Układ oddechowy człowieka

Układ oddechowy
układ oddechowy - zespół narządów umożliwiających organizmowi oddychanie. Integralnym elementem układu jest narząd oddechowy.

Wprowadzenie
Metabolizm komórek zwierzęcych wymaga ciągłego dostarczania tlenu oraz usuwania jego produktów końcowych (dwutlenku węgla i wody). Zwierzęta wykształciły w drodze ewolucji układy oddechowe o różnym stopniu skomplikowania: od form najprostszych (oddychanie przez powłokę ciała), przez uproszczone pojedyncze narządy po rozbudowane systemy z parzystymi narządami.

Wymiana gazowa pomiędzy organizmem a jego otoczeniem może odbywać się po spełnieniu pewnych warunków:
- błona przepuszczalna dla gazów musi być wystarczająco wilgotna
- odpowiednio wysoka prężność tlenu w otoczeniu
- odpowiednio wysoka prężność dwutlenku węgla w płynach ustrojowych

Budowa układu oddechowego
Najbardziej rozwinięty układ oddechowy (np. u kręgowców wyższych ewolucyjnie) tworzą:
- drogi oddechowe: (jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela)
- właściwy narząd oddechowy (skrzela lub płuca)
- oraz - pośrednio - układ krwionośny transportujący krew do tkanek.
Ważne jest także to ze układ oddechowy wyścielony jest przez nabłonek migawkowy.

Funkcje układu oddechowego
- pobranie tlenu z otoczenia (powietrza lub wody)
- oczyszczenie, ogrzanie, nawilżanie wdychanego powietrza
- transport powietrza do narządu oddechowego, gdzie następuje wymiana gazowa
- dostarczenie tlenu do tkanek oraz dwutlenku węgla z tkanek do narządu oddechowego (ta funkcje przejmuje układ krwionosny)
- wydalenie produktów końcowych z organizmu przez drogi oddechowe.