Co to " atrakcyjność osadnicza " ?

Zróżnicowanie warunków przyrodniczych na lądach jest przyczyną istnienia na ziemi terenów: - ekumeny, czyli obszarów stale zamieszkiwanych przez człowieka i trwale przez niego wykorzystywanych; - subekumeny, czyli obszarów zasiedlanych okresowo, np. strefa tundry, półpustynie, część tajgi i lasów równikowych oraz niektóre góry; - anekumeny, czyli terenów bezludnych – Antarktyda, większość wysp arktycznych, obszary pustynne, tereny wysokogórskie. Zasięg ekumeny wyznaczają tzw. bariery osadnicze: - bariera świetlna – negatywny bezpośredni wpływ na człowieka ma zarówno deficyt, jak i nadmiar światła słonecznego. Deficyt światła ma miejsce w dużych szerokościach geograficznych (zjawisko dni i nocy polarnych). Brak światła wpływa negatywnie na psychikę człowieka – podział doby na dzień i noc jest podstawą rytmu biologicznego; - bariera termiczna – organizm ludzki największą sprawność osiąga w tzw. komforcie termicznym, tj. w temperaturach 16-25oC . Dłuższe przebywanie w temperaturach ujemnych powoduje stopniową utratę ciepła, zwolnienie oddechu i przechłodzenie organizmu. Spadek temperatury ludzkiego ciała do 28oC zagraża życiu. Groźna jest również wysoka temperatura, powodująca przyspieszenie tętna i oddechu oraz niedobór wody w organizmie – zagrażający życiu udar cieplny. Bariera termiczna spowodowała wyłączenie z terenów ekumeny obszarów polarnych i wysokogórskich; - bariera grawitacyjna – spadek ciśnienia atmosferycznego wraz z wysokością średnio o 11,5 hPa na każde 100 m wiąże się z rozrzedzeniem powietrza i zmniejszeniem ilości tlenu. Proces oddychania człowieka odbywa się bez większych zakłóceń do wysokości 4000 m n.p.m. Tereny położone powyżej są z reguły obszarami anekumeny lub subekumeny (w miejscach szczególnie atrakcyjnych gospodarczo); - bariera wodna – deficyt wody wyznacza granice ekumeny. Obszary pustynne, gdzie roczna suma opadów nie przekracza 250 mm, a parowanie jest bardzo duże, są pozbawione stałego osadnictwa (poza oazami, gdzie jest dostęp do wód gruntowych). W strefach klimatu gorącego wilgotnego nadmiar wody stanowi również barierę osadniczą – duża wilgotność powietrza w połączeniu z wysoką temperaturą powoduje przeciążenie mięśnia sercowego. Ludność zawsze skupiała się w sąsiedztwie mórz i oceanów. Obszary lądowe leżące w strefie do 200 km od wybrzeży morskich, zajmujące ok. 1/4 powierzchni kontynentów, skupiają ponad 50% ludności świata. W przeszłości największe znaczenie dla atrakcyjności osadniczej obszaru miały czynniki przyrodnicze, np. nizinność terenu, żyzne gleby, łagodny klimat, dostęp do wody. Współcześnie warunki przyrodnicze mają coraz mniejsze znaczenie, a atrakcyjność osadniczą obszaru rozpatruje się z punktu widzenia jego zdolności żywicielskiej, warunków społecznego bytu i stosunków społeczno-ekonomicznych. Zdolność żywicielska – to zasoby przyrodnicze i czynniki antropiczne obszaru, dające człowiekowi możliwość egzystencji. Obecnie na zdolność żywicielską obszaru składają się warunki naturalne, poziom rozwoju techniki oraz potencjał ekonomiczny obszaru. W zależności od głównej przyczyny, decydującej o koncentracji ludności, wyróżniamy obszary: - rolnicze o żyznych glebach i korzystnych dla produkcji rolnej warunkach klimatycznych, np. niziny: Chińska, Padańska, Eufratu i Tygrysu, La Platy, delty: Nilu, Gangesu i Brahmaputry, Mekongu, Nigru; - okręgi przemysłowe i strefy zurbanizowane powstające początkowo w miejscach eksploatacji surowców, później na obszarach dogodnych komunikacyjnie, np. zachodnia i środkowa Europa, obszar nad Wielkimi Jeziorami w Ameryce Północnej, Zagłębie Fushun-Anshan w Chinach; - strefy przybrzeżne o dużych możliwościach wymiany towarowej w portach morskich, np. Wyspy Japońskie, wybrzeże Chin, północnowschodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych, północne i wschodnie wybrzeże Ameryki Południowej. Warunki społecznego bytu – to czynnik, który w przeszłości decydował o lokalizacji osad ludzkich w miejscach dogodnych do obrony oraz o wypieraniu rdzennej ludności na obszary o niekorzystnych warunkach przyrodniczych, np. wypieranie plemion indiańskich przez potomków Europejczyków. W skali globalnej czynnik bezpieczeństwa decydował także o rozwoju gospodarczym, np. Kanada, Stany Zjednoczone, Australia to państwa, których majątek nie był zniszczony wojnami, tak jak dorobek kilku pokoleń Europejczyków. Stosunki społeczno-ekonomiczne – decydują o masowych migracjach ludności, spowodowanych prześladowaniami określonych grup etnicznych, społecznych czy wyznaniowych. Bardzo ważny jest czynnik ekonomiczny decydujący o przemieszczaniu się ludności z obszarów ubogich na tereny rozwinięte gospodarczo.

[SIÓDMA KLASA] Wskaż poprawną odpowiedź dokańczając zdania: 1. Warunki wodne to: A. czynnik społeczno-ekonomiczny B. czynnik historyczny C. czynnik społeczny D. czynnik przyrodniczy 2. Atrakcyjność osadnicza dużych ośrodków miejskich: A. czynnik

[SIÓDMA KLASA] Wskaż poprawną odpowiedź dokańczając zdania: 1. Warunki wodne to: A. czynnik społeczno-ekonomiczny B. czynnik historyczny C. czynnik społeczny D. czynnik przyrodniczy 2. Atrakcyjność osadnicza dużych ośrodków miej...

Zagospodarowanie turystyczne

CO TO JEST ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE??
Jest to działalność mająca na celu przystosowaniu środowiska geograficznego do potrzeb turystyki.

PRZESTRZENNE ZAGOSPODAROWANIE REGIONU- rozmieszczenie w przestrzeni sieci osadniczej, ośro...

Polska na przełomie wieków

Najstarsze znane państewka plemienne na ziemiach polskich — państwa Wiślan i Polan — powstały zapewne w końcu IX w. Wiślanie wkrótce zostali podbici przez państwo wielkomorawskie, natomiast Polanie powiększali swoje terytorium. Gdy w po...