Wody podziemne
WODY PODZIEMNE, wody występujące w porach i szczelinach skał skorupy ziemskiej. W przeważającej ilości pochodzą z infiltracji (wsiąkania) opadów atmosf., niekiedy — z infiltracji wód powierzchniowych.
Część wód podziemnych powstaje przez kondensację pary wodnej zawartej w powietrzu wypełniającym puste przestrzenie skał, część pochodzi z głębi Ziemi — tworzy się przez wydzielanie i kondensację pary wodnej z roztworów magmowych lub przez odwodnienie minerałów (woda juwenilna).
Niektóre wody podziemne są zachowanymi w osadach (gł. w porach piaskowców) resztkami wód zanikłych mórz i innych zbiorników wodnych (wody reliktowe).
Część wód podziemnych pochodzących z infiltracji nie bierze udziału w podziemnym krążeniu wód, gdyż zostaje zatrzymana w skałach w strefie - aeracji przez siły międzycząsteczkowe (woda związana).
Do tego typu wód podziemnych należą wody:
- błonkowata i higroskopijna, otulające cieniutką warstewką cząstki miner.,
- woda kapilarna.
Pozostała część wód podziemnych pod wpływem siły ciężkości dąży w głąb skorupy ziemskiej, jest to woda wolna. Woda wolna, napotykając warstwy wodoszczelne, gromadzi się nad nimi tworząc wodę gruntową; woda ta występuje więc poniżej przepuszczalnych skał strefy aeracji.
Górna granica zasięgu wód gruntowych — zwierciadło wód gruntowych — ulega wahaniom, podnosi się lub opada zależnie od ilości opadów atmosf., wielkości parowania oraz ingerencji człowieka (eksploatacja wód podziemnych, odwadnianie kopalń i in.).
Ruch wód gruntowych wywołany różnicą wysokości zwierciadła w miejscu zasilania i drenażu (odpływu) odbywa się z prędkością zależną m.in. od rodzaju skał, przez które woda przepływa. Szczególnym typem wód gruntowych są wody przypowierzchniowe (potocznie zw. zaskórnymi); ich zwierciadło występuje b. płytko pod powierzchnią Ziemi lub prawie do niej dochodzi (obszary bagien, mokradeł, torfowisk i in.).
Wody podziemne znajdujące się w warstwach wodonośnych przykrytych warstwami nieprzepuszczalnymi są zw. wodami wgłębnymi, należą do nich wody artezyjskie. Wody podziemne występujące głęboko pod powierzchnią Ziemi, izolowane od niej wieloma kompleksami skał nieprzepuszczalnych — to wody głębinowe, nie są one zasilane ani odnawiane, zwykle są silnie zmineralizowane. Ważnym rodzajem wód podziemnych są wody mineralne.
Wody podziemne mają duży wpływ na powstawanie
- krasu,
- suffozji
- ruchów masowych.
Badaniem wód podziemnych zajmuje się: hydrogeologia.
WODY PODZIEMNE, wody występujące w porach, szczelinach i innych próżniach wśród skał skorupy ziemskiej; ze względu na pochodzenie rozróżnia się wody infiltracyjne, gromadzące się w wyniku infiltracji wód powierzchniowych w głąb ziemi, wody juwenilne (wydzielające się z magmy) i wody reliktowe (będące pozostałymi w osadach geol. wodami dawnych mórz i jezior); ze względu na skład — wody słodkie, wody słabo zmineralizowane (akratopegi) i wody mineralne; ze względu na temp. wyróżnia się wody termalne; największe znaczenie gosp. mają wody gruntowe, w tym wody artezyjskie; eksploatowane za pomocą studni, uzyskiwane także z wypływów naturalnych (źródeł); badaniem w.p. zajmuje się hydrogeologia.