„Dlaczego się buntują? Refleksje o młodych bohaterach buntownikach, wybranych utworów literackich”

I. WSTĘP
a) Wyjaśnienie definicji buntu:
Bunt – sprzeciw, protest, spontaniczne wystąpienie. Wyróżniamy bunt jednostki i społeczeństwa. Bunt jest wpisany w naturę człowieka. Bunt prowadzi do wszelkich działań. Bunt zmusza do aktywności. Człowiek, buntuje się przeciw wszystkiemu.

b) Nie ma człowieka, który przystawałby na wszystko, co oferują bądź nakazują mu inni, dlatego śmiało można stwierdzić, iż każdy na swój sposób się buntuje. Ziemię zamieszkują różne osoby, a wszystkim dogodzić jest bardzo trudno, dlatego rozpowszechnił się bunt miedzy innymi, przeciw: Bogu, ideałom, społeczeństwu, ojczyźnie, rodzinie, miłości…. Ludzie mają w życiu cele, do których dążą, które pragną zrealizować. Unowocześnianiem świata i dążeniem do „lepszego jutra” zajmują się wybitne jednostki, które nie obawiają się wyjść z tłumu i otwarcie najpierw wypowiedzieć, a następnie zrealizować swoje poglądy. Bunt bierze się z potrzeby ulepszenia - siebie i świata. Najczęściej wymaga to wiele wysiłku i trudu, dlatego pytam czy warto? Czy rzeczywiście, by zaistnieć należy się buntować?

II. ROZWINIĘCIE
Przykłady buntu w literaturze różnych epok:

1. Bunt przeciw Bogu bohaterów biblijnych.

* Bunt Adama i Ewy. Ewa dała się skusić wężowi i zerwała z drzewa zakazany owoc, po czym skusiła do zjedzenia jabłka także Adama. Zostali wygnani z Raju, a Bóg odebrał ludziom nieśmiertelność. Kierowała nimi ciekawość, która została przedstawiona za pomocą węża- kusiciela, wysłannika Szatana. Dzięki pierwszym rodzicom i ich chęci poznania cieszymy się szczęściem i odpoczynkiem. Bunt pierwszych ludzi przeciw Bogu i jego zasadom, nauczył nas pokory i docenienia tego, co gdyby było powszechne, nie byłoby dostrzegane.

* Kain i Abel. To synowie pierwszych rodziców: Ewy i Adama. Kain był rolnikiem, Abel pasterzem, oboje musieli składać Bogu ofiary; Pierwszy z tego co dawała mu ziemia, a drugi ze zwierząt. Bogu bardziej podobały się ofiary Abla, co wprowadzało Kaina w zazdrość i zawiść do brata, i doprowadziło do zamordowania go. Ten rodzaj buntu przeciw Bogu wynika z zazdrości, chęci bycia choć raz tym lepszym.

2. Bunt przeciw Bogu w imię dobra ludzkości.

* Prometeusz. Człowiek stworzony przez Prometeusza był słaby, nie potrafił się bronić, był bezsilny wobec otaczającego go świata. Prometeusz chcąc pomóc człowiekowi zakradł się do spichlerza ognia niebieskiego i przyniósł na ziemie pierwszy płomień, ukrywany przez Boga. Jego czyn nie spodobał się Zeusowi, który ukarał tytana. Bunt przeciw zasadom Boga oraz jego ograniczeniom przyniósł korzyść ludziom, którzy po dziś dzień korzystają z ognia.

* W " Wielkiej Improwizacji " III cz. „Dziadów”, na wpół przytomny, oszalały Konrad występuje przeciw Bogu, bluźni, żąda „rządu dusz” i władzy nad ludźmi. Buntuje się przeciw istnieniu zła. Wierzy, że jest w stanie poprowadzić naród ku wolności, dać mu szczęście.

* „Hymny” Kasprowicza. Bóg dopuszcza, by ludzie cierpieli, świat zmierzał do katastrofy a sam zajmuje się utrzymaniem ładu i porządku świata.
* Leśmian „Dusiołek” Bóg oprócz dobra stworzył zło. Kłótnia z Bogiem brzmi humorystycznie lecz posiada głębszy sens, to Bóg staje się odpowiedzialny za zło i cierpienie człowieka, bo je stworzył.


3. Bunt przeciw ograniczeniom ludzkiej natury.


* Bunt Ikara jest jednocześnie chęcią poznania, pragnienia wolności i swobody. Pomimo wielu ostrzeżeń i próśb ojca, by nie leciał zbyt blisko słońca i nie roztopił wosku sklejającego skrzydła, szalony młodzieniec postąpił po swojemu. Pochłonięty entuzjazmem młodzieńczym z zapałem podleciał zbyt wysoko niszcząc skrzydła. Buntownik Ikar sprzeciwił się spokojowi, opanowaniu, doświadczeniu, ojcu, który dla młodego człowieka jest uosobieniem ograniczeń jego praw, zasad i poglądów. Jako młody chłopak chce szaleć i poznawać nieznane

* Cezary Baryka, bohater „Przedwiośnia”, gdy wybucha wojna i ojciec wyrusza na front, czuje się wolny, nieskrępowany przez obowiązki. Matka nie jest dla niego autorytetem, nie słucha jej i żyje tak jak mu to odpowiada. Buntuje się przeciwko ogólnemu porządkowi i ładowi. Cezary włóczy się z kolegami, opuszcza lekcje, co w efekcie powoduje jego wydalenie z gimnazjum. Bezpośrednim powodem był jego spór z dyrektorem szkoły, kiedy to na oczach tłumu Cezary zaatakował wykładowcę.
Jest tak zafascynowany wolnością, że gdy w Baku wybucha rewolucja komunistyczna, przyłącza się do niej. Patrząc na świat młodymi oczyma odbiera te wydarzenia z entuzjazmem i ulega fascynacji hasłami rewolucji. Znów buntuje się, tym razem przeciw wszystkim i wszystkiemu. Jest niedojrzały, naiwny. Jest uczestnikiem wieców, mityngów ślepo wierząc w słuszność głoszonych idei - "wszystko co wykrzykiwali mówcy wiecowi, trafiało mu do przekonania".

4. Bunt przeciw krzywdzie społecznej.

* Bunt Tomasza Judyma z „Ludzi bezdomnych” przeciw niesprawiedliwości społecznej. Tomasz pragnie naprawić świat, polepszyć warunki życia najuboższych. Czuje, ze ma do spłacenia dług, za szansę, którą dostał od losu. Zmuszony jest wybierać pomiędzy dwoma racjami. Staje się rozdarty wewnętrznie i nie umie poradzić sobie z takim wyborem. Nie umie pójść na kompromis. Może poślubić Joannę i założyć rodzinę, jednak nie zrealizowałby wówczas swoich planów, co nie godziłoby się z jego sumieniem.

* Zenon z „Granicy”, buntuje się przeciw zachowaniu ojca w stosunku do pracujących chłopów. Pragnie żyć uczciwie, zrobić coś dla innych ale w imię kariery rezygnuje i staje się taki jak ludzie, którzy go wychowali i otaczali.



5. Bunt przeciw konwenansom i niesprawiedliwym układom świata

* Werter, bohater „Cierpień młodego Wertera” wrażliwy, wykształcony młody człowiek nie może się pogodzić z beznadziejnością otaczającego go świata. Jest indywidualistą zakochanym w Lotcie. Ogromnie cierpi, ponieważ dziewczyna jest narzeczoną innego mężczyzny. Werter jest wolnym człowiekiem, który sprzeciwia się wszystkiemu, co może go ograniczać, zwłaszcza przeciw niespełnionej miłości.

* „Giaur”, niewolnica Leila nie może decydować o swoim losie. Mimo że kocha Giaura nie może być razem z nim. Za zdradę Hassana została utopiona. Wyrazem buntu Giaura jest zabicie baszy, ale nie przynosi mu to ulgi w cierpieniu. Poniósł klęskę, gnębiony poczuciem winy zmarł.

6. Bunt przeciw zniewoleniu człowieka

* Antygona- antyczna buntowniczka przeciw władcy i jego nakazom. Pochowała swego brata Polinejkesa, choć wiedziała, iż czeka ją za to śmierć. Zignorowała zakaz króla Kreona, który zabronił pochowania ciała. Polinejkes zdradził kraj i brak pochówku miał być karą dla duszy, która niepochowana nie miała zaznać spokoju.

* W „Procesie” Kafki, jest bunt aresztowanego urzędnika, próbującego wydostać się z niewoli prawa. Prawo zniewala, ogranicza Józefa K. próbuje walczyć, nie chce się zgodzić z absurdalną sytuacją, nie może się bronić, buntuje się, próbuje dostać się do sądu, walczyć o siebie, udowodnić swoją niewinność. Działanie Józefa K. w celu udowodnienia swojej niewinności niczego nie zmieniło. W systemie totalitarnym zostało z góry założone, iż jest winny i nic nie mogło tego zmienić. Józef K. był bezbronny wobec sytuacji, w której się znalazł. Jednostka w totalitaryzmie jest bezradna, zależna, nie ma znaczenia, próbuje się buntować, choć z góry jej działania są skazane na niepowodzenie, nie jest w stanie zmienić systemu, który jest zbyt silny, a ona niestety zbyt słaba. Bunt przynosi niepokój, poczucie bezsilności, samotności i w końcu prowadzi do śmierci

* Inny Świat np. Kostylew, więzień łagru, wsadza rękę do ognia by nie pracować dla Rosjan nawet za cenę cierpienia i zdrowia.

* Zdążyć przed Panem Bogiem” Powstanie w getcie wyrazem buntu przeciw chęci odebrania Żydom prawa do godności i wyboru śmierci, przeciw chęci zniszczenia ich solidarności, sprowadzenia do pozycji „Żyda na beczce”.

III. ZAKOŃCZENIE
Podsumowanie spostrzeżeń na temat buntu.

Bunt wynika z natury ludzkiej, chęci odrzucenia wielu zakazów krępujących możliwość działania i osiągnięcia szczęścia, jest również wyrazem marzeń o idealnym świecie. Każdy młody człowiek ma swoją wizję świata i stąd jego buntownicza postawa. Bunt w imię słusznej sprawy, dobra innych jest pozytywny, przyspiesza rozwój ludzkości, jest elementem postępu. Natomiast bunt dla samego buntu może zniszczyć wszystko. Motyw buntu w literaturze, to temat niekończący się- temat rzeka, na który można pisać
i pisać nie zbliżając się do końca. Z powyżej przytoczonych przykładów, postaw wnioskuję, iż człowiek buntował się od zawsze. Sprzeciwiał się, gdyż świat, w którym żył nie wydawał mu się wystarczająco dobry, doskonały a prawa, według, których winien postępować, nie zadowalały go. Prawdopodobnie człowiek zawsze będzie się buntował, ponieważ nie jest łatwo dogodzić każdemu, zawsze znajdzie się, coś, przeciw czemu można wystąpić i zaprotestować. Albert Camus stwierdził, że: „Aby istnieć, człowiek musi się buntować” i jest to właśnie jedna z największych prawd kierująca człowiekiem.

Praca jest sprawdzona przez znajomego poloniste i jest poprawioną wersją konspektu znajdującego się w dziale konspekty