Diagnostyka - badanie układu hamulcowego

Zakład Budowy i Eksploatacji Pojazdów

Diagnostyka pojazdów

Laboratoriu

Temat ćwiczenia : Geometria kół


Prowadzący mgr inż. Przemysław Najdychor Data wykonywania 22.X.2006r.
Studenci Łukasz Szarama Data przekazania spr. 13.X.2006r.
Grupa 41 KEPMiBMZZ Zaliczenie .................................................

Cel i zakres ćwiczenia


Celem ćwiczenia jest poznanie zasad panujących podczas ustawiania geometrii kół w pojeździe samochodowym (przód), różnych zależności w sytuacji ich nieprawidłowego ustawieniu i wpływu uszkodzeń na zachowanie się pojazdu podczas jazdy. Wszystkie czynności wykonywane były na samochodzie marki Polonez z użyciem przyrządu do geometrii PKO-4.


Zarys teoretyczny

Nieprawidłowy stan techniczny zawieszeń może być powodowany ich eksploatacyjnym zużyciem (przyspieszonym, gdy pojazd użytkowany jest na złych nawierzchniach drogowych). Innymi, także często występującymi przyczynami są : zaniedbania czynności obsługowych i regulacyjnych, a także odkształcenia powodowane przez kolizje i wypadki drogowe.

Skutkiem zużycia eksploatacyjnego mogą być : niewłaściwa sztywność elementów sprężystych, nadmierne luzy w połączeniach ruchomych i zmniejszenie skuteczności działania amortyzatorów.
Utrata sztywności i sprężystości elementów resorujących sprawia, iż rzeczywista wysokość, a tym samym prześwit nieobciążonego samochodu stają się mniejsze od nominalnych, podanych przez producenta w charakterystyce technicznej. Koła wchodzą wówczas wyraźnie głębiej do wnęk błotnikowych. Gdy usterka ta występuje nie występuje równomiernie przy wszystkich kołach, podłoga pojazdu stojącego na płaskiej, poziomej nawierzchni jest pochylona w kierunku wzdłużnym lub poprzecznym. Podczas kontroli geometrii podwozia przeprowadzonej odpowiednimi przyrządami mogą ujawniać się charakterystyczne odchyłki sprawdzanych parametrów. I tak :
- przy wszelkich niezależnych zawieszeniach przednich zmienia się zbieżność kół (zmniejsza się, gdy drążki kierownicze są usytuowane przed przednią osią, zwiększa przy tylnym usytuowaniu drążków)
- przy niezależnych zawieszeniach z wahaczami poprzecznymi lub skośnymi zmianie ulega kąt pochylenia koła.
- gdy w tylnym zawieszeniu zastosowane są resory wzdłużne, a w przednim jakiekolwiek inne rozwiązanie, utrata sprężystości tych resorów powoduje zwiększenie rozstawu osi.

Objawy zużycia lub uszkodzenia ruchomych połączeń zawieszeń można zwykle zauważyć ze stanowiska kierowcy danego pojazdu w trakcie jego ruchu (np. jazdy próbnej). Są to najczęściej drgania, stuki, uderzenia występujące w podwoziu, szczególnie podczas jazdy po nierównej nawierzchni. Objawem pośrednim jest zwykle częściowa utrata stabilności ruchu, szczególnie przy ruszaniu i hamowaniu oraz podczas pokonywania zakrętów, a także przyspieszone i nierównomierne zużycie ogumienia.
W warunkach warsztatowych organoleptyczną ocenę stanu połączeń ruchomych ułatwiają specjalne urządzenia, zwane szarpakami. Wymuszają one drgania poszczególnych zawieszeń i pozwalają dzięki temu na lokalizację luzów przez mechanika obserwującego pojazd od spodu (z kanału lub podnośnika).
Niesprawne amortyzatory można rozpoznać w trakcie użytkowania pojazdu po jego tendencji do nadmiernego kołysania się na wybojach i po wyraźnym wydłużeniu się drogi hamowania. Dalszą konsekwencją tego stanu, przy dłuższym okresie jego utrzymywania, jest nierównomierne zużycie bieżnika na kole współpracującym bezpośrednio z wadliwym amortyzatorem.

Wyposażenie stanowiska pomiarowego

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Przebieg ćwiczenia

Po zapoznaniu się z przepisami odpowiednimi przepisami BHP przystąpiliśmy do realizacji celu ćwiczenia. Na wstępie sprawdziliśmy czy ciśnienie w kołach jest prawidłowe oraz czy felgi nie posiadają widocznych uszkodzeń (skrzywień mogących wpłynąć na geometrie). Po upewnieniu się, że wszystko jest w porządku sprawdziliśmy luzy

rysunek z experta z recznego spr luzów

występujące na zawieszeniu (były w normach wiec nie było potrzeby ich usunięcia przed pomiarem)

Po wstępnych czynnościach przystąpiliśmy do rozmieszczenia oprzyrządowania zgodnie z otrzymanymi instrukcjami i podniesienia przodu pojazdu.
Geometria kół przednich była przeprowadzana w następującej kolejności :
 pomiar bicia kół i jego kompensacja
 pomiar kata pochylenia koła
 pomiar kata pochylenia sworznia zwrotnicy
 pomiar kąta wyprzedzenia sworznia zwrotnicy
 pomiar zbieżności

Wnioski

Źle ustawiona „geometria” kół może być niebezpieczna dla jazdy, a w najlepszym przypadku będzie niszczyć niektóre elementy samochodu. Najważniejsza jest zbieżność i kąt pochylenia kół przednich, ponieważ na naszych wyboistych i dziurawych drogach najłatwiej ulegają rozregulowaniu. W naszej rzeczywistości należałoby sprawdzać „geometrię” kół przednich przed rozpoczęciem każdego sezonu letniego. Przy zakupie używanego samochodu należy to zrobić od razu. Jest to niewielki wydatek, ale wart poniesienia, ponieważ ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Najpierw jednak trzeba sprawdzić i wyeliminować luzy w zawieszeniu, a potem dopiero sprawdzamy geometrię. Jest to niewielki wydatek, a właściwa geometria kół przednich poprawi bezpieczeństwo jazdy i uchroni przed przyspieszonym zużyciem opon. Najważniejsze w geometrii są cztery wartości: kąt pochylenia kół, kąt pochylenia sworznia zwrotnicy, kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy oraz zbieżność_kół.
Jeżeli ustawienie kół jest niewłaściwe, następuje wówczas szybkie, nierównomierne zużywanie się ogumienia. Pochylenie i kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy decyduje natomiast o stabilności samochodu w czasie jazdy, wpływa bowiem na jego sterowalność. Nieprawidłowe wyprzedzenie sworznia zwrotnicy powoduje niestabilność auta w czasie jazdy. Właściwa zbieżność kół zapewnia uniknięcie poślizgu bocznego, poprawia w ogóle stabilność kierowania oraz zapobiega nadmiernemu zużyciu ogumienia.

Ćwiczenie nie sprawiło mi żadnych trudności ze względu na jego stosunkową łatwość, doświadczenie zawodowe oraz dobre przygotowanie merytoryczne przez prowadzącego zajęcia.