społeczne skutki wojny, dwudziestolecie miedzywojenne

Bieda głód, kryzys ekonomiczny tak po krótce. 

Dwudziestolecie międzywojenne – okres między zakończeniem I wojny światowej (11 listopada 1918) a wybuchem II wojny światowej (1 września 1939).Spis treści  [ukryj] 1 Początki okresu2 Rozwój3 Schyłek dwudziestolecia4 Kultura5 Nauka i technika6 GospodarkaPoczątki okresu[edytuj | edytuj kod źródłowy]W czasie dwudziestolecia powstało większość obecnie istniejących państw. Pierwsze lata okresu upłynęły na sporach (często zbrojnych) o wytyczenie granic. 28 czerwca 1919 podpisano traktat wersalski, który oficjalnie zakończył I wojnę światową. Na Niemcy nałożono kary za wywołanie wojny, m.in. niemiecka armia została zredukowana, zabroniono jej posiadania niektórych rodzajów broni, zdemilitaryzowano niektóre regiony jakNadrenia. Dla zapobieżenia wybuchowi kolejnej wojny powołano organizację międzynarodową, jaką była Liga Narodów, której zakres działań był mocno ograniczony z powodu małych kompetencji.Rosja: W 1917 roku w czasie rewolucji październikowej w Rosji obalono powstały kilka miesięcy wcześniej Rząd Tymczasowy. Władzę przejęli bolszewicy, z Włodzimierzem Leninem na czele. Na czele kraju stanęła Rada Komisarzy Ludowych, której przewodniczył Włodzimierz Lenin, Lew Trocki został komisarzem do spraw zagranicznych, natomiast za sprawy narodowościowe odpowiedzialny został Józef Stalin. Na przełomie listopada i grudnia 1917 roku bolszewicy zarządzili wybory dorosyjskiej Konstytuanty, ale uzyskali w tym parlamencie tylko 175 miejsc na 707. Konstytuanta zebrała się tylko raz, 18 (5) stycznia 1918.Republika Weimarska: Jeszcze przed podpisaniem kapitulacji Cesarstwo Niemieckie upadło. Kanclerz Maksymilian Badeński ogłosił abdykację cesarza w dniu 9 listopada. Po buntach marynarzy kilońskich (które zapoczątkowały rewolucję) oraz próbie przejęcia władzy przez Związek Spartakusa założony przez Różę Luksemburg i Karla Liebknechta socjaldemokraci ogłosili powstanie republiki. Powołano rząd tymczasowy, na czele którego stanął Friedrich Ebert. Jeszcze w końcu grudnia 1918 roku powstała Komunistyczna Partia Niemiec, a rewolucja została krwawo stłumiona. 31.07.1919 roku w Weimarze parlament uchwalił konstytucję, zwaną konstytucją weimarską. 1.04.1920 roku powstało NSDAP (Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza). Od 1921 roku kierował nią Adolf Hitler.Rozwój[edytuj | edytuj kod źródłowy]W 1926 roku Józef Piłsudski dokonał zamachu, w którym obalił rząd prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i premiera Wincentego Witosa. Wspomnieni politycy sami zrezygnowali ze stanowisk, w celu uniknięcia wojny domowej. Wspomniane wydarzenie zyskało nazwę przewrotu majowego, gdyż odbywało się w dniach 12 - 15 maja 1926 roku.W większości krajów odchodzono od demokracji w kierunku rządów "silnej ręki" – autorytaryzmu. Rządy totalitarne wprowadzone zostały w Rosji (1917) i Niemczech (1933), a autorytarne w Turcji, Albanii, Portugalii, Węgrzech, Polsce (1926), Litwie (1926), Jugosławii (1929), Hiszpanii (1936), Finlandii, Austrii (1933), Bułgarii (1934), Łotwie (1934), Estonii (1934), Bułgarii (1938). Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.Schyłek dwudziestolecia[edytuj | edytuj kod źródłowy]W 1933 roku kanclerzem Niemiec został Adolf Hitler, a do władzy wskutek koalicji doszła jego partia NSDAP, Hitler rozpoczął budowę totalitarnej III Rzeszy, zyskując poparcie Niemców hasłami o konieczności "rewanżu" za klęskę I wojny i uciskającego, a także poniżającego Niemcy traktatu wersalskiego12 marca 1938 Adolf Hitler zaanektował Austrię, następnie zaś dokonał rozbioru Czechosłowacji. Niemcy rozpoczęły militaryzację i przygotowania do wojny, które zachodnie państwa usiłowały ignorować, by uniknąć konfliktu.17 lipca 1936 wybuchła wojna domowa w Hiszpanii, którą państwa takie jak Niemcy czy ZSRR traktowały jako poligon doświadczalny nowej broni.Kultura[edytuj | edytuj kod źródłowy]Dynamicznie rozwijało się kino, do którego w 1927 r. wprowadzono dźwięk, a w latach 30. kolor. Pojawiły się pierwsze gwiazdy kinowe, np. Charlie Chaplin. Zaczęły powstawać pierwsze gatunki filmowe (horror, western). Swoją działalność rozpoczynał Walt Disney. Rozpoczęła się masowa produkcja filmów w Hollywood.Nauka i technika[edytuj | edytuj kod źródłowy]Edwin Hubble – odkrył, że im dalej znajdują się galaktyki od Ziemi, tym szybciej oddalają się od niej. Wykazał więc, że wszechświat jest większy niż dotychczas sądzono oraz że nieustannie się rozszerza.James Chadwick – odkrył neutron prowadząc badania nad budową atomu oraz zjawisko rozszczepienia jądra atomowego. Było to jedno z najważniejszych odkryć w dziedzinie fizyki jądrowej.Enrico Fermi – otrzymał Nagrodę Nobla za prace doświadczalne nad sztuczną promieniotwórczością. Jest twórcą pierwszego reaktora jądrowego, uruchomionego w USA w 1942 r. oraz współtwórcą pierwszej bomby atomowej.Alexander Fleming – odkrył penicylinę, potwierdzając tym samym słuszność maksymy swego idola, francuskiego chemika Ludwika Pasteura.Taśmowy sposób produkcji – polega na rozdzieleniu całego procesu produkcyjnego na proste czynności. Są one wykonywane kolejno w miarę przesuwania się wytwarzanego przedmiotu na taśmie produkcyjnej.Gospodarka[edytuj | edytuj kod źródłowy]W latach 1929-1933 w gospodarce światowej trwał wielki kryzys ekonomiczny, powodując spadek produkcji i masowe bezrobocie. W związku z tą sytuacją w roku 1932 prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt zapoczątkował politykę gospodarczą nazwaną nowym ładem (New Deal). W celu naprawy kryzysu rozpoczęto wielkie roboty publiczne. Budowano i naprawiano drogi, w tym autostrady. Również rządy państw europejskich prowadziły politykę interwencjonizmu.

Matura ustna część 2 (rozszerzenie )

36. Dulszczyzna (kołtuneria) jako zjawisko groźne nie tylko w czasach G. Zapolskiej. („Moralność pani Dulskiej”).
Dramat obyczajowy, ukazujący moralność mieszczańską. Ma wymowę satyryczną bowiem, krytykuje taką postawę, którą ...