Partie polityczne w Polsce.
Partie polityczne Partie stanowią ważny element współczesnych systemów politycznych i w różnych formach istnieją we wszystkich państwach. Ich rola w XX w. Systematycznie wzrasta. Definicja encyklopedyczna mówi, że partia to :,, dobrowolna organizacja, reprezentująca interesy określonej grupy społecznej, zmierza do zdobycia lub utrzymania władzy państwowej w celu realizacji swojego programu politycznego??Po przemianach 1989 r. w Polsce zmienił się system polityczny i partyjny. Dotychczasowe przywództwo ideologii komunistycznej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej ustąpiło miejsca politycznemu pluralizmowi. Początkowo istniał wyraźny podział na partie wywodzące się z ruchu "Solidarności" i ugrupowania postkomunistyczne. Obecnie podział ten coraz bardziej traci na znaczeniu a polska scena polityczna upodabnia się do europejskich i światowych standardów. W Polsce funkcjonują więc partie socjaldemokratyczne, liberalne, konserwatywne, narodowe, chłopskie i populistyczne. Największe ugrupowania polityczne w Polsce wedle ostatnich wyborów to:? Prawo i Sprawiedliwość ? Platforma Obywatelska ? Sojusz Lewicy Demokratycznej ? Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej ? Liga Polskich Rodzin ? Polskie Stronnictwo LudoweSojusz Lewicy Demokratycznej powstał w 1999 roku z kilku ugrupowań socjaldemokratycznych, w znacznej mierze w oparciu o działaczy i struktury partii Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej. Część jej członków wywodzi się z sympatyków Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (partii komunistycznej), ale SLD to nowoczesna partia socjaldemokratyczna łącząca troskę o ludzi pracy z polityką odpowiedzialności za finanse publiczne państwa. Platforma Obywatelska to ugrupowanie, które chce reprezentować wyborców o poglądach liberalnych, przedsiębiorców prywatnych i środowiska biznesowe, ale także tych wszystkich, którzy troszczą się o zdrowe i silne państwo, oparte na gospodarce wolnorynkowej i zasadach konkurencji. Polskie Stronnictwo Ludowe to nowoczesna partia chłopska. PSL reprezentuje interesy producentów rolnych, mieszkańców wsi i małych miejscowości (w dużych aglomeracjach miejskich ma niewielkie poparcie). Działacze PSL nawiązują do tradycji partii chłopskich i ruchu ludowego sprzed II wojny światowej i PSL Stanisława Mikołajczyka (jedynej niezależnej partii politycznej działającej w latach 1945-47). Prawo i Sprawiedliwość to partia prawicowa, nawiązująca to tradycji niepodległościowej, wywodząca się z ruchu solidarnościowego lat osiemdziesiątych. PiS reprezentuje tę część prawicowego elektoratu, który opowiada się za tradycyjnym porządkiem społecznym, gospodarką wolnorynkową, silnym i bezpiecznym państwem, walką z korupcją, zwłaszcza wśród polityków. PiS powstała w 2001 roku. Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej to partia zdobywająca elektorat wśród ludzi zniechęconych do przemian społeczno-politycznych i gospodarczych, jakie miały miejsce w Polsce po roku 1989 (na Samoobronę głosowali najczęściej mieszkańcy wsi i małych miejscowości, bezrobotni, pracownicy byłych PGR-ów, robotnicy niewykwalifikowani). Liga Polskich Rodzin to partia zrzeszająca środowiska o poglądach skrajnie prawicowych, narodowych. LPR jako jedno z nielicznych ugrupowań politycznych występuje czynnie przeciwko integracji Polski z Unią Europejską. Działacze LPR opowiadają się za daleko idącą interwencją państwa w sferę gospodarczą. Jednocześnie za główne zadanie swojego ugrupowania uważają ochronę tradycyjnych wartości takich, jak: rodzina, patriotyzm, religia, wolność i własność.
Funkcje partii politycznych:
Partie polityczne, realizując swoje podstawowe zadania, pośredniczą miedzy społeczeństwem a państwem. Treść tego pośrednictwa jest odmienna w systemach autorytarnych i demokratycznych. W warunkach systemów niedemokratycznych partie polityczne zmierzają do podporządkowania społeczeństwa rządzącej elicie. W państwach demokratycznych partie zapewniają obywatelom udział we władzy państwowej. Współcześnie w poczynaniach partii dominują przedsięwzięcia zmierzające do uzyskania poparcia elektoratu. Partie realizują trzy podstawowe funkcje:
1.Funkcja kształtowania opinii i postaw politycznych. Zadaniem, jakie wszystkie partie stawiają przed sobą jest kształtowanie opinii politycznych nie tylko swych członków, ale i szerokich kręgów społecznych, które partia chce pozyskać dla siebie. Kształtowanie opinii to zadanie informacyjne. Znacznie większe możliwości kształtowania opinii publicznej mają partie duże, posiadające znaczącą reprezentację parlamentarną czy rządzące w danej chwili krajem. Są one w większym stopniu zauważane prze media, ich działalność jest szerzej opisywana i komentowana. Rola partii politycznej może tu być mniej lub bardziej aktywna; może ona ograniczyć się tylko do pośrednictwa, albo wnieść pewien twórczy wkład w proces integracji. Partie dążą do integracji interesów gospodarczych, społecznych i kulturalnych wokół wspólnych celów.
2. Funkcja wyborcza realizowana jest przez cały czas, ze szczególnym jednak nasileniem w czasie wyborów i kampanii wyborczej. Można wyróżnić dwa jej składniki:
selekcję kandydatów na wybieralne stanowiska
formułowanie programu wyborczego.
Selekcja kandydatów jest niezwykle ważnym elementem funkcji wyborczej funkcji partii; poprzez nią formułuje się elita polityczna państwa. Kandydaci są wybierani wpierw wewnątrz partii. Na ostateczne zatwierdzenie wybranego kandydata na stanowiska w rządzie czy administracji państwowej mogą mieć też wpływ inne partie, zwłaszcza te pozostające w koalicji z daną partią; stosowany jest tu mechanizm konsultacji. Partie polityczne prezentują swoim wyborcom swoje programy przez cały czas swojej działalności, a w czasie wyborów - formułują programy wyborcze czy też platformy wyborcze. Program wyborczy jest środkiem oddziaływania na wyborców, umożliwiających przyciągnięcie wyborców i zgrupowanie ich wokół programu działania politycznego prezentowanego przez daną partię. Program wyborczy po przeprowadzeniu wyborów przekształca się z propozycji politycznych partii i jej kandydatów w wyraz opinii tej części wyborców, którzy głosowali na daną partię. Wyborcy ci przez swój głos popierają ów pogram, wyrażają zgodę na zawarte w nim propozycje i oczekują ich realizacji. Jest to jedna z form organizacji politycznej działalności obywateli, do której powołane są partie polityczne.
3. Funkcja rządzenia w węższym, dosłownym jej rozumieniu występuje wtedy, gdy partia polityczna obejmuje kierownictwo państwem w drodze obsadzenia decydujących organów państwowych. W szerszym rozumieniu uczestniczą w niej także partie, które usiłują wpłynąć na działanie kierowniczych organów państwa; można ją określić jak kontrolę rządu lub opozycję do rządu . Partia, która wygrała wybory, obsadza kluczowe stanowiska w państwie i zaczyna realizować funkcję kierowania organami państwowymi czy też kierowania państwem. Dzięki wprowadzeniu do organów państwowych swoich przedstawicieli partia polityczna ma wpływ na podejmowanie decyzji politycznych i mianowanie personelu wykonawczego. Należy do niej władza w państwie. O bezpośrednim zaangażowaniu partii w kierownictwo państwem świadczy obejmowanie przez przywódców partii najwyższych stanowisk państwowych, takich jak stanowiska prezydenta, premiera, ministrów.
Cele partii
?
troska o zasady i instytucje demokratycznego państwa,
? wspieranie inicjatyw i działań obywatelskich
?
zagwarantowanie ludziom równych szans rozwoju, w szczególności poprzez powszechny i bezpłatny dostęp do edukacji na wszystkich szczeblach kształcenia; tworzenie optymalnych warunków startu życiowego młodzieży;
? ograniczenie wciąż zbyt dużej sfery niedostatku i ubóstwa,
?
zabieganie o równy status kobiet i mężczyzn,
?
zdynamizowanie przemian cywilizacyjnych polskiej wsi i modernizację rolnictwa;
?
gospodarowanie w sposób ekologicznie zrównoważony z poszanowaniem dla środowiska naturalnego;
?
równe traktowanie obywateli bez względu na płeć, pochodzenie, wyznawaną religię czy światopogląd oraz pełne poszanowanie praw wszelkich mniejszości;
?
pełna wolność i swoboda wyznania,
?
otwarcie Polski na świat,
? Status prawny partii politycznych w Polsce określa Konstytucja RP oraz ustawa o partiach politycznych z 1997. Zakazane jest istnienie partii politycznych odwołujących się do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu faszyzmu i komunizmu oraz tych, których program lub działalność zakłada bądź dopuszcza nienawiść rasową i narodową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa.
Partie polityczne w parlamencie Polski.
. UW . reprezentuje interesy kapitału obcego najbardziej jawnym tego wyrazem jest obecność Czecha (Mirosława)
. SLD. reprezentuje interesy polskiego kapitału postkomunistycznego
. AWS. reprezentuje interesy drobnego kapitału polskiego na dorobku (byli właściciele, inni (pozostali) beneficienci przyszłej reprywatyzacji, drobni kupcy, rzemieślnicy, kamienicznicy)
. PSL . reprezentuje interesy średnio- i niezamożnych chłopów
.
. ZChN . reprezentuje interesy kapitału katolickiego (wchodzi w skład AWS) handel dewocjanaliami, pielgrzymkowe biura podroży
. PPS . reprezentuje interesy proletariatu (wchodzi w skład SLD - ?ciekawe jak to możliwe?)
.
. .
AKCJA WYBORCZA SOLIDARNOŚĆ
Ugrupowanie powstałe 8 czerwca 1996 roku w Warszawie z inicjatywy Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność i w porozumieniu z liderami ponad 20 partii i ugrupowań społecznych, w celu stworzenia bloku wyborczego, a po wygranych wyborach stworzenie koalicji i rządu. Otwarta formuła ugrupowania pozwoliła na poszerzenie jego bazy politycznej o kolejne związki, ugrupowania i partie polityczne, których liczba przekroczyła 40. Reprezentują one trzy zasadnicze nurty ideowe: liberalny, chadecki i państwowy.
Liderzy : Marian Krzaklewski, Jerzy Buzek, Kazimierz Janiak, Paweł Łączkowski, Stanisław Zając, Jan Maria Rokita.
POLSKA PARTIA SOCJALISTYCZNA
W roku 1987 w opozycji pojawiły się trzy nielegalne organizacje socjalistyczne: PPS ?Rewolucja demokratyczna?, tymczasowy Komitet Krajowy PPS i grupa PPS skupiona wokół Jana Józefa Lipskiego. W 1989 roku powstały: Niezależna PPS i ?Odrodzona? PPS. W 1990 roku nastąpiło połączenie wszystkich grup za wyjątkiem ?Odrodzonej? PPS, której nie przyjęto ze względu na nieuznawanie przez resztę działalności PPS w okresie 1944-48. przełamanie lodów nastąpiło na stulecie PPS w 1992 roku, kiedy PPS rozpoczął pertraktacje z ?O? PPS, które przerwał rozłam o podłożu personalnym. Obie partie wchodzą do parlamentu z list SLD.
Liderzy : Piotr Ikonowicz, Jacek Kasprzyk, Czesław Kulesza, Jan Mulak.
SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ
Początkowo koalicja polityczna utworzona jako komitet wyborczy 1991 roku, w skład, którego weszło kilkadziesiąt partii politycznych, związków zawodowych i organizacji społecznych, z SdRP, PPS, OPZZ i ZSMP. W kwietniu 1999 roku została złożona deklaracja założycielska partii podpisana przez 29 osób, w tym 27 reprezentantów ugrupowań tworzących wcześniejszą koalicję SLD. Wstąpienia do nowej partii odmówiły: PPS, Ruch Ludzi Pracy, Krajowe Przedstawicielstwo Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Stowarzyszenie Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę oraz Towarzystwo Przyjaciół Nauk Społecznych.
Liderzy : Leszek Miller, Jerzy Szmajdzińki, Krystyna Łybacka, Marek Borowski, Stanisław Janas, Józef Oleksy.
UNIA WOLNOŚCI
Powstała z połączenia Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno- Demokratycznego w dniu 24 IV 1994r. UW liczy około 20 000 członków i działa na terenie całego kraju głównie w środowisku inteligencji.
.
Liderzy : Leszek Balcerowicz, Tadeusz Syryjczyk, Jerzy Wierchowicz, Mirosław Czech, Jan Lityński.
Wymienione tu partie posiadają największą siłę na scenie politycznej w naszym kraju, kształtują ją, posiadają swoich przedstawicieli w parlamencie i rządzie.
psl
Partia utworzona w maju 1990 roku na Kongresie Jedności w wyniku połączenia PSL ?Odrodzenie? i PSL wilanowskiego. Najwyższa władza to Rada Naczelna PSL, funkcję wykonawczą posiada Naczelny Komitet Wykonawczy.
Liderzy : Jarosław Kalinowski, Zdzisław Podkański, Jerzy Stefaniuk, Józef Zych, Waldemar Pawlak, Bogdan Pęk.
Literatura:
1.,,Kompendium wiedzy o państwie współczesnym??- Konstanty Adam Wojtaszczyk .
2. Internet.
3. Autor: Redakcja: Krzysztof Kowalczyk, Jerzy Sielski._partie i ugrupowania parlamentarne 3 RP