Fazy uzależnienia od Internetu i seksu

Fazy rozwoju uzależnienia od Internetu
Każdy rodzaj uzależnienia rozwija się stopniowo. Zwykle zaczyna się od eksperymentowania, wykorzystywania sytuacji, zaspokojenia ciekawości lub poddania się namowom znajomych. Po pewnym czasie jednak, osoba wysokiego ryzyka zaczyna sama organizować sobie korzystanie z tego medium, poszukuje okazji, żeby usiąść przed ekranem, poznaje nowe możliwości, organizuje sobie specjalnie wolny czas. Korzystanie z urządzenia staje się rytuałem budzącym dreszcz emocji. Kolejny etap to wykradanie czasu przeznaczonego zwykle na inne zajęcia, żeby dłużej posiedzieć przed ekranem. Gdy jednostka uświadamia sobie problem, zaczyna stosować skomplikowane manipulacje, krętactwa, sekrety, oszukiwanie otoczenia, żeby ukryć swoje rzeczywiste zajęcie, żyje po to, żeby grac, oglądać, surfować, czatować. Ostatni etap zaczyna się, kiedy wszystko inne przestaje mieć dla osoby uzależnionej znaczenie i kiedy nie można już ukryć problemu, ale tez nie ma sił, aby się z nim zmierzyć.
Występują 4 fazy uzależnienia od Internetu. Przejście do każdej następnej fazy wiąże się z jakimś momentem krytycznym
-Zaangażowanie- okazjonalne korzystanie z komputera, poznawanie go, nabieranie odwagi. Zwykle uruchomienie komputera służy konkretnym celom: pozyskaniu informacji, odebraniu poczty, opracowaniu potrzebnego do nauki lub pracy materiału, poczatowaniu itp. Towarzyszy temu pewna fascynacja, ale i ostrożność. Czas spędzony przy komputerze nie narusza rytmu życia. Wykorzystywany jest bowiem czas przeznaczony na to właśnie zadanie albo na rozrywkę.
-Zastępowanie- korzystanie z komputera staje się regularne, a czas przeznaczony na inne zajęcia jest ograniczany lub przeznaczany na siedzenie przed ekranem. Jednocześnie internauta poznaje różne strony bez specjalnego celu, tak po prostu wędruje po przeglądarkach. Amerykanie nazywają takich internautow nomadami. Pojawiają się pierwsze ciągi komputerowe. Następuje wzrost izolacji społecznej. Jednostka zaczyna preferować kontakty bezosobowe, woli nawiązywać je za pośrednictwem maszyny zamiast bezpośrednio spotykać się z innymi. Wdaje się w wielogodzinne dyskusje, polemiki na każdy temat, zabawy interaktywne, gdy, maniacko ściąga różne pliki np. muzykę, filmy. Systematycznie traci zainteresowania dla innych zajęć, ludzi, czy swoich hobby. Zaniedbuje bliskich, naukę, pracę, dom, własne zdrowie. Narastają braki i nie wszystko da się nadrobić.
-Ucieczka- dezorganizacja rytmu dnia, zarzucanie zajęć, izolacja powodują wzrost trudności w nadrobieniu zaniedbań i w końcu powstaje poczucie bezsilności. Do tego dochodzą problemy z bliskimi i wzrost poczucia winy spowodowany świadomością tych wszystkich zaniedbań. Jednostka przestaje mieć wątpliwości, ze ma problem, ale nie umie go rozwiązać i nie czuje się jeszcze dość zdesperowana, żeby szukać pomocy na zewnątrz. Kłamie, kręci, przerzuca odpowiedzialność na otoczenie. Podejmuje jednak pierwsze próby ograniczenia lub zarzucenia korzystania z komputera. Później takich prób zaliczy jeszcze wiele. Ale komputer stal się już kompulsywną potrzebą, wypełnił czas, pozwala zapomnieć o kłopotach, wiec wcześniej czy później przed nim zasiądzie. Powstaje błędne koło, im bardziej czuje się niespokojna i niezadowolona, tym większą ma potrzebę zachowań ucieczkowych, tym bardziej pragnie zapomnieć o problemie. Przed ekranem zapomina. Prawdziwym światem staje się bezpieczna rzeczywistość ekranowej fikcji. Proces ten bywa nazywany „inwersją światów”. Jednak od prawdziwego świata nie da się uciec, pozostają rachunki, zaniedbane obowiązki, choroby, utrata zaufania, być może utrata bliskich, brak pracy. W końcu jedynym rozwiązaniem staje się szczerość wobec siebie i najbliższych.
-Desperacja- jest gwałtowną próba powrotu do normalności i pojawia się najczęściej jako następstwo pewnych okoliczności zewnętrznych wykluczających możliwość stosowania technik ucieczkowych np. odejście bliskich, utrata pracy lub niezdania do następnej klasy, odcięcie prądu, poważna choroba lub stany urojeniowe, niecierpiące zwłoki długi, szantaż. Osoba uzależniona przestaje stosować mechanizmy obronne. Zaczyna szukać pomocy lub godzi się na nią.

Fazy rozwoju uzależnienia od seksu
-Poszukiwanie stanu przyjemności- w tym okresie osoba podejmuje czynności seksualne i eksperymentuje z nimi, odkrywając stan przyjemności, wynikający z tych czynności. Główne motywy działania wynikają z ciekawości i chęci poznania nowych doznań, chęci eksperymentowania, nudy, oczekiwań grupy, poszukiwania miłości i bliskości, zapewnienia poczucia bezpieczeństwa. Najczęściej występują takie zachowania o charakterze erotycznym jak: autoerotyzm, korzystanie z pornografii, inicjacja współżycia heteroseksualnego. W tej fazie osoba funkcjonuje prawidłowo we wszystkich wymiarach, nie zaniedbuje swoich obowiązków rodzinnych, zawodowych i społecznych, a pojawiające się trudności są kompensowane przyjemnością czerpaną z doznań seksualnych
-Odurzenie przyjemnością- po poznaniu stanu przyjemności, osoba pragnie odczuwać go coraz częściej. Czynności prowadzące do ekstazy erotycznej staja się częścią codziennego życia. Wzrasta tolerancja na bodźce oraz na zachowania seksualne. Z tego powodu osoba poszukuje coraz silniejszych bodźców oraz nowych zachowań o charakterze erotycznym, aby osiągnąć stan pożądanego zadowolenia np. oglądanie coraz mocniejszych scen pornograficznych czy wprowadzenie nietypowych zachowań do współżycia intymnego. Jednostka zaczyna zaniedbywać różnego typu obowiązki, podporządkowując swoje życie zasadzie osiągania przyjemności, przy jednoczesnym głębokim przekonaniu, ze panuje nad swoim życiem.
-Stan przyjemności jako cel nadrzędny- na tym etapie uzależnienia całokształt funkcjonowania człowieka zostaje podporządkowany przeżywaniu przyjemności, które wynikają z doznań erotycznych. Motywem działania staje się likwidacja przykrego stanu, który wynika z braku przyjemności o charakterze seksualnym. Dochodzi do utraty kontroli nad własnym zachowaniem, a zasada przyjemności zaczyna w sposób szczególny organizować życie osoby uzależnionej. Dochodzi do zaniedbań we wszystkich dziedzinach życia: osobistej, rodzinnej, zawodowej i społecznej. W fazie tej zmieniają się motywy działania, ponieważ czynności seksualne wynikają z przymusu likwidacji cierpienia wynikającego z braku działań erotycznych. Dochodzi również do nasilenia mechanizmów obronnych, głównie zaprzeczenia i racjonalizacji, które pozwalają jednostce utrzymać przekonanie o „normalności” postępowania.
-Stan odurzenia przyjemnością jako norma- osoba zostaje zamknięta w kręgu przyjemność-przykrość. Jednostka odczuwa stan przyjemności z wykonywanych zachowań seksualnych i stan przykry dla organizmu, gdy brakuje jej doznań seksualnych. Wszystkie inne obszary działalności człowieka pozostają jakby poza jego świadomością. Mogą zanikać postawy prospołeczne, gdyż w wyniku uzależnienia jednostka staje się egoistyczna i skoncentrowana na redukowaniu złego samopoczucia, a działania seksualne mogą przyjmować dewiacyjne formy np. stosowanie przemocy, zoofilia czy pedofilia).