma żebrami.
KOŃCZYNY
Kości kończyny górnej 37 .
1. OBRĘCZ KOŃCZYNY
ŁOPATKA
OBOJCZYK
2. GÓRNA KOŃCZYNA WOLNA
Kość ramieniowa
Przed ramienia
Łokciowa promieniowa staw łokciowy
Kości nadgarstka śródręcza paliczków,
3.KOŃCZYNA DOLNA 31 KOŚCI.
Kości obręczy miednica 2 kości miedniczne,
1 krzyżowa,
Palewka stawu biodrowego,
Kości kończyny wolnej udowa
Goleni (łydka) piszczelowa
Stępu staw kolanowy
Śródstopia + paliczki
CZASZKA
Czaszka- kości
Płaskie
Funkcja ochronna
Kości mózgowa (górno tylnia) potyliczna
Trzewna skroniowe
Dolno przednia sitowe
Oczodoły klinowa
Szczękowa ciemieniowe
Jażmowa czołowa
Podniebienna
Nosowa
Małżowiny dolne (nosowa)
Żuchwa
Lemiez
Jednym jedynym stawem w czaszce jest staw żuchwy, a tak są połączone poprzez chrząstki.
MIĘŚNIE
MIĘŚNIE: PODSTAWA RUCHU- SILNIK RUCHU CZŁOWIKA
Poprzecznie prążkowane (szkieletowe) noga, ręka,
Gładkie (w ścianach naczyń krwionośnych) niezależne.
Sercowy (niezależne od naszej woli)
BUDOWA MIĘŚNIA
Włókna Włókienka kurczowe
Miocyty miofibryle
Mięśnie- zginacze i prostowniki
Mięśnie- synergistyczne – odpowiadają za ten sam ruch- jeden
Mięśnie- antagoniści przeciwstawne funkcje,
Mięśnie tułowia szyi i głowy
Grzbietu
Mięsień brzucha
Kończyny górnej
Mięśnie wdechowe
Mięśnie klatki piersiowej między żebrowe
Większy
Mniejszy
Zębaty przedni
Mięśnie wdechowe- który reguluję w sposób fizjologiczny ciśnienie w klatce piersiowej i jamie brzusznej.
Mięsień brzucha- są m. Wydechowymi i mięśniami brzucha z połączeniem miednicy brzucha i przepony tworzą tłocznię brzuszną. Mięsień prosty, skośny zewnętrzny brzucha, skośny zewnętrzny, czworoboczna.
Szyi i głowy – mięsień szeroki szyi
Źwacze mimiczne
(rzucie pokarmu)
Grzbietu- powierzchowne, czworoboczny, warstwa pośrednia i głęboka.
Kończyny górnej- ( głów naramiennych ), mięsień ramienny (dwugłowy ramienia i trójgłowy) przedramienia ( nawrotny, prostowniki nadgarstka).
Obręcz kończyny dolnej ( tylnia, głęboka, przednia)
Mięsień uda- krawiecki, czworogłowy uda, dwugłowy uda, smukły grzebieniowy, przywodziciele= krótki, długi i wielki.
Mięsień goleni – strzałkowa,
Piszczelowy trójgłowy łydki
Skurcz mięśnia jest to czynne skrócenie długiego mięśnia
Mięsień
Skórcz mięśnia
Zmniejsza długośc
Napięcie mięśniowe jest to stan napięcia pogotowia mięśnia.
Może to byc znak że człowiek jest chory- ponieważ napięcie mięśnia jest przyspieszone w chorobach.
STAWY
Układ więzadłowy stawowy ( narząd ruchu ) występuje w kręgosłupie.
Rodzaj połączenia kończyny górnej.
Staw mostkowo obojczykowy; ramiennym; łokciowy; nadgarstka;
Rodzaj połączenia kończyny dolnej
Krzyżowo biodrowy; stopy; biodrowy; kolanowy; piszczelowo, strzałkowy;