Najważniejsze informacje o UE

Badania i innowacje
Badania naukowe i innowacje pomagają rozwiniętym gospodarkom takim jak Unia Europejska zapewnić koniunkturę i jakość życia, jakiej oczekują jej mieszkańcy. Kraje członkowskie UE wytwarzają prawie jedną trzecią światowej wiedzy naukowej. Wspólne programy konsolidują tą pracę na poziomie Unii. Podstawowym narzędziem jest Szósty Program Ramowy, który prowadzi badania naukowe na poziomie poszczególnych państw członkowskich oraz w unijnym Wspólnym Centrum Badawczym. Wiele państw spoza UE podpisało umowy, które pozwalają im na uczestnictwo w projektach w ramach tego programu
Bezpieczeństwo żywności
Zaufanie konsumenta do jakości i bezpieczeństwa żywności i środków spożywczych zostało poważnie nadużyte na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat poprzez skumulowane efekty kryzysu związanego z produkcja żywności. Aby sprostać wyzwaniu, Unia Europejska wdraża szeroko pojętą strategię odbudowywania u swoich obywateli zaufania i wiary w bezpieczeństwo i jakość żywności w programie "Od gospodarstwa do stołu".
Budżet
Wszyscy obywatele Unii Europejskiej mają swój wkład w budżet UE. Budżet ten pozwala UE wyjść naprzeciw potrzebom swoich obywateli poprzez działania w wielu dziedzinach, takich jak polityka rolna, polityka regionalna, badania, ochrona środowiska, edukacja i szkolenia. Budżet zatwierdzany jest przez Radę oraz Parlament Europejski, a zarządza nim Komisja. Wprowadzenie budżetu w życie podlega wielu kontrolom
Cła
Od czasu utworzenia jednolitego rynku, władze celne piętnastu poszczególnych państw członkowskich UE pracują wspólnie. W ramach unii celnej pobierają cła i podatki od importowanych produktów oraz przeprowadzają kontrole zapobiegając przedostaniu się na terytorium UE towarów zabronionych lub stanowiących zagrożenie dla zdrowia
Edukacja, kształcenie, młodzież
Najcenniejszym kapitałem Unii Europejskiej jest jakość jej systemów kształcenia i szkolenia zawodowego oraz kreatywność młodych ludzi. W społeczeństwie opartym na wiedzy, Unia wspiera mobilność ludzi młodych, nauczycieli, osób prowadzących szkolenia i naukowców poprzez liczne programy takie jak Leonardo da Vinci czy Sokrates
Energia
Korzenie polityki Wspólnoty Europejskiej w zakresie energii sięgają czasów Traktatów ustanawiających Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EURATOM). Od tamtych czasów polityka w tej dziedzinie uległa znaczącym zmianom pod wpływem kryzysów naftowych w roku 1973 i 1979. Ukończenie budowania wewnętrznego rynku energetycznego stanie się początkiem kolejnego ważnego etapu w procesie zapewniania dostaw energii po niższych cenach, przy jednoczesnym poszanowaniu dla środowiska naturalnego.
Kultura
Działania Unii Europejskiej w tym obszarze skupiają się na bogactwie kulturowym i tworzeniu z niego wspólnego dziedzictwa Europy. Poprzez promowanie wymiany kulturowej, współpracy kulturowej i wzajemnego uświadamiania sobie bogactwa kulturowego, działania Unii Europejskiej uzupełniają działania poszczególnych państw członkowskich komplement tym zakresie.
Podatki
W ramach Rynku Wewnętrznego podatki pośrednie zostały już w dużej mierze zharmonizowane. Systemy opodatkowania bezpośredniego wymagają harmonizacji tylko w ograniczonym zakresie i ogólnie można je pozostawić w gestii poszczególnych państw członkowskich. Istnieje jednak ogólna zgoda w krajach UE, że potrzebna jest współpraca, aby wyeliminować szkodliwą konkurencję w dziedzinie podatków.
Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa
Dzisiejsza odnowiona Europa zajmuje swoje miejsce w zmienionym świecie. W celu osiągnięcia większej skuteczności swoich działań w ramach polityki zagranicznej, Europejczycy dokonują znaczących postępów w jasnym określaniu swoich wspólnych interesów i wyrażaniu poglądów wspólnie i przy pomocy właściwych instrumentów dyplomatycznych, handlowych, gospodarczych, obywatelskich i wojskowych. Pomimo sporadycznie występujących problemów, Unia Europejska stara się, aby jej głos stał się bardziej słyszalny oraz prowadzi działania w terenie, w miejscach gdzie wydarzenia związane z bezpieczeństwem światowym dzieją się „na gorąco”, takich jak Bliski Wschód, Bałkany czy Afganistan.
Rozszerzenie
Poszerzenie Unii Europejskiej będzie historycznym wydarzeniem, wieńczącym lata podziałów. Scalona na powrót Europa ma być silniejszym, demokratycznym i bardziej stabilnym kontynentem, zdolnym do czerpania w pełni z korzyści wspólnego rynku ponad 500 milionów osób
Rozwój
Ponad miliard ludzi na świecie nadal musi żyć za mniej niż jedno Euro dziennie. Dzisiaj, Unia Europejska jest największym światowym partnerem w rozwijaniu się. Jej celem jest wspieranie stabilności i pokoju poprzez zwalczanie ubóstwa, podtrzymywanie procesu rozwoju i integrowanie krajów rozwijających się w gospodarce światowej.
Sprawy gospodarcze i walutowe
Mocne podstawy gospodarcze oraz integracja gospodarcza, finansowa i walutowa są niezbędne do ciągłego wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Unii Europejskiej. Wprowadzenie wspólnej waluty jest jednym z etapów tego procesu.
Sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo
Ustanowiwszy wspólny rynek oraz unię gospodarczą i walutową, UE zobowiązała się do zapewnienia swoim obywatelem wolności i równego dostępu do bezpieczeństwa i wymiaru sprawiedliwości. Stawką jest swoboda osiedlania się, polityka wizowa, kontrola granic zewnętrznych, obywatelstwo europejskie, prawa podstawowe, imigracja, azyl oaz współpraca policyjna, celna i sądowa w sprawach cywilnych i karnych.
HISTORIA UNII
Jaka Europa wczoraj, dzisiaj i jutro?
Przed drugą wojną światową idea zjednoczonej Europy wydawała się niemożliwa do urzeczywistnienia. Tragiczne doświadczenia wojny i narastające zagrożenie ze strony komunizmu sprawiły, że u progu lat pięćdziesiątych idea zjednoczenia narodów europejskich ożyła. Ale jaka miała być ta zjednoczona Europa?
Niektórzy z jej twórców, np. francuski polityk Robert Schuman, opowiadali się za federacją czyli za Europą scentralizowaną i podobną do państwa (federalny charakter mają np. Niemcy i Austria). Zwolennikiem budowy Europy na wzór Stanów Zjednoczonych był Winston Churchil, wybitny brytyjski mąż stanu. Inni, wśród nich przywódca francuski Charles de Gaulle, dążyli do luźniejszego związku zwanego „Europą Ojczyzn”, w którym główną rolę ogrywałyby samodzielne państwa członkowskie. Pomimo sporów o model i kształt przyszłej Europy, ten właśnie – Europa Ojczyzn – ma dzisiaj najwięcej zwolenników.
Kim byli Ojcowie – Założyciele Europy?
Robert Schuman (1886 - 1963) - francuski premier i minister spraw zagranicznych, inicjator pojednania niemiecko-francuskiego przez połączenie obu państw silnymi więzami gospodarczymi, społecznymi i politycznymi. Plan Schumana i Monneta był pierwszym w pełni zrealizowanym projektem zjednoczenia Europy.

Jeann Monnet (1888 - 1979) - francuski dyplomata, współtwórca Planu Schumana. W 1976 r. za swoje zasługi dla budowania jedności europejskiej otrzymał tytuł Obywatela Europy.

Konrad Adenauer (1876 - 1967) - pierwszy kanclerz demokratycznych NIemiec. Gorący zwolennik zjednoczenia Europy w oparciu o jej chrześcijańskie korzenie tkwiące w kulturze, tradycji i cywilizacji naszego kontynentu.

Alcide de Gasperi (1881 - 1954) - włoski premier i polityk, współtwórca projektów budowy jedności Europy, który uważał, że europejska współpraca gospodarcza powinna zostać wsparta zacieśnieniem współpracy obronnej.

Paul Henri Spaak (1899 - 1972) belgijski polityk, współtwórca Beneluksu unii gospodarczej Belgii, Holandii i Luksemburga), NATO i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG).

Na rzecz zjednoczenia Europy działali również Polacy, m. in.

Józef Retinger (1888 - 1960) - polityk, pisarz, bliski współpracownik generała Sikorskiego, po wojnie na emigracji. Był współzałożycielem i sekretarzem generalnym Ruchu Europejskiego. Od początku lat dziewiędziesiątych XX wieku ruch ten bardzo aktywnie działa także w naszym kraju.
Jaki był pierwszy krok ku zjednoczeniu Europy?
W kwietniu 1951r. sześć państw - Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy - podpisało Traktat Paryski powołujący do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Otrzymała ona znaczne uprawnienia w zakresie współpracy państw członkowskich górnictwie i hutnictwie. Powołana została na 50 lat. W lipcu 2002 roku zadania realizowane przez EWWiS przejmie Wspólnota Europejska (dawna EWG).
Jak to się stało, że pierwszy krok nie okazał się ostatnim?
Sukces EWWiS zachęcił założycielską szóstkę do kolejnych kroków ku zjednoczeniu. Na konferencji w Messynie w 1955 r. ministrowie spraw zagranicznych postanowili objąć integracją całość gospodarki. W 1957 r. w Rzymie podpisano dwa traktaty o ogromnym znaczeniu dla Europy. Pierwszy z nich powołał do życia Europejską Wspólnotę Gospodarczą EWG (jej obecna nazwa to Wspólnota Europejska - WE). Miała ona doprowadzić najpierw do zniesienia ceł, a następnie do powstania wspólnego rynku towarów, kapitału i pracy. Na podstawie drugiego Traktatu powstał Euratom - organizacja współpracy państw w przemyśle nuklearnym. Organizacje te: WE, Euratom (i do 23 lipca 2002 roku EWWiS) istnieją i działają nadal, występując pod jednolitą nazwą: Wspólnoty Europejskie i są częścią systemu tworzącego Unię Europejską.
Co to jest Unia Europejska?
Unia Europejska to nie są Stany Zjednoczone Europy ani superpaństwo ze stolicą w Brukseli. Jest to polityczne i gospodarcze ugrupowanie piętnastu demokratycznych państw europejskich, które postanowiły ściśle ze sobą współpracować, budując dobrobyt i bezpieczeństwo, nie rezygnując przy tym z własnej niepodległości i odrębności narodowej. Dla osiągnięcia wspólnych celów dobrowolnie przekazały Unii - w drodze umów międzynarodowych - pewne kompetencje tak, aby realizacja tych zamierzeń była możliwa. W ten sposób powstał jedyny w skali świata związek państw, który kojarzy ich interesy narodowe ze wspólnymi korzyściami gospodarczymi, politycznymi i społecznymi.
Jak wyglądają symbole unijne?
-Flaga Unii przedstawia dwanaście złotych gwiazd tworzących krąg na ciemnoniebieskim tle. Liczba gwiazd jest stała, nie powiększa się wraz z przyjęciem nowych członków i nawiązuje do symboliki Maryjnej.
- Jako hymn europejski wybrano kompozycję Ludwiga van Beethovena do tekstu "Ody do radości" Fryderyka Schillera.
- Symbolem unijnej waluty - euro - jest grecka litera epsilon przecięta dwoma równoległymi liniami (€). Z jednej strony znak ten przypomina o antycznych korzeniach cywilizacji europejskiej, z drugiej nawiązuje do podobnie przekreślonych znaków przyjętych dla głównych walut świata - L, $, Y, czyli funta brytyjskiego, dolara amerykańskiego i japońskiego jena.
- Dniem Unii Europejskiej jest 9 maja - przypomina o dacie jej narodzin; tego dnia w 1950r. Robert Schuman ogłosił deklarację nazwaną później Planem Schumana, w której zaproponował utworzenie pierwszej organizacji ścisłej współpracy państw w górnictwie EWWiS i hutnictwie (EWWiS).
Jakie są języki urzędowe Unii Europejskiej?
W instytucjach Unii Europejskiej języki urzędowe wszystkich krajów członkowskich traktowane są na równych prawach. Wszystkie dokumenty są tłumaczone na jedenaście języków: angielski, duński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, holenderski, niemiecki, portugalski, szwedzki, włoski. Po przyjęciu naszego kraju polski stanie się kolejnym językiem urzędowym UE, obok języków państw, które przystąpią razem z nami w 2004 roku. Będzie wtedy w Unii 19 języków urzędowych.
Jaka jest rola kościołów w Unii Europejskiej?
Państwa Unii gwarantują obywatelom w swych ustawodawstwach wolność sumienia i wyznania, która obejmuje:
- swobodę wyznania, wyboru lub zmiany religii,
- tworzenie związków wyznaniowych organizacji według kryteriów religijnych,
- wychowanie dzieci zgodnie z przekonaniami rodziców,
- prawo do informacji na tematy religijne.
Wolność religii i wynikające z niej prawo do informacji religijnej oznacza, że Unii nie wolno usuwać nauki religii ze szkół publicznych. Unia występuje przeciwko sektom i grupom kulturowym, które naruszają prawa człowieka. Unia w pełni przestrzega statusu, jakim cieszą się kościoły, wspólnoty religijne i stowarzyszenia wyznaniowe w poszczególnych państwach członkowskich. Oznacza to poszanowanie specyfiki narodowej stosunków między państwem i kościołem - od konstytucyjnej zasady państwa świeckiego (jak np. we Francji) poprzez współpracę państwa z kościołem (np. we Włoszech i Niemczech) do państwa wyznaniowego (Grecja). W wielu dokumentach i deklaracjach, które dały początek współpracy państw europejskich znajdują się odniesienia do łączących Europejczyków wspólnych korzeni tkwiących w chrześcijaństwie. Do tych korzeni odwołuje się często papież Jan Paweł II.
Patroni Europy
Św. Benedykt z Nursji (480 - 547 r.), założyciel Zakonu Benedyktynów. Budowniczy kościoła i klasztoru na Monte Cassino, organizator życia zakonnego w zachodniej Europie. W 1964 r. papież Paweł VI ogłosił go głównym patronem Europy.

Św. Cyryl (827 - 869) i św. Metody (820 - 885), misjonarze pochodzenia greckiego, zasłużeni w dziele wprowadzania ziem słowiańskich do kręgu kultury chrześcijańskiej. Odegrali wybitną rolę w rozwoju piśmiennictwa słowiańskiego, ich działalność miała też znaczenie dla hamowania ekspansji niemieckiej na Wschód. W 1980 roku Jan Paweł II ogłosił ich współpatronami Europy.

Św. Brygida Szwedzka (1303 - 1373), założycielka Zakonu Brygidek, słynęła z objawień i proroctw religijnych i politycznych (przepowiadała m. in. upadek i potępienie Zakonu Krzyżackiego); spisane teksty widzeń św. Brygidy są uznawane za najwybitniejsze dzieło średniowiecznej literatury szwedzkiej.

Św. Katarzyna ze Sieny (1347 - 1380), włoska mistyczka i stygmatyczka, działała na rzecz przywrócenia pokoju we Włoszech i reformy kościoła. W 1939 roku ogłoszona patronką Włoch.

Św. Edyta Stein (1891 - 1942), filozof i teolog. Pochodziła z rodziny żydowskiej, w 1921 roku przyjęła katolicyzm, w 1933 wstąpiła do Zakonu Karmelitanek, w 1942 aresztowana przez Gestapo, zamordowana prawdopodobnie w obozie Auschwitz. Kanonizowana przez Jana Pawła II w 1998 r.
Jak Unia się rozrastała?
Historia Unii
19.09.1946
Winston Churchill zgłasza w Zurychu propozycję utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy.
16.04.1948
Podpisanie w Paryżu układu o utworzeniu Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej. W skład organizacji wchodzi 16 państw (Austria, Belgia, Dania, Holandia, Francja, Grecja, Irlandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Włochy).
05.05.1949
Powstanie w Strasburgu Rady Europy . Jej celem ma być: "urzeczywistnienie jedności (...) w celu ochrony i wspierania ideałów i zasad, stanowiących wspólne dziedzictwo oraz sprzyjanie postępowi gospodarczemu i społecznemu". Członkami założycielami Rady Europy jest 10 państw (Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, W. Brytania i Włochy). W latach następnych przystąpiły również: Grecja, Turcja, Islandia, RFN, Austria, Cypr, Szwajcaria, Malta, Portugalia, Hiszpania, Lichtenstein, San Marino, Finlandia, Węgry, Polska, Bułgaria, Czechy, Słowacja, Litwa, Estonia, Rumunia i Słowenia, Andora, Albania, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Rosja, Ukraina i Chorwacja.
24.10.1950
Ogłoszenie przez premiera Francji Rene Plevena tzw. Planu Plevena - propozycji włączenia RFN do europejskich struktur obronnych. Plan ten stanowił podstawę Europejskiej Wspólnoty Obronnej, odrzuconej w cztery lata później przez francuskie Zgromadzenie Narodowe.
W 1951 r. EWWiS utworzyło sześć państw, w 1957 r. te same państwa założyły EWG (obecnanazwa: Wspólnota Europejska - WE) i Euratom. W 1973 r. do Wspólnot Europejskich przyłączyły się Wielka Brytania, Irlandia i Dania, w 1981 r. - Grecja, w 1986 r. - Hiszpania i Portugalia, a w 1995 r. - Austria, Finlandia i Szwecja.
23.10.1954
Utworzenie Unii Zachodnioeuropejskiej. Po niepowodzeniu idei Europejskiej Wspólnoty Obronnej, do istniejącej od 1948 roku Unii Zachodniej (Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia i Luksemburg) włączono RFN i Włochy, tworząc UZE. W latach dziewięćdziesiątych do organizacji przystąpiły Hiszpania, Portugalia i Grecja. Celem UZE miała być współpraca rządów państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa. W pierwszych latach swego istnienia UZE odegrała istotną rolę w integracji RFN z NATO.
01-03.06.1955
Konferencja ministrów spraw zagranicznych państw EWWiS w Messynie; powołanie Komitetu ekspertów pod kierownictwem belgijskiego ministra spraw zagranicznych Paula-Henri Spaaka. Zadaniem komitetu jest opracowanie poszerzenia integracji gospodarczej państw EWWiS o nowe płaszczyzny, w tym pokojowe wykorzystanie energii atomowej.
25.03.1957
Podpisanie Traktatów Rzymskich , ustanawiających EWG i Euratom. Celem EWG jest utworzenie wspólnego rynku europejskiego, a celem Euroatomu zapewnienie kontroli i współpracy w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Pierwszym przewodniczącym Komisji EWG zostaje Walter Hallstein, a Euratomu - Louis Armand.
03.05.1960
Wejście w życie konwencji sztokholmskiej o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - EFTA . W skład EFTA wchodzą: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania.
01.07.1967
Połączenie organów trzech wspólnot: EWG, Euratomu i EWWiS. Przewodniczącym Komisji zostaje Jean Rey.
01.07.1968
Powstanie unii celnej - zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi państwami Szóstki; wprowadzenie wspólnej taryfy zewnętrznej.
21.03.1972
Wprowadzenie "węża walutowego"; margines wzajemnych wahań kursów walut członków WE ustalono maksymalnie na +/- 2,5%.
22.07.1972
Podpisanie w Brukseli przez przedstawicieli EFTA i EWG porozumienia o utworzeniu do 1985 roku strefy wolnego handlu między państwami należącymi do obydwu organizacji.
01.01.1973
Poszerzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej o Danię, Irlandię i Wielką Brytanię.
10-11.03.1975
Pierwsze spotkanie Rady Europejskiej - szefów państw i rządów EWG.
13.03.1979
Wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego (z mocą wsteczną od 1 stycznia 1979 roku); wchodzą do niego waluty ośmiu państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa (ECU).
07-10.06.1979
Pierwsze powszechne i bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego.
01.01.1981
Poszerzenie Wspólnot o Grecję.
01.02.1985
Jedyny przypadek opuszczenia organizacji - Grenlandia występuje z EWG.
01.01.1986
Poszerzenie Wspólnot o Hiszpanię i Portugalię.
17-28.02.1986
Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego. Próby reformy instytucjonalnej, poszerzenia kompetencji Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, rozwinięcia współpracy w ramach polityki zagranicznej.
11-12.02.1988
Przyjęcie Raportu Delorsa - zapowiedź reformy Wspólnej Polityki Rolnej, funduszy strukturalnych EWG; plan trzyetapowego dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej.
07.02.1992
Podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej . Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.

01.01.1995
Poszerzenie Unii Europejskiej o kraje EFTA, nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię i Szwecję. W przeprowadzonym wcześniej referendum Norwegowie opowiedzieli się przeciw integracji.
02.10.1997
Podpisanie Traktatu Amsterdamskiego . Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny.
31.03.1998
Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Grupą 5+1 (Polska, Czechy, Słowenia, Węgry, Estonia i Cypr).
01.01.1999
Wprowadzenie wspólnej waluty euro . Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej przystępuje jedenaście spośród piętnastu państw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria. Poza strefą euro znalazły się: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.
10-11.12.1999
Zebrani w Helsinkach szefowie państw i rządów zapowiadają podjęcie negocjacji akcesyjnych z Rumunią, Słowacją, Litwą, Łotwą, Bułgarią, Maltą i Turcją. Na szczycie obecna była również polska delegacja z premierem Jerzym Buzkiem i ministrem spraw zagranicznych Bronisławem Geremkiem.
14.02.2000
Otwarcie konferencji międzyrządowej, która miała uzgodnić kolejną reformę unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych i zapisać je w postaci kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski).
07-11.12.2000
Obradujący w Nicei przez cztery dni szefowie państw Unii Europejskiej osiągnęli porozumienie w sprawie reformy instytucji UE. Przywódcy Piętnastki uznali, że "od daty wejścia w życie Traktatu z Nicei Unia będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko wykażą zdolność do sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa". Zatwierdzono reformę Rady Ministrów (powiększonej w przyszłości o 12 panstw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana została Karta Praw Podstawowych - zbiór praw człowieka i swobód obywatelskich.
UNIA DZISIAJ
Początki współczesnej Unii Europejskiej to czasy po zakończeniu II wojny światowej. Wówczas w głowach tak wybitnych polityków francuskich, jak Jean Monet i Robert Schuman narodził się pomysł połączenia interesów, wcześniej nierzadko skłóconych ze sobą państw europejskich. Rozpoczęto od łączenia interesów gospodarczych. W 1951 roku sześć krajów: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy, postanowiło utworzyć Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Następnie w 1957 roku powstały Europejska Wspólnota Gospodarcza oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej. Kolejne lata rozwoju dzisiejszej UE to stopniowe przekształcenie wspólnoty gospodarczej we wspólnotę polityczną i społeczną. Przełomem w tworzeniu jednego europejskiego organizmu było podpisanie na początku 1992 roku Traktatu z Maastricht, który powołał do Życia Unię Europejską.

Czym jest dziś Unia? Fachowcy wspominają o trzech filarach określających charakter Wspólnoty. Pierwszy to gospodarka, której symbolem jest wspólny pieniądz – euro. Drugim filarem jest polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, co wiąże się m.in. z dbaniem o przestrzeganie praw człowieka czy umacnianiem demokracji. Trzeci wreszcie filar to sprawy związane z bezpieczeństwem wewnętrznym, czyli m.in. ze współpracą policji z poszczególnych krajów oraz wspólną ochroną granic UE.

Do przeciętnego człowieka Unia Europejska to jednak nie tyle zawarte w wielu traktatach przepisy. To głownie szansa na swobodny rozwój. Każdy obywatel Unii może mieszkać, uczyć się i pracować w dowolnie wybranym przez siebie państwem należącym do UE. W Unii Europejskiej znikają granice pomiędzy państwami. Tym samym znikają bariery, jakie przez wieki dzieliły poszczególne narody. Łatwiejsza komunikacja między nimi, a co za tym idzie wzajemne zrozumienie sprawiają, iż spełnia się jeden z podstawowych celów postawionych sobie przez twórców dzisiejszej UE. W myśleniu o zjednoczonej Europie przyświecała im idea: nie dopuścić, aby kiedykolwiek w przyszłości państwa Starego Kontynentu rywalizowały pomiędzy sobą za pomocą siły. Dzięki przyłączaniu do Unii Europejskiej kolejnych państw idea staje się rzeczywistością.

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE) koordynuje proces przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, nadzoruje dostosowania legislacyjne, realizację układu stowarzyszeniowego oraz wykorzystywanie Śródków pomocowych w ramach programów Phare, ISPA i SAPARD, prowadzi działania informujące społeczeństwo polskie o integracji z Unią Europejską.
CELE UNII

Unia Europejska ma duże szanse, by zrealizować swój cel i w 2004 roku przyjąć 10 nowych członków, wynika z ankiety przeprowadzonej przez agencję Reutera.

Ankieta przeprowadzona wśród 38 ekonomistów i analityków politycznych wskazuje, że dwaj najpoważniejsi kandydaci, czyli Węgry i Słowenia mają 71 procent szans, by wejść do UE przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku. Szanse Polski oceniono na 67 procent, a Czech na 69 procent. Powyżej 60 procent otrzymały również Cypr, Malta i Estonia, a Litwa, Łotwa i Słowacja ponad 50 procent. "Jestem bardzo pozytywnie nastawiony" - powiedział Ashley Dodd-Noble z BNP Paribas w Londynie. "Muszą jeszcze pokonać poważne przeszkody, ale robią spore postępy" - stwierdził. Tylko 16 ankietowanych analityków widziało szansę wejścia do UE w 2004 roku wszystkich 10 kandydatów. Kolejnych 14 uważa, że przynajmniej część z nich wejdzie do 2004 roku. Tylko ośmiu było zdania, że żaden z kandydatów nie dostanie się do UE w 2004 roku. Pięciu z nich wskazuje, że będzie to spowodowane opóźnieniami w kalendarzu rozszerzenia i większość kandydatów zostanie włączona do europejskich struktur w styczniu 2005 roku. "Tego procesu nie należy przyspieszać, ponieważ musi on przejść przez odpowiednie procedury demokratyczne" - powiedział Frank Vinke z ABN Amro w Amsterdamie. ZGODA PAŃSTW Główni kandydaci rzeczywiście mogą zamknąć negocjacje do końca 2002 roku. Jednak pozostanie wówczas mało czasu rządom krajów piętnastki, aby uzyskać narodowe poparcie dla rozszerzenia. "Najtrudniejszy będzie proces ratyfikacji" - uważa Vinke. Wśród innych czynników, które mogą opóźnić proces rozszerzenia w 2004 roku znajduje się potrzeba wypracowania sposobu w jaki system subsydiów w UE zostanie zastosowany wobec polskiego rolnictwa. Wprawdzie Polska ma poparcie Niemiec, jednak gdy przyjdzie do dyskusji na temat Wspólnej Polityki Rolnej (CAP), "może ona znacząco odstawać od innych kandydatów" - uważa Sandor Gallai z DZ Banku w Budapeszcie. WEJśCIE DO STREFY EURO Nawet jeżeli uwzględni się ewentualne opóźnienia w wejściu do UE, to według ankiety 10 głównych kandydatów ma ponad 50 procent szans, by już do końca 2007 roku stać się członkami strefy euro. Giancarlo Perasso z J.P. Morgan w Londynie uważa, że główni kanydaci mają znaczne szanse, by wejść do unii monetarnej do końca 2007 roku. Równocześnie Perasso zastrzega, że kwestia członkostwa w EMU będzie dużo bardziej skomplikowana niż w przypadku wejścia do samej UE. Europejski Bank Centralny (ECB) będzie chciał mieć pewność, że gospodarki nowych krajów są rzeczywiście gotowe, by przyjąć euro. "ECB będzie starał się opóźnić proces poszerzenia unii walutowej tak bardzo jak jest to tylko możliwe" - uważa Perasso. Na 37 ankietowanych 14 daje krajom kandydackim szansę na wejście do EMU w ciągu najbliższych szęściu lat. Natomiast 16 uważa, że przynajmniej część z nich ma taką szansę. Siedmiu dało kanydatom 50 procent szans bądź mniej. "Proces dostosowania wymaga czasu" - powiedział Gustav-Adolf Horn z instytutu WIFO w Kilonii. Jego zdaniem tylko Słowenia ma 50 procent szans, by wejść do strefy euro do końca 2007 roku. "Nie wykluczam jednak, że zostaniemy pozytywnie zaskoczeni, tak jak w przypadku kilku innych krajów, które weszły do EMU w latach 90-tych" - powiedział Horn.
WALUTA UNII

Waluta - w latach sześćdziesiątych, a w zasadzie pod koniec zrodził się pomysł wprowadzania wspólnej waluty w krajach Europy. W 1970 roku powstał plan, który składał się z trzech etapów. Unię Europejską tworzyło wtedy sześć państw (Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Belgia, Luksemburg. Początki były jednak trudne i pomysł ten odwlekano z różnych przyczyn gospodarczych. Przez kilka kolejnych lat przygotowania, a właściwie jakiekolwiek działania na rzecz Unii Walutowej zanikły. W 1979 roku coś się ruszyło. Dokładniej rzecz ujmując został poczyniony pierwszy poważny krok w tym kierunku z inicjatywy Brytyjczyka Roya Jenkinsa. Francja i Niemcy przystały do pomysłu. Zaczęto wprowadzać zasady które miały ustabilizować kursy walut. Wtedy to powstała ECU - Europejska Jednostka Monetarna Plan stworzenia jednej waluty zakładał wyeliminowanie ryzyka związanego z wahaniami kursów walut i kosztów ponoszonych przy wymianie walut co było logiczne. W 1989 roku przedstawiono tzw. Raport Delorsa, w którym sprecyzowane były sposoby Wprowadzania Unii Walutowej.

W 1992 roku podpisany został Traktat w Maastricht. Był to traktat o Unii Europejskiej który w sposób wyraźny dał podstawę prawną do stworzenia instytucji koniecznych do powstania Unii Gospodarczo - Walutowej. W 1993 roku powołano Europejski Instytut Walutowy. Jego celem było zbudowanie Europejskich Banków Centralnych. Państwa Unii Europejskiej dążyły do obniżenia inflacji i zredukowały deficyt publiczny. W 1955 roku na szczycie w Madrycie przyjęto oficjalnie plan wprowadzenia Euro. W 1997 roku Przyjęto pakt na rzecz Stabilizacji i Wzrostu zobowiązujący państwa członkowskie do utrzymania deficytu budżetowego na poziomie trzech procent PKB. Dwa etapy były już zrealizowane więc przyszedł czas na trzeci. Z pośród piętnastki poza Unią Walutową pozostały cztery państwa: Szwecja, Wielka Brytania, Dania i Grecja. To ostatnie państwo do sfery Euro przystąpiło 1 stycznia 2001 roku. Podsumowując, trzy etapy zostały zrealizowane:
I etap - styczeń 1991 Euro zastąpiło Europejską Jednostkę Walutową ECU, rozpoczęto prowadzenie operacji finansowych w Euro.
II etap - 1 styczeń 1999 - 31 grudzień 2001 Był to okres przejściowy, Euro mogło brać udział w transakcjach, ale tylko bezgotówkowych
III etap 1 styczeń 2002 - 1 lipiec 2002 mennice na pełnych obrotach wydawały bankom pierwsze monety. Pod eskortą policji i wojska rozprowadzono po całej Unii 50 miliardów monet Euro i 14,5 miliarda banknotów.