Odpady Przemysłowe i Komunalne i ich zagospodarowanie

ODPADY, odpadki, uboczne produkty działalności człowieka, nieprzydatne w miejscu i czasie, w którym powstały, szkodliwe lub uciążliwe dla środowiska przyrodniczego.
Przyjmując za kryterium podziału miejsce powstawania rozróżnia się 2 grupy odpadów: odpady komunalne, powstające na terenach zamieszkanych i związane z bytowaniem ludzi, oraz odpady przemysłowe, związane z działalnością gospodarczą. Do odpadów komunalnych zalicza się m.in. odpady domowe, odpady uliczne zbierane w koszach, zmiotki uliczne, odpady z obiektów użyteczności publ.: służby zdrowia, handl. itp.; do tej grupy odpadów zalicza się też zgarniany z ulic śnieg. Do odpadów przemysłowych zalicza się m.in. produkty uboczne, tzw. odpady poprodukcyjne, odpady powstające w gospodarce magazynowej, odpady powstające w wyniku oczyszczania ścieków i emitowanych do atmosfery gazów, odpady z przemysłu wydobywczego oraz ferm hod. (jeżeli nie są wykorzystywane rolniczo).
Z punktu widzenia ochrony środowiska b. ważnym kryterium podziału odpadów jest ich szkodliwość dla środowiska przyrodniczego. Według tej klasyfikacji odpady dzieli się na 3 klasy szkodliwości: odpady niebezpieczne, odpady szkodliwe i odpady uciążliwe. Do odpadów niebezpiecznych (objętych listą min. ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa) zalicza się te, które wprowadzone do środowiska nawet w małych ilościach natychmiast powodują jego trwałą degradację; zawierają najczęściej składniki toksyczne, radioaktywne, palne, wybuchowe lub biologicznie czynne. Odpady szkodliwe to te, które wprowadzone do środowiska dopiero w większych ilościach i w wyniku długotrwałego oddziaływania powodują jego degradację. Odpady uciążliwe nie zawierają substancji powodujących procesy degradacji, jednak niekorzystnie wpływają na walory estetyczne środowiska, np. zniekształcają krajobraz.
Odpady komunalne mają zróżnicowany skład, gł. ich składnikami są odpadowe produkty spoż. (ok. 40%), papier i tektura (ok. 20%), szkło, tworzywa sztuczne, metale i in.; na obszarach, na których budynki są ogrzewane paliwami stałymi w odpadach znajdują się znaczne ilości popiołu. Z badań statyst. wynika, że jeden mieszkaniec miasta wytwarza rocznie ok. 1,2 m3 (ok. 200 kg) odpadów. Odpady komunalne zawierają liczne drobnoustroje chorobotwórcze i stanowią w związku z tym zagrożenie epidemiologiczne. Wobec b. zróżnicowanego składu tych odpadów, zmieniającego się wraz z porami roku, określenie ich jakości i ilości wymaga prowadzenia badań fiz. i chem. w okresie pełnego roku.
Odpady bada się najczęściej w celu określenia ich szkodliwości dla środowiska przyr. oraz doboru odpowiednich metod ich unieszkodliwiania. Unieszkodliwianiem nazywa się całkowite lub częściowe eliminowanie szkodliwego oddziaływania odpadów na środowisko przyr. przez utylizację (gosp. wykorzystanie odpadów) lub izolację od środowiska. Unieszkodliwianie odpadów obejmuje: 1) selektywne gromadzenie w miejscu powstania z rozdzieleniem na te składniki, które mogą być zagospodarowane jako surowce wtórne, oraz pozostałe, wymagające izolacji; 2) składowanie na wysypiskach specjalnie zbud. i odpowiednio zlokalizowanych (z dala od ujęć wody pitnej, w podłożu o małej przepuszczalności itp.), zabezpieczających środowisko przed rozprzestrzenianiem się odpadów i produktów ich rozkładu (podłoże współcz. wysypisk zabezpieczają specjalnej konstrukcji ekrany i system przewodów zbierających odcieki powstające w wyniku fermentacji, gazy są wychwytywane i oczyszczane, powierzchnia wysypisk przykryta substancjami miner., np. piaskiem); 3) kompostowanie, polegające na biochem. przetwarzaniu odpadów w kompost; kompost z odpadów komunalnych (zw. pot. śmieciami), a także niektórych organicznych odpadów przemysłowych stanowi nawóz nadający się na gleby urodzajne oraz do rekultywacji terenów zdegradowanych; część odpadów nie nadająca się do nawożenia jest usuwana na wysypiska; 4) spalanie — najbardziej radykalna metoda unieszkodliwiania odpadów — jest zalecane zwł. dla odpadów stanowiących zagrożenie epidemiologiczne (np. odpadów ze szpitali); w wyniku spalania odpadów uzyskuje się ciepło wykorzystywane do ogrzewania lub przetwarzane na energię elektr.; gazowe produkty spalania zawierające szkodliwe dla środowiska składniki (pyły, gazy: dwutlenek siarki, chlorowodór, tlenki azotu, oraz substancje trujące i rakotwórcze, np. pochodne dioksyny) muszą być przed odprowadzeniem do atmosfery oczyszczone; pozostałości po spaleniu — popiół i żużel — są składowane na wysypiskach (stanowią zaledwie 10–15% objętości odpadów i są znacznie mniej od nich szkodliwe); 5) zintegrowane systemy unieszkodliwiania odpadów polegające na łączeniu kilku metod, np. w dużych miastach stosuje się: segregację w celu odzyskania surowców wtórnych oraz ich zagospodarowanie (m.in. makulatura, szkło, metale, tworzywa sztuczne); pozostałe odpady poddaje się kompostowaniu; odpady, które nie uległy biochem. rozkładowi poddaje się spalaniu i dopiero pozostałości po spaleniu składuje się; stosowanie zintegrowanych systemów pozwala na maks. zagospodarowanie odpadów i minimalizację ich szkodliwego wpływu.
Ochronie przed zanieczyszczaniem środowiska przyrodniczego odpady służą krajowe przepisy prawne oraz przepisy międzynarodowe zabraniające przerzutu odpadów i ich składowania w środowisku w krajach uboższych, o mniejszych wymaganiach w zakresie ochrony środowiska.

Recykling (ang. recycling) - jedna z kompleksowych metod ochrony środowiska naturalnego. Jej zadaniem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów.
Recykling jest systemem wielokrotnego wykorzystywania tych samych materiałów w kolejnych dobrach materialnych i użytkowych. Chronione są w ten sposób nieodnawialne lub trudno odnawialne źródła surowców, a jednocześnie ograniczana jest produkcja odpadów, które musiałyby być gdzieś składowane lub utylizowane. Pośrednio środowisko naturalne jest chronione również poprzez zmniejszenie zużycia surowców energetycznych, które musiałyby być użyte w procesach pozyskania surowców z natury i późniejszego zagospodarowania ich odpadów.
Recykling to coś więcej, niż tylko wykorzystywanie surowców wtórnych. Jest to system pełnej organizacji obiegu takich materiałów, które mogą być wielokrotnie przetwarzane. W skład systemu wchodzą następujące elementy:
· Właściwa polityka ustawodawcza państwa sprzyjająca recyklingowi.
· Rozwój technologii przetwarzania odpadów, przede wszystkim w celu wykorzystania jak największej ich części.
· Projektowanie dóbr z możliwie najszerszym wykorzystaniem w nich materiałów podatnych recyklingowi.
· Projektowanie dóbr możliwie jednorodnych materiałowo, co upraszcza ich późniejszy demontaż i segregację odpadów.
· Projektowanie dóbr będących połączeniem różnych materiałów w taki sposób, aby ich późniejsze rozdzielenie na elementy zbudowane z jednorodnych materiałów było maksymalnie ułatwione.
· Projektowanie dóbr w taki sposób, aby jak najwięcej ich części składowych nadawało się do powtórnego wykorzystania - bez przetwarzania lub przy minimalnym uzdatnieniu do postaci pełnowartościowej.
· System oznaczania zarówno opakowań produktów, jak i elementów składowych tych produktów, w celu ułatwienia rozpoznawania i segregacji odpadów.
· Szerzenie oświaty proekologicznej, oraz promowanie i organizacja zachowań proekologicznych w społeczeństwie (jednym z celów jest tutaj przeniesienie segregacji odpadów indywidualnych bezpośrednio do gospodarstw domowych).
· Logistyka sortowania, gromadzenia i odbioru zużytych dóbr oraz ich elementów składowych.
· Przetwarzanie (uprzednio przygotowanych) odpadów i odzyskiwanie z nich surowców.
Warto zauważyć, iż recykling odbywa się dwutorowo. Z jednej strony jest to wymuszanie zasad recyklingu już u producentów dóbr, z drugiej zaś tworzenie odpowiednich zachowań u konsumentów, gdyż recykling odbywa się w dwóch obszarach: produkowania dóbr oraz późniejszego powstawania z nich odpadów.

Odpady przemysłowe i komunalne (surowce wtórne, kompostowanie, biodegradacja, recykling)

Odpady komunalne - odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

Odpady przemysłowe – Do odpadów przemysłowych zalicza się m.in. produkty uboczne, tzw. odpady poprodukcyjne, odpady powstające w gospodarce magazynowej, odpady powstające w wyniku oczyszczania ścieków i emitowanych do atmosfery gazów, odpady z przemysłu wydobywczego oraz ferm hodowlanych (jeżeli nie są wykorzystywane rolniczo).


Działania zniszczenia bądź intensywnego zagospodarowania prowadzą do :
- wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych
- spalanie odpadów, które nie nadają się do wykorzystania jako surowce wtórne
- biologiczna odbudowa i mineralizacja odpadów pochodzenia zagranicznego
-
Surowce wtórne są wykorzystywane jako –

pyły dymnicowe, i żużle ( które mogła być wykorzystywane jako wypełniacze do produkcji rożnego rodzaju betonów, płyt -które w połączeniu z destylacja ropy naftowej, i węgla kamiennego służą do wykładania dróg nawierzchniowych, bądź tez materiałów budowlanych)

makulatura i szmaty (które przerabia się na rożnego gatunku papiery)

złom szklany (który sprawia wiele problemów, gdyż oddzielenie jego od innych odpadków sprawia wiele trudności, jednakże częściowo jest on przetapiany w hucie szkła)

złom metalowy (jest sortowany na metale kolorowe i tak zwane żelazne – żeliwo i innego rodzaju stale – jest przerabiany w butlach na pełnowartościowe surowce)

odpadki z tworzyw sztucznych i gumy – które po rozdrobnieniu poddaje się pirolizie – rozkład termiczny (Proces pirolizy jest realizowany w oparciu o systemy podgrzewania pośredniego bez dostępu powietrza. Rozkład i odgazowanie następuje w komorze ogrzewanej do temperatury 450-750C. W dodatkowej komorze (wtórnej), gdzie dostarczane jest powietrze, zachodzi dopalenie lotnych substancji palnych), otrzymując różne węglowodory

polietylen – tworzywo termoplastyczne otrzymywane przez polimeryzacje etylenu Polietylen - nCH2=CH2 --> (-CH2-CH2-)n Z polietylenu wytwarza się artykuły gospodarstwa domowego, butelki, wanienki i zabawki.

Polipropylen - -[CH2-CH(CH3)]n- wykładziny, tapicerka

Polichlorek winylu (PCV) - - (CH2-CHCl)n- instalacje rurowe, podłogi

Polistyren -[CH2-CH(C6H5)]n- galanteria, styropian

Kompostowanie jest procesem niskotemperaturowego tlenowego rozkładu substancji organicznych z udziałem mikroorganizmów.
Dla prawidłowego procesu kompostowania niezbędne jest stworzenie odpowiednich warunków:
wilgotność, temperatura, pH, dostęp tlenu, skład chemiczny (proporcje C : N : P), oraz rozdrabnianie
i wymieszanie odpadów w pryzmie

Biodegradacji - Biochemiczny rozkład związków organicznych przez organizmy żywe (pierwotniaki, bakterie, promieniowce, grzyby, glony, robaki) na prostsze składniki chemiczne. Np. tworzywa sztuczne.