Rewolucja przemysłowa.

Koniec XVIII i początek XIX w. to okres wielu zmian i przeobrażeń w Anglii. W rolnictwie już od XVI w. trwała rewolucja agrarna. Stopniowo odchodzono od feudalnego systemu uprawy roli, zaczęto stosować nowoczesne metody i ulepszone narzędzia, a także zwiększono hodowlę owiec oraz nowych ras bydła. Rolnicy, którzy stracili ziemię w wyniku procesu grodzenia pół, zostali zmuszeni do przeniesienia się do większych miast, a nawet do upuszczenia kraju i osiedlenia się w koloniach w Ameryce Północnej. Pozostali po zwolnieniu poddaństwa, przekształcili się w samodzielnych farmerów lub robotników rolnych. W Wielkiej Brytanii w drugiej połowie XVIII w. gwałtownie wzrosła liczba ludności. Przyczyniło się to do zwiększenia zapotrzebowania na różnorodne towary nie tylko w kraju, lecz także w koloniach amerykańskich, w których początkowo nie istniał przemysł. W tej sytuacji zaczęto poszukiwać wydajniejszych metod produkcji niż manufaktury czy nakładczy system pracy. Właściciele zakładów wprowadzali nowe rozwiązania techniczne, które przyśpieszały i usprawniały produkcję. Manufaktury stopniowo przekształcały się wówczas w fabryki, czyli zakłady wykorzystujące do produkcji na skalę masową pracę zarówno ludzi, jak i maszyn. Wszystkie przemiany społeczno-gospodarcze, które miały miejsce w Wielkiej Brytanii na przełomie XVIII i XIX w., nazwane zostały rewolucją przemysłową. Duże znaczenie dla rozwoju przemysłu miały także zamówienia rządowe, które wynikały m.in. z przeprowadzonych w XVIII w. reform. Wielokrotnie wzrosła bowiem liczebność armii, co przyczyniło się do licznych zleceń na produkcję uzbrojenia i umundurowania. Nowe wynalazki umożliwiły intensywny rozwój licznych gałęzi przemysłu. W XIX . szczególną rolę odegrała maszyna parowa, której skonstruowanie wpłynęło na usprawnianie produkcji wielu artykułów. Jedną z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin było przemysł włókienniczy i tekstylny, dzięki czemu tkaniny stały się wówczas jednym z głównych towarów eksportowych Wielkiej Brytanii, Ponadto w tym czasie wzrosło zapotrzebowanie na żelazo, niezbędne do produkcji broni i coraz powszechniej używanych maszyn. Przyczyniło się di to gwałtownego rozwoju hutnictwa. Przełomowe znaczenie miało także zastosowanie wynalezionej już w pierwszej połowie XVIII w. technologii wytopu żelaza z wykorzystaniem koksu. W ten sposób -wyniku zastąpienia używanego dotąd węgla drzewnego węglem kamiennym -nastąpił również rozkwit górnictwa. Hutnictwo, górnictwo i przemysł maszynowy rozwijały się najszybciej i miały największy udział w industrializacji, czyli uprzemysłowieniu Anglii. W rozwoju wszystkich dziedzin przemysłu pierwsze miejsce wśród państw europejskich zajmowała Wielka Brytania. Szczególnie szybko rosło na tych terenach wydobycie węgla napędzającego maszyny parowe. W 1800 r. Brytyjczycy wydobyli 10 mln ton tego surowca, a w 1860 r. - już 80 mln ton. W tym okresie na Wielką Brytanię przypadała jedna piąta całej światowej produkcji, dzięki czemu kraj stał się gospodarczą potęgą. W pierwszej połowie XIX w. rewolucja przemysłowa objęła także inne państwa europejskie. Intensywnie rozwijał się przemysł w niepodległej od 1831r. Belgii, w której dominowało wydobycie węgla i hutnictwo. W gospodarce Francji zaś nadal przeważało rolnictwo, a przemysł koncentrował się jedynie w kilku dużych ośrodkach, takich jak np. Lyon. Na pozostałym obszarze kraju rozwijały się niewielkie zakłady przemysłowe, specjalizujące się w produkcji towarów wysokiej jakości. Intensywny rozwój przemysłu nastąpił także w państwach niemieckich, a szczególnie w Prusach.