Zanieczyszczenia wód rzecznych

Spis Treści
Rodzaje zanieczyszczeń str. 2
Podział źródeł zanieczyszczeń ze względu na powstawanie str. 2
Zanieczyszczenia wód rzecznych str. 4
Szkody wynikające z zanieczyszczenia wód rzecznych w przemyśle i gospodarce człowieka str. 8
Twardość wody str. 9
Zmiękczanie wody str. 10
Wodociągi str. 12
Kanalizacja str. 14
Oczyszczanie ścieków str. 14
Bibliografia str. 16










































Rodzaje zanieczyszczeń
Ø
Podział źródeł zanieczyszczeń ze względu na powstawanie
Ze względu na powstawanie źródła zanieczyszczeń dzielimy na punktowe, liniowe i obszarowe. Do punktowych źródeł zanieczyszczeń należą:
Ścieki (wody zwrotne) z systemów kanalizacyjnych (przemysłowych i komunalnych). Stanowią one główne źródło zanieczyszczeń wód, zwłaszcza powierzchniowych. Należą do nich ścieki:
Bytowo-gospodarcze, tj. wody zużyte do celów higienicznych i gospodarczych, w gospodarstwach domowych, zakładach pracy i zakładach użyteczności publicznej. Charakteryzują się one na ogół stałym składem wynikającym z powtarzalności zabiegów higienicznych i czynności związanych z prowadzeniem gospodarstw domowych.
Przemysłowe, tj. wody zużyte w zakładach produkcyjnych i usługowych w wyniku procesów technologicznych. Ich skład zależy od rodzaju przemysłu, materiałów stosowanych w produkcji oraz w technologii. Ten rodzaj ścieków oznacza się na ogół większym stężeniem i wyższym stopniem zanieczyszczenia od ścieków bytowo-gospodarczych.

Opadowe z terenów skanalizowanych, tj. głównie wody deszczowe i roztopowe oraz wody zużyte na polewanie ulic i placów. Ścieki te cechuje znacznie mniejsze zanieczyszczenie i niewielkie stężenie, szczególnie po pewnym czasie trwania deszczu lub roztopów.
Wody filtracyjne (gruntowe) przedostające się do kanalizacji przez nieszczelności i pęknięcia przewodów kanalizacyjnych. Odznaczają się zwykle niewielkim zanieczyszczeniem.
Podgrzewane wody chłodnicze (głównie z elektrowni cieplnych). Podgrzane wody chłodnicze stały się problemem w wyniku rozwoju przemysłu paliwowo-energetycznego. Podwyższenie temperatury wód powierzchniowych ma zazwyczaj wpływ na biocenozę odbiorników tych wód, choć także wpływa na ogół na wzrost tempa produkcji biologicznej (organicznej). Kumulacja materii organicznej prowadzi z kolei do wzrostu biologicznego zapotrzebowania na tlen, przy jednoczesnym zmniejszeniu jego rozpuszczalności, niedobór tlenu może być przyczyną śnięcia ryb.
Zrzuty z zasolonych wód kopalnianych, z których większość zawiera duże stężenia chlorków i siarczanów, stanowią istotne zagrożenie dla wód płynących. Wody takie są nader uciążliwym zanieczyszczeniem dyskwalifikującym wodę do celów spożywczych i nawodnień rolniczych (zasolenie gleb) oraz do celów przemysłowych (korozja urządzeń).
Do zanieczyszczeń liniowych należą zanieczyszczenia pasmowe wzdłuż szlaków komunikacyjnych. Są one związane z emisją spalin przez pojazdy mechaniczne. Zawierają one związki ołowiu, mogące przedostać się do wód gruntowych.
Do zanieczyszczeń obszarowych należą:
Odpływy z terenów rolniczych (nawozy i pestycydy, środki ochrony roślin). Odpływy z terenów rolniczych stanowią najgroźniejsze źródło zanieczyszczeń obszarowych, zawierają duże ilości związków chemicznych z nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. Są to głównie związki azotu i fosforu powodujące zwłaszcza w wodach stojących nadmierny wzrost ich żyzności, prowadzący do politrofi (przeżyźnienia). Te źródła zanieczyszczeń w zasadzie nie podlegają kontroli.
Odpływy z terenów przemysłowych (nie ujęte w systemy kanalizacyjne) oraz ze składowisk odpadów komunalnych. Składowiska takie często usytuowane są w niewłaściwym miejscu i niedostatecznie zabezpieczone. Zanieczyszczenia te przenikają najczęściej do wód gruntowych, a wraz z nimi przedostają się do wód powierzchniowych. Do najszkodliwszych zanieczyszczeń należą tu pestycydy i detergenty oraz produkty ropy naftowej.
Zanieczyszczenia atmosfery przedostające się do wód są to głównie zakwaszone opady atmosferyczne, powstałe w wyniku utleniania dwutlenku siarki do kwasu siarkowego. Zakwaszają one biotopy wodne, co stwarza bardzo niekorzystne warunki do rozwoju życia [internet]
Zanieczyszczenie wód rzecznych
W Polsce praktycznie wszystkie rzeki i jeziora są zanieczyszczone, a połowa nie odpowiada żadnym normą czystości.
Zanieczyszczenia organiczne
Są to zwykle mieszaniny związków rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych. Źródłem ich są wszelkiego rodzaju odpadki domowe, odchody ludzi i zwierząt oraz ścieki przemysłowe. Szczególnie szkodliwe są nowe syntetyczne związki chemiczne, odporne na rozkład biologiczny i w związku z tym stale utrzymujące się w środowisku. Do tej grupy należą syntetyczne detergenty i chlorowcopodobne węglowodorów.
Syntetyczne detergenty są to substancje powierzchniowo czynne stosowane jako środki piorące, myjące i czyszczące. Syntetyczne detergenty, wprowadzone na rynek przed 25 laty, zastępują mydło, ale w przeciwieństwie do mydeł, które łatwo ulegają rozkładowi biologicznemu i bez trudu dają się usuwać ze ścieków, większość syntetycznych detergentów trudno ulega biodegradacji, a ponadto nie można ich usunąć zwykłymi sposobami stosowanymi do oczyszczania wody. Próby zastąpienia detergentów odpornych na biologiczne usuwanie doprowadziły do zsyntezowania związków mniej trwałych, jednak okazało się, że są one bardziej szkodliwe dla ryb. Dla ułatwienia działania czyszczącego detergentów dodaje się do nich fosforany, których rola w zanieczyszczeniu wody jest równie znaczna. Głównym źródłem zanieczyszczenia detergentami są gospodarstwa domowe i zakłady wykorzystujące je jako środki czyszczące. Widocznym objawem jest piana pokrywająca wodę rzek.
Chlorowcopochodne węglowodorów są jedną z najbardziej rozpowszechnionych grup trwałych związków chemicznych. Głównymi przedstawicielami tej klasy są chloro organiczne pestycydy oraz wielochlorowcopochodne dwufenylu.
W zanieczyszczeniu wód rzecznych pestycydami można wyróżnić: zanieczyszczenia chroniczne, zwykle około 1 część na 109, oraz krótkotrwałe zanieczyszczenia większymi ilościami. Źródłem zanieczyszczenia wód rzek pestycydami mogą być:
Bezpośrednie zabiegi stosowane do zniszczenia moskitów lub komarów
Ścieki przemysłowe z fabryk produkujących pestycydy
Wody ściekowe z odwadnianych gruntów
Obfite opady, które mogą spłukiwać pestycydy z pól lub wypłukiwać je z atmosfery
Przypadki podczas opylania i opryskiwania pól i lasów
Nieostrożne stosowanie oraz mycie pojemników i sprzętu wykorzystywanego przy zabiegach może być dodatkowym źródłem zanieczyszczeń
Roztwory stosowane do kąpieli owiec w celu zniszczenia robactwa
Insektycydy chloro organiczne, ze względu na swą małą rozpuszczalność w wodzie, są absorbowane na cząstkach stałych i po pewnym czasie opadają na dno oraz są absorbowane przez glony i inne składniki planktonu oraz ryby. Pestycydy występujące w małych ilościach w wodzie mogą wywierać bardzo niekorzystne działanie w skutek tendencji do gromadzenia się w materiale biologicznym. Są to również związki bardzo trudne do usunięcia z wody przeznaczonej do picia.
Zanieczyszczenia nieorganiczne
Związki metali ciężkich są zanieczyszczeniami a znanym działaniu szkodliwym. Do najbardziej niebezpiecznych dla środowiska i człowieka ze względu na działanie i rozpowszechnianie zalicza się związki rtęci, ołowiu i kadmu.
Rtęć (Hg). Śladowe ilości rtęci znajdują się prawie wszędzie w środowisku. Wynika to z właściwości samego pierwiastka jak i jego soli. Szkodliwe dla środowiska skutki działania rtęci wynikają jednak nie z jej rozpowszechnienia, ale są związane z działalnością człowieka. Skażenie wód rzecznych rtęcią pochodzi przede wszystkim z ogromnego przemysłowego zastosowania tego metalu. Największe ilości rtęci zużywają fabryki chloru i alkaliów, a następnie przemysł elektrochemiczny, fabryki papieru i in. Usuwanie odpadów przemysłowych do wody jest przyczyną wysokiej zawartości tego metalu w rybach. Objawy kumulacji rtęci w rybach wskazują na zwiększony jej poziom w wodzie. Zdarza się, że ryby nie nadają się do spożycia ze względu na dużą zawartość rtęci.
Ołów (Pb). Dawniej występowało niebezpieczeństwo zanieczyszczenia wody wodociągowej ołowiem tam gdzie zainstalowano rury ołowiowe. Głównym źródłem zanieczyszczeń ołowiem wód rzecznych są kopalnie rud ołowiu. Zanieczyszczenie może powstawać również przy szlakach komunikacyjnych. Występuje tam zmywanie z powierzchni terenu ołowiu powstałego ze spalania paliw, przez spływ wód opadowych.
Źródłem zanieczyszczenia związkami kadmu, miedzi i niklu są różne zakłady przemysłowe. Miedziane rury i części przewodów mogą być przyczyną zanieczyszczenia wody pitnej.
Szkody wynikające z zanieczyszczenia wód rzecznych w przemyśle i gospodarce człowieka
Rzeki i obszary podmokłe na ich tarasach zalewowych należą do najbardziej wrażliwych i zagrożonych ekosystemów w Europie. Sposób w jaki z nich korzystamy i je zagospodarowujemy, powoduje szkody środowiskowe na skalę całego kontynentu. Większość zagrożeń jest bezpośrednio spowodowana przez działalność człowieka: programy hydroenergetyczne, przerzut wody, budowa zbiorników zaporowych, odprowadzanie ścieków, pogłębianie i prostowanie biegu rzek. Wiele rzek zostało zmienionych nie do poznania; nastąpił dramatyczny zanik gatunków roślin i zwierząt typowych dla naturalnych rzek.
Około 25% rzek w południowej i wschodniej Europie jest mocno zanieczyszczonych, w wyniku czego niektóre z nich są obecnie uważane za „ekologicznie martwe”.
Nadmierny wypas i stosowanie niewłaściwych zasad gospodarki leśnej doprowadziły do erozji gleb, powodując akumulację drobnoziarnistych osadów w korytach rzek na żwirowym podłożu, co w końcowym efekcie prowadzi do zaniku bezkręgowców typowych dla żwirowego dna oraz niszczenia tarlisk pstrągów i łososi. Nawet krystalicznie czyste rzeki mogą być pozbawione życia na skutek destrukcyjnego wpływu kwaśnych deszczów.
Rzeki, eusaria oraz wody gruntowe ulegają zanieczyszczeniom organicznym i przemysłowym. Zanieczyszczenie biogenami pochodzącymi z różnych źródeł, takich jak osiedla ludzkie i rolnictwo, prowadzi do nadmiernego wzbogacenia wód w składniki pokarmowe (eutrofizacji), powodując załamanie się rybołóstwa. Tego typu zanieczyszczenia stanowią zagrożenie dla pozyskiwania wody pitnej i nawadniania upraw, a substancje toksyczne wytwarzane przez zakwitające glony, bujnie rozwijające się w przypadku nadmiaru składników pokarmowych, mogą ograniczać rekreacyjne wykorzystanie wód na kąpiele oraz sporty wodne, takie jak żeglarstwo czy kajakarstwo.
Twardość wody
Woda jest dobrym rozpuszczalnikiem i rozpuszcza zarówno gazy, jak ciecze i ciała stałe. W praktyce mamy do czynienia nie z wodą, lecz z roztworami wodnymi, chociaż bardzo rozcieńczonymi.
Otrzymanie naprawdę czystej wody jest bardzo trudnym zadaniem. Z wód naturalnych stosunkowo najmniej obcych substancji zawiera woda deszczowa. Zawiera ona rozpuszczone gazy i zawiesiny, pochodzące z powietrza. Najobficiej rozpuszczającym się w wodzie składnikiem powietrza jest dwutlenek węgla.
Woda z opadów częściowo spływa po powierzchni ziemi, częściowo przenika w głąb skorupy ziemskiej. W ten sposób tworzą się wody powierzchniowe i gruntowe. Wody te zawierają już pewną ilość soli. Są to głównie sole wapnia i magnezu, które rozpuszczone w wodzie powodują twardość wody.
Węglan wapniowy występujący w skałach i glebie jest słabo rozpuszczalny w wodzie. W temperaturze 20oC rozpuszcza się 15 mg CaCO3 w litrze wody. Jednakże pod działaniem dwutlenku węgla rozpuszczonego w wodzie zachodzi reakcja chemiczna
CaCO3 + CO2 + H2O = Ca(HCO3)2
Z soli obojętnej powstaje sól kwaśna - węglan jednowapniowy. Dzięki temu w wodzie zawierającej już nieznaczne ilości dwutlenku węgla rozpuszcza się większa ilość węglanu wapniowego.
Zmniejszenie zawartości CO2 w wodzie powoduje wytrącanie się części jonów wapniowych w postaci węglanu wapniowego. Twardość wody spowodowana przez kwaśne węglany jest więc zmienna; nazywamy ją twardością węglanową lub przemijającą.
Aniony CO3 2- i HCO3- nie są jedynymi anionami zawartymi w wodzie twardej. Występują tam również inne aniony, przede wszystkim siarczany. Siarczan wapniowy łatwiej rozpuszcza się w wodzie niż węglan wapnia. Ta część jonów wapniowych, która jest związana z siarczanami, chlorkami i innymi anionami, nadaje wodzie twardość niewęglanową, czyli trwałą.
Woda zawierająca sole wapnia i magnezu różni się od wody deszczowej. Wżyciu codziennym ta różnica ujawnia się przy myciu. Woda twarda z mydłem nie tworzy piany, lecz kłaczkowaty osad oblepiający przy myciu skórę. Mydła zwyczajne są to rozpuszczalne w wodzie sole sodowe lub potasowe kwasów organicznych otrzymywanych przez rozkład tłuszczów. W reakcji mydła z solami zawartymi w wodzie powstaje osad nierozpuszczalnych mydeł wapniowych i magnezowych. Dopiero po wytrąceniu całej ilości wapnia i magnezu zaczyna tworzyć się piana.
Woda twarda gorzej nadaje się do wielu celów niż woda miękka, np. woda deszczowa. Mycie się i pranie w wodzie twardej powoduje większe zużycie mydła. Osady mydła wapniowego utrudniają wypłukanie bielizny.
Woda twarda nie nadaje się do zasilania kotłów parowych. Po odparowaniu wody twardej pozostaje sporo osadu soli. W kotłach parowych , gdzie odparowuje się duże ilości wody, sole te osiadają na blasze kotłowej, wskutek czego tworzy się tzw. kamień kotłowy. Warstwa kamienia kotłowego ma znacznie gorsze przewodnictwo cieplne niż stal, zwiększa się więc zużycie paliwa przypadające na 1 tonę odparowanej wody.
Woda twarda nie nadaje się do użytku w wielu gałęziach przemysłu chemicznego oraz w przemyśle włókienniczym i farbiarskim. Konieczne jest więc usuwanie soli wapniowych i magnezowych z wody.
Zmiękczanie wody
Twardość wody można znacznie zmniejszyć przez ogrzewanie wody do temp 60-70oC. Rozpuszczalność gazów zmniejsza się ze wzrostem temperatury, ilość rozpuszczonego dwutlenku węgla maleje - z kwaśnego węglanu wapniowego powstaje obojętny węglan wapniowy.
Ca(HCO3)2 = CaCO3 + CO2 + H2O
Ilość jonów wapniowych rozpuszczonych w wodzie zmniejsza się - woda ulega zmiękczeniu.
Podobny skutek pociąga za sobą dodanie wapna palonego
Ca(HCO3)2 + Ca(OH)2 = 2CaCO3 + 2H2O
Usuwanie twardości niewęglanowej przez ogrzewanie nie jest możliwe. Nie pomaga w tym przypadku również dodanie wapna palonego. Twardość niewęglanową usuwa się dodając sody.
CaSO4 + Na2CO3 = CaCO3 + Na2SO4
W gospodarstwie domowym do zmiękczania wody używa się sody. Po wsypaniu sody obserwujemy zmętnienie wody od wytrącającego się węglanu wapnia.
Ca(HCO3)2 + Na2CO3 = CaCO3 + NaHCO3
CaSO4 + Na2CO3 = CaCO3 + Na2SO4
We wszystkich tych przypadkach zachodzi wytrącanie osadu węglanu wapnia. Osad ten trzeba oddzielić, np. przez odstawanie wody przed wprowadzeniem jej do kotła.
Wodę można zmiękczyć również innymi sposobami, bez wytrącania osadów. W tym przypadku wodę przepuszcza się przez filtr z odpowiednim wypełnieniem. Po przejściu przez ten filtr woda jest zmiękczona. Jako wypełnienia do tego rodzaju filtrów używa się glinokrzemianów, zwanych zeolitami, pewnych żywic syntetycznych, a nawet odpowiednio przygotowanego ziarnistego węgla. W zetknięciu z wodą twardą następuje wymiana jonów między wypełnieniem filtru, a rozcieńczonym roztworem soli, jakim jest woda twarda. Jony sodowe z wypełnienia przechodzą do wody, a jony wapniowe i magnezowe - do wypełnienia filtru. Woda ulega zmiękczeniu.
Substancje zdolne do wymiany jonów nazywamy ogólnie jonitami. Mają one ograniczoną pojemność, ale można je regenerować. Jeżeli mianowicie przez filtr przepuścić stężony roztwór NaCl - jony wapniowe i magnezowe przejdą z wypełnienia do roztworu, a jony sodowe - z solanki do wypełnienia. Za pomocą jonitów można zmiękczyć wodę znacznie dokładniej niż za pomocą wapnia i sody.
Najskuteczniejszym sposobem zmiękczania wody jest przedestylowanie, to znaczy odparowanie i ponowne skroplenie. Jest to jednak zabieg drogi i stosowany wyjątkowo. Destylujemy wodę do użytku w analizie chemicznej, do sporządzania roztworów do zastrzyków, atramentu, do napełniania akumulatorów. Woda destylowana nie zawiera prawie wcale substancji mineralnych. Jest całkowicie odmineralizowana.
Za pomocą jonitów można również całkowicie odmineralizować wodę, to znaczy, otrzymać wodę zbliżoną jakościowo do wody destylowanej. Woda destylowana zawiera rozpuszczone gazy. Dwutlenek węgla nadaje jej odczyn lekko kwaśny, podczas gdy woda rzeczna ma odczyn lekko zasadowy.
Wodociągi
Wodociągi stanowią zespół urządzeń do zaopatrywania ludności, zakładów przemysłowych, komunikacji, rolnictwa, wojska i innych użytkowników w wodę do picia oraz do celów bytowo-gospodarczych, przemysłowych i przeciwpożarowych. Rozróżniamy wodociągi komunalne (osiedlowe), przemysłowe, kolejowe, wiejskie, polne i inne, w zależności od podstawowego obiektu, dla którego są przeznaczone.
Według charakteru użytkowania rozróżniamy wodociągi do celów gospodarczo-pitnych, przeciwpożarowych, przemysłowych i innych a według okresu działania - wodociągi o stałym charakterze i wodociągi prowizoryczne, np. na placach budowy, na terenach obozowych itp. Jeżeli urządzenia wodociągowe obsługują całe miasto lub osiedle, mamy wtedy do czynienia z centralnym zaopatrzeniem w wodę, gdy zaś wodociąg służy tylko dla poszczególnych zgrupowań budynków, domów, obozów itp., mówimy o zaopatrzeniu miejscowym.
Projektowanie wodociągów zaczyna się przede wszystkim od poszukiwania wody zdatnej do picia. W wodociągach korzystamy z różnych rodzajów wód:
Z wody źródlanej (woda płynąca pod ziemią, którą w pewnym miejscu wydobywa się na jej powierzchnię)
Z wody gruntowej (wgłębianej, która występuje w postaci zbiorników podziemnych lub stanowi strumień płynący pod ziemią w tzw. warstwie wodonośnej)
Z wody powierzchniowej (rzeki, jeziora stawy itp.).
Dla wodociągów miejskich spożytkowujących wodę gruntową buduje się szereg studzien (przeważnie wierconych). W wielu wypadkach jak np. w Warszawie, pobiera się wodę z rzeki.
Zbiornik (jeden lub kilka) jest niezbędną częścią urządzenia wodociągowego, umożliwia bowiem wyrównanie dziennego zużycia wody w mieście. Zbiornik położony jest zazwyczaj w najwyższym punkcie miasta, aby stamtąd woda mogła spływać grawitacyjnie. Woda jest rozprowadzana ze zbiornika po mieście za pomocą rurociągów, stanowiących zamkniętą, obiegową sieć wodociągową, tak że do każdego punktu woda dopływać może z dwóch stron.
Woda przeznaczona do celów gospodarczo-pitnych powinna być bezpieczna w sensie epidemiologicznym, nieszkodliwa pod względem składu chemicznego i musi mieć odpowiednie właściwości organoleptyczne (dobry smak, brak zapachu i barwy). Jeżeli woda odpowiada ustalonym wymaganiom, rozprowadza się ją siecią wodociągową w stanie naturalnym do ludności, co jest jednak bardzo rzadkie, przeważnie trzeba stosować oczyszczanie lub uzdatnianie wody oraz jej odkażanie. Oczyszczaniem i uzdatnianiem wody nazywamy zespół dokonywanych w specjalnych urządzeniach sposobów przeróbki wód naturalnych celem nadania im własności odpowiednich dla użytkownika.
Ulepszanie własności wody można osiągnąć różnymi sposobami. Usuwanie mętności wody polega na wyeliminowaniu zawieszonych drobnych cząstek sposobem naturalnym (osadniki i filtry powolne) lub sztucznym (wstępne przygotowanie chemiczne, tzw. koagulacja, polegająca na zespoleniu cząstek koloidowych, a następnie filtry pospieszne). Usuwanie barwy uzyskuje się również za pomocą koagulacji. Smak i zapach można usuwać w procesie odsalania i odgazowania (przewietrzenia).
Kanalizacja
Kanalizacją nazywamy zespół sanitarnych i technicznych środków, zapewniających szybkie usuwanie ścieków poza granice osiedla lub zakładu przemysłowego i ich unieszkodliwianie w celu w celu ochrony zdrowia ludności. Z punktu widzenia higieny kanalizacja jest praktycznym rozwiązaniem problemu ochrony zdrowia ludności przed szkodliwym wpływem odpadów stałych i płynnych, zanieczyszczających glebę, wodę i powietrze.
Rozróżniamy dwa systemy usuwania odpadków i nieczystości: wywozowy i spławny. Nie ulega wątpliwości, że kanalizacja spławna, posługująca się siecią kanalizacyjną, jest najlepszym sposobem - najbardziej higienicznym, technicznie pełnowartościowym i najbardziej ekonomicznym - odprowadzania nieczystości poza granice osiedla. Gdy istnieje kanalizacja, sposób wywozowy stosuje się tylko do usuwania odpadków stałych.
Oczyszczanie ścieków
Istota oczyszczania ścieków polega na obniżeniu stężenia zawartych w nich szkodliwych domieszek lub na przekształceniu tych domieszek na nieszkodliwe substancje. W zależności od własności tych domieszek oczyszczanie dzielimy na:
Mechaniczne, polegające na zwykłym uwolnieniu ścieków od pływających i zawieszonych substancji. Oczyszczanie to może być wstępne, może też stanowić proces końcowy, jeśli inne metody oczyszczania są zbyteczne.
Biologiczne, polegające na zmienianie substancji organicznych, koloidalnych i rozpuszczonych w związki mineralne pod wpływem działania mikroorganizmów.
Chemiczne, polegające na koagulacji ścieków, stosuje się do ścieków przemysłowych zawierających koloidalne domieszki; do usunięcia zaś domieszek służą różne odczynniki, wywołujące przejście tych domieszek w stan trudno rozpuszczalny, a więc sprzyjający osadzaniu.
Fizyko - chemiczne polegające na wyciąganiu domieszek ze ścieków za pomocą destylacji, krystalizacji itp.
Oczyszczanie może być regenerujące, destrukcyjne i utylizacyjne.
Oczyszczanie regenerujące jest to wydzielanie wartościowych domieszek ze ścieków celem ich wyzyskania produkcyjnego; oczyszczanie destrukcyjne polega na przekształcaniu zanieczyszczeń w postaci związków organicznych w nieszkodliwe związki mineralne; a oczyszczanie utylizacyjne - na bezpośrednim wyzyskaniu ścieków lub produktów ich rozkładu.
Oczyszczanie ścieków jest przede wszystkim zabiegiem sanitarnym, który znajduje coraz większe zastosowanie w związku z rozwojem miast i przemysłu dzięki postępowi techniki, higieny i pokrewnych działów nauki
W Polsce odprowadza się 1\3 ścieków zupełnie nie oczyszczonych, dalsze 35% oczyszcza się tylko mechanicznie, a zaledwie 32% - biologicznie lub chemicznie.