Analiza dzieła sztuki- Stańczyk

ANALIZA DZIEŁA SZTUKI- ,,STAŃCZYK”

1.Prezentacja dzieła:
autor:Jan Matejko
rok powstania:1862
tytuł: ,,Stańczyk”
technika:olej na płótnie
wymiary:120 88 cm
miejsce przechowywania: Muzeum Narodowe w Warszawie
2. Analiza formy:
Postać jest bardzo dobrze oświetlona. Znajduje się ona z dala od innych. Twarz błazna to autoportret autora. Maluje się na niej niepokój, jakby Stańczyk przewidywał co stanie się z jego Ojczyzną. Ubrany jest po błazeńsku, czyli w czerwony uniform oraz czapkę z małymi dzwonkami. Jego splecione ręce wyrażają dezaprobatę dla działalności władców. Za oknem widać wieżę oraz kometę, która symbolizuje zniszczenie Polski. Kontrastem, a zarazem tłem dla postaci błazna są ściany pałacu zdobione tkaninami. W tym przypadku są to odcienie ciemnej zieleni. Drugi plan to społeczność dworska zgromadzona na balu. Wnikliwy obserwator może dojrzeć szczęśliwe miny gości. Ich ubrania także są czerwone, co daje wrażenie pełni na obrazie. W ciepłych barwach wyrażone są również ściany dookoła nich. Autor użył do namalowania tego obrazu kolorów czerwonych, zieleni, brązów, oraz kolorów z gamy barw ciepłych. Charakterystyczną, wybijającą się barwą jest barwa czerwona, kontrastowa do zieleni. Kompozycja na obrazie jest statyczna, postać błazna zdaje się nie poruszać. Efekt ciągłości czasowej autor uzyskał dzięki wprowadzeniu do obrazu części bocznej – trwa tam bal.


3. Analiza treści:
Na obrazie, na stole leży list-raport z datą 1514 r. donoszący o utracie Smoleńska przez Rzeczpospolitą. Twarz błazna to autoportret samego Matejki. Stańczyka Matejko przedstawił jeszcze kilkakrotnie w swojej twórczości m.in. w obrazach "Hołd pruski" i "Zawieszenie dzwonu Zygmunta" i na wszystkich tych obrazach, konsekwentnie twarz Stańczyka to autoportret artysty. Obraz "Stańczyk" został w 1944 r wywieziony do ZSRR i odzyskany przez Polskę dopiero w 1956 r. Na pierwszym planie dzieła znajduje się Stańczyk. Widać, że nad czymś rozmyśla. Z dawnego tytułu brzmiącego „Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska” możemy się domyślać, iż Stańczyk myśli o przyszłości Polski. Na stole znajduje się raport o utracie Smoleńska nadany w 1514r.

Tytuł obrazu wziął się od imienia portretowanego meżczyzny.
Kompozycja dynamiczna, na pierwszym planie widac postac mężczyzny, na drugim planie-w tle- bawiącą się społecznośc dworską.
Osoba Stańczyka zafascynowała Matejkę, i to już od wczesnych lat chłopięcych, była zresztą popularna wśród krakowskich intelektualistów tamtej epoki. Królewskiego błazna Matejko rysował wielokrotnie. Już w 1856 r. powstała olejna ilustracja do znanej anegdoty o Stańczyku dowodzącym, że w Polsce najwięcej jest lekarzy ("Stańczyk udający ból zębów").

4.Wrażenia własne:
Obraz ten wywarł na mnie wrazenie osobą ,,Stanczyka”, ponieważ nie codziennie spotyka się smutnego bądź jak niektorzy uważają zamyślonego. Bardzo mi sie podoba ten obraz.

Adrian Szabelkowski kl.1J