Media w edukacji

Media w edukacji
Dr Beata Łaciak
Wykład 1 - Media, kultura masowa, oddziaływanie mediów
1. Środki masowego przekazu jako nośniki przekazu z określonego źródła, treści zawartych w postaci systemu symbolicznych znaków, skierowanych do odbiorców posiadających zdolność do ich przyjęcia.
2. Kultura masowa jako ujednolicona kultura tworzona w społeczeństwie zurbanizowanym i zindustrializowanym, popularyzowana przez środki masowego przekazu, a obejmująca standardowe wartości, wzory, style życia, normy, opinie, poglądy.
3. Klasyczne koncepcje kultury masowej – krytyka kultury masowej i jej obrona (Ortega y Gasset, Mcdonald, Kłoskowska)
4. Koncepcja McLuhana (media elektroniczne jako przedłużenie ludzkich zmysłów, umożliwiające całościowe, a nie linearne poznanie rzeczywistości).
5. Oddziaływanie środków masowego przekazu na odbiorców (od wiary we wszechmoc mediów do naukowego sprawdzania wpływu różnych przekazów).
6. Dziecko i telewizja – przegląd wniosków z badań zachodnich
7. Pozytywne oddziaływanie telewizji na dzieci :
a. funkcje wychowawcze :
poznawcza . rozrywkowa . odpoczynku
b. funkcja integracyjna
c. funkcja kompensacyjna
8. Negatywne skutki oddziaływań telewizji na dzieci
a. dezorganizacja i dezintegracja (ograniczenie innych form aktywności, uzależnienie od telewizji)
b. wpływ formy przekazu (bierność odbioru, ograniczenie wyobraźni, zubożenie słownictwa, utrwalenie fotograficznego postrzegania świata)
c. negatywne wpływ treści przekazu na :
sferę poznawczą (natłok informacji, bezkrytycznie przyjmowany fałszywy obraz świata, niezrozumienie przekazu)
emocjonalną (silne pobudzenie emocjonalne u dzieci młodszych, stępienie wrażliwości u dzieci starszych)
behavioralną (negatywne wzory zachowań)
9. Rodzinny odbiór telewizji – wnioski z badań J.Izdebskiej
Wykład 2 - Media jako podstawowe źródło wiedzy, przekazu wartości, wzorów osobowych, poglądów i postaw.
1. Wpływ mediów na polityczne i rynkowe wybory. Media jako czwarta władza
2. Rodzaje wpływów mediów na odbiorców
wpływ natychmiastowy (bezpośredni) , wpływ kumulatywny , wpływ podświadomy
3. Negatywne wpływ na dzieci scen przemocy prezentowanych w mediach:
modelowanie zachowań agresywnych
zmniejszanie wrażliwości na przemoc i jej skutki
stymulowanie fantazji agresywnych
4. Pobudzanie w dzieciach potrzeb konsumpcyjnych za pomocą przekazów medialnych i próby ograniczenia tego zjawiska
5. Media jako twórca obrazu “upozorowanego świata”. Medialny obraz rzeczywistości społecznej
specyficzna mapa geopolityczna
nierealistyczna struktura społeczna
standardowe relacje społeczne
stereotypowe prezentowanie postaci itp.
6. Odbiorca mediów jako aktywny twórca znaczeń. Przekazy “otwarte” i różne możliwości odczytania ich znaczeń i sensów.
7. Media jako konkurencyjna wobec szkoły instytucja “transmisji” kulturowej. Potrzeba włączenia edukacji medialnej do programu szkolnego.
8. Szkoła jako instytucja przekazująca wiedzę o mediach i instrumentalnie wykorzystująca media.
9. Krytyczna edukacja medialna i jej formy :
analiza tekstów kultury popularnej (alternatywne interpretacje, demaskowanie przekazów i ich znaczeń, podważanie prawdziwości “symulowanej” rzeczywistości poprzez zestawianie jej z rzeczywistością realną,)
uczynienie codziennych doświadczeń medialnych uczniów ważnym elementem edukacji (afirmacja własnych doświadczeń i poddanie ich krytycznej analizie)
uczenie technologii (uczenie umiejętności posługiwania się mediami oraz przekładalności jednego stylu poznawczego na inny, inspiracja do samodzielnej twórczości
uczenie przez transgresję ( wykorzystanie ironii, parodii, groteski dla zdekonstruowania istniejących kodów przekazu)
10. Problemy związane z wprowadzaniem edukacji medialnej. Efektywność tej edukacji
Wykład 3
1. Hipermedia (multimedia) – środki techniczne, których podstawą jest komputer w sieci z oprogramowaniem podłączonym do innych mediów, co pozwala na dowolne wykorzystywanie i łączenie różnych pod względem kodu przekazów, ich tworzenie, przetwarzanie i rozpowszechnianie za pośrednictwem Internetu.
2. Rozwój hipermediów jako przyczyna powstania postindustrialnego społeczeństwa informacyjnego.
3. Interaktywność w kontaktach użytkowników z hipermediami :
a. zacieranie granic między twórcą a odbiorcą Internetu
b. indywidualny odbiór (czytanie “skokowe” nie liniowe)
4. Zagrożenia ze strony Internetu
a. Atomizacja relacji międzyludzkich, zastąpienie relacji rzeczywistych kontaktami przez Internet (email, czat, gadu-gadu itp.)
b. Możliwość tworzenia alternatywnych, nierzeczywistych tożsamości
c. Pełna swoboda w przekazywaniu dowolnych treści
- treści naruszające interes społeczny - pornografia - naruszenie prywatności i godności
d. Komercyjne wykorzystywanie Internetu
e. Nowe formy przestępczości (hakerstwo, “piractwo” komputerowe)
f. Zanieczyszczanie języka (żargon komputerowy, skróty, znaki itp.)
5. Pozytywne skutki rozwoju Internetu :
a. Szybki dostęp do informacji i możliwość ich przekazywania
b. Możliwość tworzenia nowych wspólnot społecznych
c. Anonimowość relacji ułatwiająca różne formy terapii
d. Możliwość edukacji na odległość, zwłaszcza dla osób niepełnosprawnych
e. Możliwość edukacji permanentnej
f. Oszczędność czasu i wygoda w załatwianiu codziennych spraw
6. Gry komputerowe jako element wirtualnej rzeczywistości
7. Pozytywne i negatywne aspekty gier komputerowych
a. Promowanie przemoc i zachowań aspołecznych b. Rozwojowe i edukacyjne walory gier
8. Dziecko w wirtualnej rzeczywistości
9. Wykorzystanie hipermediów w edukacji :
a. Programy uczące b. Programy prezentujące materiały do nauczania
c. Programy wspierające poszukiwanie informacji d. Programy rozwijające umiejętności twórcze e. Gry i zabawy edukacyjne
10. Edukacja informatyczna jako forma współczesnej alfabetyzacji
11. Funkcje programów edukacyjnych
a. przekazywanie nowych treści b. aktualizacja posiadanych wiadomości
c. kontrola stopnia opanowania wiadomości i umiejętności d. stymulowanie zainteresowań e. indywidualizacja nauczania
12. Umiejętność zbierania i selekcjonowania informacji jako ważny element współczesnej edukacji medialnej
13. Rola nauczyciela w edukacji z wykorzystaniem hipermediów
Lista przydatnych lektur:
1. W. Jakubowski: Edukacja i kultura popularna