Funkcje pieniądza.
Funkcje pieniądza:-środek wymiany wartości
-środek płatniczy- środek gromadzenia wartości tzw. Tezauryzacji
Definicje banku:
1. tradycyjną definicją banku jest on przedsiębiorstwem usługowym, udzielającym kredytów zdobywającym środki na sfinansowanie tych kredytów
2. w szerszym ujęciu bank obejmuje zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne warunki działania. Do wewnętrznych zalicza się współpracowników oraz zasoby pieniądza w banku. Do zewnętrznych zalicza się otoczenie które obejmuje:-klientów banku -właścicieli banku
-pozostałe przedsiębiorstwa bankowe -politykę pieniężną-interes społeczny
Role banku w gospodarce narodowej :
-udział w kreacji pieniądza -udział w społecznym podziale pracy -dokonywanie alokacji i transformacji środków
System bankowy- obejmuje całokształt instytucji bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem. Podstawą do określenia się systemu bankowego jest powstanie wielopoziomowego układu,
złożonego centralnego banku centralnego banków komercyjnych.
Funkcje systemu bankowego:
- stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia
- zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami gosp., transferem w czasie i ponad granicami
- zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym
- zapewnienie informacji cenowej, co stwarza możliwości podejmowania decyzji przez podmioty gosp.
- stworzenie warunków do transformacji środków inwestowania
czynniki wpływające na rozwój systemu bankowego:
- porządek społeczny i ekonomiczny
- struktura i wielkośc popytu na usługi bankowe
- regulacje prawne działań bankowych
- skłonność banków do innowacji
MODELE SEKTORA FINANSOWEGO:
1. Model anglosaski- opiera się na rynkach finansowych. Sprzyja to uniezależnieniu się wielkich korporacji przemysłowych od banków komercyjnych. Te ostatnie są wykorzystywane do funkcji płatniczych rozliczeniowych, także do zaspokajania krótkoterminowego zapotrzebowania przedsiębiorstw na kredyt. Natomiast podstawowy dopływ kapitału odbywa się przez emisję papierow wartościowych przez giełdę. Bardzo wielką rolę w tym modelu odgrywają różnego rodzaju fundusze i banki specjalne
Banki inwestycyjne-są to banki które zajmują się bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy.
2.Model niemiecko-japoński- zakłada że główną rolę w sektorze finansowym pełni system bankowy. Banki zaspokajają zarówno krótkoterminowe jak i długoterminowe potrzeby klientów.
Bank uniwersalny-dokonuje wszystkich czynności bankowych. Pojęcie bank uniwersalny oznacza, że nie ma żadnych ograniczeń w jego działalności o charakterze bankowym, a więc w zakresie ilościowym, regionalnym, klientowskim, branżowym,a także ilościowo-cenowym.
Bank uniwersalny można scharakteryzować jako instytucję, kora łączy transakcje depozytowe z transakcjami transakcjami zakresie pap. Wart. I czynnościami emisyjnymi.
- Banki centralne powstałe na bazie banków emisyjnych: jest to bank państwowy, który spełnia równocześnie trzy funkcje:
* banku emisyjnego* banku banków *banku gospodarki narodowej
Bank centralny, z jednej strony jest regulatorem całego obiegu pieniężnego wewnątrz kraju oraz równowagi bilansu płatniczego, drugiej strony - bankierem państwa w zakresie udzielania kredytów dla rządu, obsługi długu państwowego oraz kasowej obsługi budżetu. Obowiązkiem banku centralnego jest dbanie o stabilność waluty narodowej. Istotną funkcją banku centralnego jest również obsługa, organizacja i realizacja płatności zagranicznych, realizacja polityki państwa w odniesieniu do kursu walut, pośredniczenie w kupnie złota i dewiz, a także utrzymywanie rezerw międzynarodowych środków płatniczych.
-Banki operacyjne są najbardziej rozpowszechnioną formą instytucji bankowych. Z jednej strony banki te świadczą określone usługi niezbędne z punktu widzenia społecznego, z drugiej zaś- są przedsiębiorstwami, których celem powinno być osiągnięcie zysku. Cel działania banku operacyjnego można określić jako dążenie do zaspokojenia potrzeb podmiotów gospodarujących zakresie usług bankowych przy równoczesnym dążeniu do uzyskania zysku.
-Banki specjalne są to banki, których sfera działania w porównaniu z bankami komercyjnymi ma specjalny charakter pod względem zakresu i formy działania albo rodzaju klienteli. Specjalizacja banków prowadzi do podziału na banki depozytowo-kredytowe i inwestycyjne. Może też występować specjalizacja pod względem terytorialnym a także branżowym.
-Spółdzielnie kredytowe są to instytucje drobnego kredytu zorganizowane na zasadach spółdzielczych, polegających na powiązaniu kredytobiorców kredytobiorców solidarną odpowiedzialnością materialną za działalność danej spółdzielni. Obecnie spółdzielnie kredytowe są bankami uniwersalnymi i ze względu na konkurencję poszerzyły krąg klientów poza obręb własnych członków.
Banki ze względu na ich właścicieli dzieli się na:
a) Państwowe-dotyczy to przede wszystkim Banku Centralnego NBP. W wyniku prywatyzacji wyeliminowano z gospodarki większość banków państwowych.
b) formie spółek akcyjnych- w polskiej gospodarce przeważającą część stanowią banki o tej właśnie formie, gdzie akcjonariusze wnoszą kapitał i w wyniku działalności wypracowywany jest zysk.
c) spółdzielcze- funkcjonują one w oparciu o prawo spółdzielcza
Podstawowymi przepisami regulującymi działalność polskich banków są:
*Ustawa z dnia 29 08 1997r. o NBP
*Ustawa z dnia 29 08 1997r. Prawo Bankowe
W Polsce mogą być tworzone:
a) Banki w formie spółki akcyjnej- mogą być tworzone przez osoby prawne i fizyczne w ilości nie mniejszej niż 3 osoby, mogą być tworzone na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów.
Organami takiego banku są:
*Rad nadzorcza (co najmniej 5 osób)
*Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
*Zarząd Banku (co najmniej 3 osoby, które nie prowadzą działalności konkurencyjnej)
b) Banki państwowe-mogą być tworzone przez Radę Ministrów ministrów drodze rozporządzenia na wniosek Ministra Skarbu Państwa. Organami Banku Państwowego są Rada Nadzorcza i Zarząd
c) Banki spółdzielcze mogą być tworzone z zachowaniem trybu określonego przepisami ustawy „Prawo Spółdzielcze”. Bank spółdzielczy może być założony tylko przez osoby fizyczne(10). Konieczne jest sporządzenie statutu banku pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego.
1.Wymagania jakie należy spełniłaby utworzyć bank:
- zapewnienie wyposażenia banku w fundusze własne dostosowane do rodzaju czynności przewidzianych do wykonywania przez bank przy czym wzniesiony kapitał powinien spełniać następujące warunki:
*minimalna wysokość kapitału założycielskiego wynosi równowartość 5lmn E
*wniesiony kapitał przez jednego udziałowca nie może przekraczać połowy kapitału
*kapitał założycielski banku nie może pochodzić z pożyczek, kredytów lub źródeł nieudokumentowanych
*kapitał może być wzniesiony częściowo w formie niepieniężnej ale w wielkości nie przekraczającej 15% kapitału założycielskiego
-zapewnić pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne oraz należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości
-założyciele oraz osoby do objęcia stanowisk członków zarządu muszą dawać rękojmie prowadzenia działalności w sposób zabezpieczający interesy klientów
-co najmniej dwie osoby kierujące w przyszłości bankiem muszą posiadać odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe.
2.Po spełnieniu warunków należy złożyć wniosek do Komisji Nadzoru Bankowego o wydanie zezwolenia na utworzenie banku. Jeżeli nie zostały spełnione wyżej wymienione wymagania lub zamierzona działalność naruszałaby przepisy prawa, interesy klientów albo nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonych środków Komisja odmawia wydania zezwolenia.
Teoria Konkurencji doskonałej- stoi na stanowisku ze im więcej jest instytucji bankowych tym bardziej rynek zbliza się do ideału wolnej konkurencji. Na rynku powstaje cena która w jednakowym stopniu jest do przyjęcia przez kredytobiorcę i deponenta.
Korzyści Konsolidacji *stworzenie banku uniwersalnego, *zwiększenie przychodów dzieki większemu zakresowi usług *ograniczenie ryzyka *zmniejszenie kosztów
Teleinformatyka- połączenie informatyki i telekomunikacji, stwarza warunki do powołania nowych instrumentów bankowych nieograniczonego wzrostu operacji finansowych
Globalizacja – umiędzynarodowienie operacji bankowych i proces łączenia