Środki stylistyczne
Fonetyczne środki stylistyczne
- Onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo) - środek polegający na takim dobieraniu wyrazów, aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot.
Słowotwórcze środki stylistyczne
- Zdrobnienie - wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę mniejszą od nazywanej wyrazem podstawowym.
- Zgrubienie - wyraz utworzony za pomocą odpowiedniego formantu oznaczającego rzecz albo osobę większą od nazywanej wyrazem podstawowym.
- Neologizm – nowo utworzony wyraz, na potrzeby utworu literackiego.
Składniowe środki stylistyczne
- Apostrofa – bezpośredni zwrot do adresata utworu.
- Pytanie retoryczne - pytanie zadane nie w celu uzyskania odpowiedzi, lecz w celu skłonienia odbiorcy do przemyśleń na określony temat.
- Wykrzyknienie – wyraz, grupa wyrazów lub zdanie wtrącone w tok wypowiedzi, aby nadać jej wyraz bardziej emocjonalny.
- Powtórzenie – wielokrotne użycie tego samego elementu językowego celem uzyskania rytmizacji.
- Anafora - celowe powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi.
- Epifora - powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na końcu kolejnych segmentów wypowiedzi.
Leksykalne środki stylistyczne
- Symbol – postać, przedmiot, wydarzenie w utworze literackim, które poza znaczeniem dosłownym ma znaczenie ukryte; może on być różnorodnie interpretowany.
- Alegoria - postać, przedmiot, wydarzenie w utworze literackim, które poza znaczeniem dosłownym ma znaczenie ukryte; jest ona zawsze interpretowana tak samo.
- Metafora (przenośnia) – zestawienie wyrazów, w którym co najmniej jeden z nich tracie swoje pierwotne znaczenie.
- Personifikacja (uosobienie) – nadanie przedmiotom, roślinom, zwierzętom, zjawiskom cech ludzkich.
- Animizacja (ożywienie) – nadanie przedmiotom, roślinom, zjawiskom cech istot żywych.
- Epitet - wyraz (przymiotnik, rzeczownik lub imiesłów) określający przedmiot.
- Porównanie – zestawienie cech z zastosowaniem spójników: jak, jako, niby, na kształt, itp.
- Porównanie homeryckie – porównanie, którego drugi człon jest rozbudowany tak, że stanowi odrębną epizodyczną scenkę.
- Oksymoron – środek polegający na zestawieniu ze sobą dwóch wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach.
- Hiperbola - zabieg stylistyczny polegający na wyolbrzymieniu, przejaskrawieniu cech przedmiotów, osób, zjawisk.