Powstanie konwencji genewskiej

Początek współczesnym zasadom międzynarodowego prawa humanitarnego o polepszeniu losu rannych wojskowych w armiach czynnych, podpisana 22 sierpnia 1864r. W Genewie przez 12 państw. Był to akt prawny zawierający głównie zasady polepszenia losu ludzi poszkodowanych w wyniku wojny. Konwencja ta nadała organizacji Czerwonego Krzyża, która powstała 29 października 1863r., międzynarodowy zasięg.

10-artykułów z niezwykle ważnych ustaleń tej Konwencji:
• formacje i personel sanitarny armii uznaje się za neutralne, czyli nie biorące udziału w walce i nie podlegające atakowi;
• ludność cywilna nosząca pomoc rannym i chorym żołnierzom ma być szanowana i nie podlega atakowaniu;
• ranni mają być traktowani jednakowo bez względu na narodowość;
• formacje sanitarne oraz personel medyczny używają jednolitego znaku-czerwonego krzyża na białym tle;

Rozwinięciem inicjatywy Konwencji z 1864r. Mających na celu pełniejszą ochronę ofiar wojny stała się kolejna Konwencja genewska z 6 lipca 1906r.. Zwiększyła ona zakres ochrony rannych i chorych żołnierzy, unormowała zasady ich ewidencjonowania i wymiany informacji o nich, wprowadziła ochronę znaku Czerwonego Krzyża. Konwencja rozciągnęła ochronę również na personel sanitarny stowarzyszeń pomocy, działających przy wojskowych służbach zdrowia. Na mocy Konwencji haskiej z 1907r. Zasady tej konwencji stały się obowiązujące także w odniesieniu do wojny morskiej. Na międzynarodowych konferencjach w Hadze w latach 1899 i 1907 dokonano modyfikacji prawa dotyczącego wojny, w tym prawa humanitarnego. Uchwalono wówczas m.in. regulamin praw i zwyczajów wojny lądowej, który określa zasady traktowania jeńców wojennych, a także zawiera ważne ustalenia zmierzające do ochrony ludności cywilnej. Z inicjatywy Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, po I wojnie światowej, znacznie rozbudowano uregulowania dotyczące polepszenia losu rannych i chorych w armiach czynnych i traktowania jeńców wojennych. Tym samym uzupełniono Regulamin haski z 1907r. Normy te zostały zawarte w konwencjach podpisanych w Genewie 27 lipca 1927r. Tragiczne doświadczenia II wojny światowej dowiodły konieczność zapewnienia ochrony osobom cywilnym w czasie konfliktu zbrojnego, a także unormowania zagadnień związanych z niesieniem pomocy i zapewnieniem ochrony żołnierzom i kombatantom - rannym, chorym lub wziętym do niewoli. Na odbywającej się w Genewie konferencji dyplomatycznej 12 sierpnia 1949r.

Uchwalono 4 Konwencje genewskie zawierające 430 artykułów:
• I Konwencja - o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych;
• II Konwencja - o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu;
• III Konwencja -o traktowaniu jeńców wojennych;
• IV Konwencja - o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

Konwencje te stanowią kodeks prawa humanitarnego. Uzupełniają go 2 Protokoły dodatkowe z 1977r., wprowadzające jeszcze pełniejszą ochronę ludności cywilnej przed skutkami działań zbrojnych. W państwach, które ratyfikowały Konwencje genewskie, powstały organizacje mające na celu szkolenie ochotniczego personelu sanitarnego oraz przygotowania materiałów niezbędnych do udzielenia pomocy rannym i chorym w czasie wojny.