Badania statystyczne
1.Podstawowym kryterium podziału metod badań statystycznych jest liczba
jednostek statystycznych objętych badaniem. Dzielimy je na 3 metody:
badania pełne (całkowite)
badania częściowe (niepełne)
szacunek statystyczny
2.Ze względu na częstotliwość prowadzenia badań s. dzieli się je na:
badania ciągłe- polegają na obserwowaniu pewnych faktów w sposób ciągły np. rejestracja noworodków.
badania okresowe- prowadzone są w określonych odstępach czasu
np. spis ludności.
badania sporadyczne- jednorodne wprowadzane są gdy pojawi się taka potrzeba.
3. Badania pełne- polegają na tym, że informacje o badaniach cech statystycznych
są gromadzone od all jednostek statystycznych wchodzących w
skład zbiorowości.
4.Wyróżniamy:
spisy statystyczne:
spis ludności- polega na zbieraniu informacji o wartościach cechy statystycznej bezpośrednio od all jednostek.
informacje takie zbierane są przez specjalnie przeszkolone osoby rachmistrzów spisowych.
spis statystyczny umożliwia uzyskanie info. o badanej zbiorowości ściśle określonych momencie zwanym momentem krytycznym .
spis statystyczny jest bardzo kosztowny tą metodą, należy zatrudnić i przeszkolić rachmistrzów, wydrukować formularze i opracować dużą liczbę info.
rejestracja statystyczna:
polega na wpisywaniu zdarzeń i faktów do odpowiednich rejestrów
przy rejestracji nie występuje obserwacja statystyczna lecz info. są zgłaszane w punktach rejestracyjnych
wyróżniamy 2 rodz. rejestracji statystycznej :
doraźna rejestracja np. zgłoszenie przedpoborowe
bieżąca rejestracja np. podczas założenia działalności gosp.
sprawozdawczość statystyczna:
polega na przekazywaniu przez jednostki sprawozdawcze określonych info. liczbowych i opisowych w postaci sprawozdania sporządzonego na odpowiednich formularzach które po wypełnieniu przesyła się paczką lub e-mailem do instytucji prowadzącej badania.
5. Formularz- druk
Sprawozdanie- to wypełniony formularz z pieczątką i podpisami
6.Badania częściowe niepełne- polegają na tym że informacje o wartości cech
statystycznych są zbierane od wybranych ze
zbiorowości jednostek statystycznych.
Wyniki są uzgadnianie na cała zbiorowość.
7. W ramach badań statystycznych częściowych wyróżnia się:
badania reprezentacyjne- polegają na wyborze ze zbiorowości próby statystycznej. Dobór jednostki do próby powinien odbywać się tak aby próba stanowiła minimalny obraz całej zbiorowości.
badania monograficzne-polegają na badaniu niewielkiej ilości jednostek statystycznych, wyniki mają postać liczbową i opisu słownego.
ankieta- jest przeprowadzana przez daną instytucję organizacyjną, która zwraca się do określonej grupy osób z zaproszeniem do dobrowolnego wypowiedzenia na dany temat:
o charakterze powszechnym- kierowana jest do szerokiego grona osób
o charakterze selektywnym- kierowana jest do specjalistów w danej dziedzinie
8.Szacunek statystyczny- jest przeprowadzany, gdy nie możemy uzyskać info. o
interesującej nas zbiorowości w sposób bezpośredni,
a także nie można zastosować badania pełnego lub
częściowego.
Polega na ustaleniu pewnych wielkości lub właściwości nieznanej zbiorowości
na podstawie zbiorowości znanej:
znając wielkość określonego zjawiska w jednej zbiorowości s. ustala się wielkość tego samego zjawiska dla innej zbiorowości np. w klasie 1 thk jest 15 blondynek- to w klasie 1tu jest też ok.14
znając wielkość jednego zjawiska ustala się wielkość innego zjawiska występującego w tej samej zbiorowości np.1thk- 13 os. lubi sport, to 13 lubi filmy
znając wielkość zjawiska w okresach poprzednich ustala się przewidywaną wielkość tego samego zjawiska w przyszłości
np. liczba uczniów 2005(270), 2006(300), 2007(290),2008(ok.310)
9.Zależności wyboru metody badania:
od celu badania- jeśli badanie szczegółowe, stosujemy b. pełne
od czasu w jakim chcemy osiągnąć wynik np. szybkie b. częściowe
od charakteru ekonomicznego- droższe czy tańsze badania
od związku z badaną zbiorowością- czy zbiorowość duża czy mała taką metodę dobieramy
10.Dobór losowy jednostek do badań częściowych- ma miejsce wtedy gdy
przypadek losowy decyduje o tym która jednostka wchodzi w skład
zbiorowości objętej badaniem, czyli podlega obserwacji:
losowanie bezpośrednie- każda jednostka badanej zbiorowości otrzymuje nr, po czym następuje losowanie tylu nr ile jednostek jest potrzebnych do badania
dobór systematyczny- wybiera się pierwszą jednostkę, a kolejne są tak dobierane by były zachowane między nimi stała odległość
losowanie warstwowe- stosowane w zbiorowościach, które SA podzielone na mniejsze grupy(warstwy), a z tych warstw losujemy jednostki l.bp.
losowanie za pomocą tablic liczb przypadkowych- polega na ponumerowaniu all jednostek, jednostek następnie odczytanie kolejnych liczb z t.l.p. każdy nr zgodny z odczytaniem wchodzi w skład próby
losowanie wielostopniowe- stosowane wtedy gdy badaną grupę można podzielić na mniejsze grupy. W takiej sytuacji losujemy określoną liczbę
z 1 stopnia, a następnie z kolejnych stopni
11.Dobór celowy-wybór jednostki do badania, zależy od os. prowadzącej te
badanie, decydując która z jednostek powinna zostać poddana
obserwacji statystycznej.
12.Etapy segmentacji:
przygotowanie badania
zebranie materiału statystycznego
przygotowanie materiału statystycznego do opracowania
opracowanie materiału statystycznego
prezentacja materiału statystycznego
analiza statystyczna- wyciągnięcie wniosków
13.Badania statystyczne- to proces pozyskiwania danych na temat rozkładu cechy
statystycznej badanej zbiorowości.
14.Formularz statystyczny- to zbiór pytań dotyczących jednostek statystycznych
objętych badaniem. składa się z pytań i miejscem na odpowiedzi.
15.Instrukcja statystyczna- zawiera szczegółowe wyjaśnienie do all pozycji
formularza mogących nasuwa wątpliwości podczas wypełniania.
16.Materiał statystyczny- to zbiór info. o wartości badanych cech powstałych w
wyniku obserwacji dokonanych przez odpowiednie os. lub instytucje.:
pierwotny- jest zbierany specjalnie na potrzeby określonego badania
wtórny- materiał zgromadzony wcześniej, wykorzystany wtórnie
17.Kontrola materiału statystycznego- w zebranym materiale statystycznym
często występują różne błędy, dlatego jest poddawany kontroli:
formalna-kompletności i rzetelności zapisu
merytoryczna- zgodności rachunkowej i logicznego zapisu