Warmia i Mazury

Warmia i Mazury to dwie historyczne krainy Pn. - Wsch. Polski. Należą do najatrakcyjniejszych regionów turystyczno - krajobrazowych i rekreacyjnych naszego kraju. Nazwa Warmia pochodzi od pruskich słów ?Wormyan? lub ?Wurmen?, oznaczających kolor czerwony, jest to więc ziemia czerwona.
Zróżnicowany krajobraz (duża liczba jezior i lasów) powstał głównie po ostatnim zlodowaceniu, a w mniejszym stopniu dzięki erozji i akumulacyjnej działalności wód płynących. Charakterystyczną cechą tej okolicy są malownicze wzgórza moreny czołowej, faliste wzniesienia moreny dennej i równinne obszary sandrowe pokryte w większości lasami.
Turyści mogą tu znaleźć wiele ośrodków wypoczynkowych, szlaki żeglugowe, kajakowe, piesze, kompleksy leśne w których żyją rzadkie dziś już żubry, małe zoo, zabytki architektury oraz wiele, wiele innych atrakcji. Na terenie Warmii i Mazur znajduje się wiele zamków i ruin m.in. w: Lidzbarku Warmińskim, Reszelu, Morągu, Ostródzie, Kętrzynie, Olsztynie, Nidzicy, Braniewie i wielu innych. Można tu także znaleźć wiele zabytków sakralnych m.in. w: Olsztynie, Morągu, Kętrzynie, Fromborku, Lubawie, Giżycku, Barczewie itd. Znajduje się tu także jedno z piękniejszych i najstarszych Sanktuariów Matki Bożej; jest to piękny zabytek a także miejsce objawień Najświętszej Marii Panny, które trwały od 27 czerwca do 16 września 1877 roku oraz Sanktuarium w Stoczku Klasztornym gdzie wieziony był Kardynał Stanisław Wyszyński. W kościele w Świętej Lipce znajdują się m.in. organy wyposażone w ruchome elementy dekoracyjne. Będąc na Mazurach można także zwiedzić tutejsze muzea np.: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Muzeum Budownictwa Wiejskiego, gdzie na ponad 40 ha zgromadzono obiekty drewnianego budownictwa z terenu tzw. Pruskiej Litwy, Warmii, Mazur i Powiśla, w Olsztynku. W Olsztynie znajduje się planetarium i obserwatorium astronomiczny prawie tak wspaniałe jak te w Toruniu, w którym wyświetlane są bardzo ciekawe filmy oraz można zobaczyć replikę w skali 1:1 jednego ze statków kosmicznych prezentującego się wspaniale (co miałam okazję osobiście sprawdzićJ).
Patrząc na historyczna stronę regionu to było to miejsce jednej z ważniejszej i wygranej bitwy Polaków. Pola Grunwaldzkie znajdują się w odległości 40 km od Olsztyna i rozciągają się pomiędzy Grunwaldem, Stębrakiem i Łodwigowem. Jest to miejsce bitwy Polaków pod dowództwem Władysława Jagiełły i Krzyżaków z Ulrichem

von Jungingenm na czele z 14 lipca 1410 roku. Można zaleźć tu także ruiny byłej wojennej kwatery Hitlera w Gierłoży koło Kętrzyna, w Sudawie koło Olsztynka największy cmentarz jeniecki w regionie, gdzie pochowano 55 000 zmarłych i pomordowanych w obozie jenieckim, w pobliskim Królikowie, żołnierzy polskich, belgijskich, francuskich, włoskich i radzieckich. Pierwotnymi mieszkańcami tej ziemi są Prusowie, którzy znikli stąd w drugiej połowie XVII w. I woja światowa przyniosła Mazurom wiele zniszczeń. Latem 1914 pomiędzy Działdowem a Olsztynkiem armia rosyjska generała Samsonowa została rozbita. Niemcy nazwali tę bitwę bitwą pod Tannenbergiem. Zimą 1915 doszło do drugiego starcia, tym razem nad Wielkimi Jeziorami Mazur w wyniku czego Rosjanie zostali wyparci z Prus Wschodnich. Niemcy jednak nie zatriumfowali. Zwycięskie mocarstwa -Anglia, Francja, Stany Zjednoczone i Włochy - zdecydowały by o przynależności państwowej pd. Prus Wschodnich zadecydował plebiscyt. Mieszkańcy mieli się opowiedzieć, czy chcą zostać w państwie niemieckim, czy znaleźć się w granicach, powstałej po latach zaborów, Polski. W lipcu 1920 większość mieszkańców głosowała za Niemcami. Na Mazurach plebiscyt zakończył się dla Polski klęską, na pd. Warmii też przyniósł porażkę, choć nie tak wielką: kilka tysięcy ludzi głosowało za przynależnością pd. Warmii do Polski.
Obszar Warmii i Mazur ma charakter rolniczo-przemysłowy. Główne gałęzie przemysłu to: spożywczy, drzewny, chemiczny, maszynowy, elektromaszynowy. Największymi ośrodkami przemysłowymi są: Olsztyn, Elbląg, Kętrzyn, Ełk, Iława, Ostróda. Bardzo ważną gałęzią gospodarki jest rolnictwo. Sprzyjające warunki glebowe i klimatyczne występują w zachodniej części, mało korzystne we wschodniej i południowej. Odbywają się tu liczne imprezy sportowe (regaty, zawody bojerowe) i kulturalne (przeglądy muzyczne - Piknik Country w Mrągowie, kabaretowe w Lidzbarku Warmińskim).
Na terenie regionu znajduje się wiele Parków Krajobrazowych, a także Wigierski Park Narodowy, który powstał 1 stycznia 1989 roku; ma on funkcje ochronną ? na jego terenie znajdują się takie zwierzęta jak: z rzędu owadożernych - jeż wschodni, kret, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, rzęsorek rzeczek; z rzędu nietoperzy - nocek rudy nocek łydkowłosy, mroczek posrebrzany, mroczek pozłocisty, mroczek późny, karlik większy, karlik malutki, karlik karliczek, borowiec wielki, gryzoni - wiewiórka, smużka, orzesznica, bóbr europejski; z rzędu drapieżnych - wilk, wydra, gronostaj, łasica łaska i ryś i wiele, wiele innych, pełni on także funkcję edukacyjną.
Atrakcją turystyczną jest Kanał Elblądzki, który został uroczyście otwarty 31 sierpnia 1860 roku. Rozpoczyna się on w Ostródzie a kończy się w Elblągu. Charakterystyczną cecha Kanału jest pięć pochylni w: Buczyńcu, Kątach, Oleśnicy, Jelenie i Caunie Nowym, po które na platformach szynowych przewożone są statki. Podpływając do pochylni, statek wpływa do specjalnego zbiornika, zwanego akwenem dolnym, gdzie osiada na zanurzonej pod wodą platformie. Następnie platforma ta wciągana jest po szynach przez napęd linowy, korzystając tylko i wyłącznie z energii koła wodnego i z prędkością do 2.5 km/h dociera do akwenu górnego, gdzie zanurza się pod wodę, a statek dzięki wyporności pozostaje na
powierzchni. Zróżnicowane poziomy wody to 99.2 m. Główny odcinek Kanału ma 78.7 km. Przyjemność z płynięcia jest ogromna (także miałam okazję jej doznaćJ).
Najważniejszą cechę Warmii i Mazur pozwoliłam sobie zostawić na koniec. Ten obszar jest przede wszystkim regionem Wielkich Jezior Mazurskich położonych między Węgorzem, Giżyckiem, Dyszem, Piszem, Rucianem, Mikołajkami i Rynem. Znajdują się tam największe i najgłębsze jeziora Polski. Zespół jezior pochodzenia polodowcowego-głównie morenowe i rynnowe-na Pojezierzu Mazurskim liczy ponad 2700 naturalnych zbiorników wodnych o powierzchni 1 ha. Największe jeziora w Polsce to Śniardwy (pow. 109.7 km2, głęb. 23.4 m) i Mamry (pow. 102.4 km2, głęb. 44 m) przekraczające 10 000 ha każde oraz Jeziorak (pow. 32.3 km2, głęb. 12 m). Najgłębsze jeziora to: Hańcza (głęb. 108 m), Wigry (głęb. 73 m), Wuksniki (głęb. 64 m). Jeziora dają turyście wiele możliwości wypoczynku czynnego jak i biernego latem np. żeglarstwo, wioślarstwo, surfing, jazda konna, leniwe wylegiwanie się na plaży, natomiast zimą bojery, narty, łyżwy i wiele innych.
Podsumowując prace chciałabym zachęcić do odwiedzenia tej pięknej części naszego kraju i skorzystania z możliwości jakie może nam dać wypoczynek nad pięknym jeziorem z dala od szumu samochodów i problemów życia codziennego.

Informacje czerpałam m.in. z internetu, książki pod tytułem Warmia i Mazury Adama Dylewskiego oraz z własnych doświadczeń.