Geografia

Erozja w poszczególnych odcinkach rzeki

Odpowiedź

Patriszja666

W różnych odcinkach biegu rzeki dominują różne formy erozji. Erozja denna działa głównie w górnym biegu rzeki, gdzie jest duży spadek wody i rzeka może transportować dużą ilość materiału skalnego. Erozja denna odbywa się głównie przez abrazję rzeczną. Erozja denna przyczynia się do powstawania otoczaków i kotłów eworsyjnych. Wskutek erozji dennej powstają doliny V-kształtne. Erozja boczna dominuje w środkowym biegu rzeki, gdzie spadek maleje. Powoduje ona, że brzegi rzeki są nieustannie podmywane i niszczone. Część materiału pochodzącego z niszczenia brzegów osadza się tam, gdzie prędkość jest mniejsza i rzeka ma mniejszą siłę transportową. Erozja boczna przyczynia się do powstawania meandrów, które po przerwaniu mogą stać się starorzeczami. Erozja wsteczna działa głównie w górnym biegu rzeki i prowadzi do cofania się progów skalnych. Przykładami takiej działalności erozyjnej rzeki są wodospady. Niekiedy na skutek cofania się źródła może dojść do przecięcia działu wodnego i przejęcia rzeki wolniej erodującej przez rzekę erodującą szybciej. Takie zjawisko nazywa się kaptażem. Profil podłużny rzeki nazywa się profilem erozyjnym. Podstawa erozyjna jest to poziom, do którego rzeka może obniżać swoje dno - jest to poziom ujścia. Natomiast profil równowagi oznacza położenie dna rzeki, przy którym rzeka ani nie eroduje, ani nie akumuluje osadów. Baza erozyjna może z różnych przyczyn ulegać zmianom. W zależności od wieku koryta rzeki oraz budowy obszaru na którym płynie, wyróżnia się stadia rozwoju rzeki. Rzeka znajdująca się w stadium młodocianym charakteryzuje się dużym spadkiem, silną erozją denną oraz profilem poprzecznym w kształcie litery V. Natomiast cechami rzeki w stadium dojrzałym są: mniejszy spadek, silna erozja boczna, liczne starorzecza, szerokie doliny rzeczne. Dalsze działanie erozji bocznej powoduje zanik działów wodnych i zasypanie dolin rzecznych przez osady. To stadium rozwoju rzek nosi nazwę stadium zgrzybiałego. Odizolowane wzniesienia w tym stadium zwane są monadnokami. Rzeki dzielą się ponadto na degradujące i agradujące w zależności od ilości wody niesionej przez rzekę, prędkości i ilości transportowanego materiału. Rzeki degradujące nie otrzynują wystarczjącej ilości materiału, co prowadzi do ich wcinania się w koryto - erozji dennej. W rzekach agradujących dominuje akumulacja wskutek przeciążenia materiałem i osadzania jego nadmiaru.

Dodaj swoją odpowiedź

Geografia

Erozja w poszczególnych odcinkach rzeki

Erozja w poszczególnych odcinkach rzeki

siły kształtujące Ziemię

Ustna geografia

Pytania i odpowiedzi na maturę ustną z geografii

Scharakteryzuj czynniki rzeźbotwórcze ziemi.