Znane Budynki konstruktywizmu

Konstruktywizm – w architekturze prąd charakteryzujący się podkreślaniem cech konstrukcyjnych obiektu budowlanego, oparty na teorii mówiącej, że o estetycznej wartości obiektu decyduje logicznie zastosowana i właściwie ustalona jego konstrukcja. Jeden z głównych kierunków architektury modernistycznej, rozwijający się w latach 20. i 30. XX wieku, głównie w ZSRR, oraz innych państwach europejskich. W szerszym znaczeniu o konstruktywizmie mówi się w odniesieniu do wszelkich dzieł architektury, które podkreślają w swej formie strukturę konstrukcyjną. Od początku XIX wieku obiekty o cechach konstruktywistycznych powstawały w związku z nowymi zadaniami, przed jakimi stanęła architektura, przede wszystkim w ramach budownictwa przemysłowego i komunikacyjnego. W tym czasie większość architektów nie zajmowała się konstrukcją, pozostawiając to zadanie nowo powstałemu zawodowi inżyniera budownictwa. W XX wieku ścisła współpraca między architektem a konstruktorem nabrała większego znaczenia – dzięki temu mogły powstać obiekty, których konstrukcja i estetyka nie stoją w sprzeczności do siebie.

Wśród zrealizowanych budowli konstruktywistycznych pojawiały się obiekty usługowo-handlowe, takie jak dom towarowy „Krasnaja Presnja” (1927-1928) w Moskwie, projektu braci Wiesnin (Aleksandra i Leonida) lub zespół placu targowego „Nowo-Suchariewskij Rynok” (1924-1926) Konstantina Mielnikowa; biurowe, na przykład moskiewska redakcja gazety „Izwiestia” (1925-1927) Grigorija i Michaiła Barchinów, czy mieszkaniowe, jak „Narkomfin” (1929) Mojsieja Ginzburga i Ignatija Milinisa. Szczególne miejsce zajmowały kluby robotnicze i domy kultury. W latach 1926 – 1929 wzniesiono ich w samej Moskwie i okolicach aż czterdzieści pięć. Wiele interesujących klubów robotniczych powstało również w innych miastach: w Baku, na osiedlu Stiepana Razina, projektu braci Wiesnin (1932); w Iwanowo-Woznjesjensku, na osiedlu Nawoloki, autorstwa Nikołaja Barykina (1927-1929); w Kijowie, zaprojektowany przez Konstantina Mielnikowa (1927-1929), a także w Swierdłowsku, St. Petersburgu, Charkowie itd. Do najciekawszych należą kluby moskiewskie „Zujew” (1927-1929) Iljii Gołosowa, „Rusakow” (1927-1929) Konstantina Mielnikowa, „Gorbunow” (1929-1930) Jakova Kornfelda i „Proletarskij Bezirk” (1932-37) braci Wiesnin (Aleksandra, Leonida i Wiktora). Budowle te wyróżniały się oryginalną formą, odważną konstrukcją i starannie rozplanowaną funkcją.   Do ciekawych, lecz mniej znanych budowli architektury konstruktywizmu należą parkingi wielopoziomowe, garaże i zajezdnie. W Moskwie projektował je głównie Konstantin Mielnikow. Były to: „Bachmietiewskoj garaż” (1926-1927), „Nowo-Rjazanskij garaż” (1926-1927), „Inturist garaż” (1933-1936) i „Gosplan garaż”. Szczególnie nowatorskim, jak na owe czasy, obiektem jawi się zajezdnia autobusowa przy ul. Obrazcowa (Bachmietiewskoj garaż).

Idee renesansu na dworze Jagiellonów

Na dwór Jagiellonów pierwsze idee renesansu przeniknęły pod koniec XV wieku. Już w 1470 r. osiedlił się w Krakowie włoski humanista Kallimach (Filippo Buonacorsi), który przebywał na królewskim dworze jako nauczyciel syna Kazimierza Jagie...