Historia kultury i sztuki-malarstwo ściąga
Malarstwo
Prehistoria:
Paleolit – sztuka fizjoplastyczna – w miarę wierne odtworzenie natury – lokalizacja: groty na południu Francji - Lascaux i Altamira. Temat zwierzęta i postacie ludzkie polowania
Neolit – sztuka ideoplastyczna – natura okiem twórcy – lokalizacja: Anglii, Francji i północnej Europie
Malarstwo egipskie – ukazywanie wszystkiego tak aby było jasne i zrozumiale (z profilu lub z góry – skarabeusz), kanony niezmienne przez tysiące lat - lokalizacja: Egipt
Malarstwo greckie – nie zachowało się do naszych czasów – znane jedynie z waz – lokalizacja: Grecja
Malarstwo rzymskie – kopia greckiego, znalezione głównie w Pompejach i Herkulanum pod warstwą popiołów wulkanicznych - lokalizacja: Włochy
Malarstwo bizantyjskie – od III do XI wieku - mozaika i ikona, dyktowane przez kościół – lokalizacja: cesarstwo bizantyjskie (basen morza śródziemnego)
Malarstwo romańskie – XII i XIII wiek – opony (tkaniny ozdobne), malarstwo ścienne kościołów, malarstwo miniaturowe, „biblia dla ubogich”, sztuka dla kościoła – lokalizacja: Europa (miniatury- Niemcy, malarstwo ścienne- Francja) Charakterystyczne dla średniowiecza jest hierarchiczne i idealistyczne
Malarstwo gotyckie - XII i XIV wiek- witraże, sztuka pod dyktando kościoła, zdobione rękopisy, ołtarze szafiaste, malarstwo miniaturowe – przedstawiciele: Giotto di Bondone, bracia van Eyck, Holbein – lokalizacja: głównie Francja, Włochy, Niderlandy
Malarstwo Renesansu – szukanie metod realistycznego przedstawiania świata, perspektywa linearna, perspektywa malarska, wiedza anatomiczna, malarstwo świeckie, doba genialnych twórców – przedstawiciele: Leonardo da Vinci, Michał Anioł (Michelangelo Buonarotti), Rafael (Rafaello Santi), van Eyck, Piotr Brueghel starszy, Albrecht Dureri, Wit Stwosz – lokalizacja: głównie Włochy, również Niderlandy, Niemcy. zeświecczenie sztuki, które pozwoliło na udoskonalenie portretu, pejzażu oraz pogłębienie psychologii i symboliki dzieł poza sferę religii. Renesans wprowadził swobodniejszą kolorystykę, ożywił drugi plan na obrazie i zamiłowanie do szczegółu. W tej epoce powstało również malarstwo olejne i upowszechniło się płótno, które to wynalazki umożliwiły delikatniejszy światłocień i pogłębiony modelunek. Niezwykle istotne jest również wprowadzenie perspektywy
Malarstwo baroku i rokoko - okres: wiek XVII– naśladowanie wielkich twórców renesansu, portrety władców, przepych kompozycji, iluzjonistyczne dekoracje ścienne kościołów, rozwój malarstwa rodzajowego, malarstwo alegoryczne, eksperymenty z osiami i światłem – przedstawiciele: Caravaggio, Rigaud, le Brun, Antonie Watteau, Chardin, Velasquez, Rubens, van Dyck – Lokalizacja: Włochy, Francja, Hiszpania, Flandria Surowa estetyka renesansu przekształciła się stopniowo w bardziej swobodny manieryzm (1510-1590), aż wreszcie w barok (1590-1680).
Malarstwo barokowe jest malarstwem wielkich form (płótna są często wielometrowej długości) o bogatej ornamentyce i potężnej, pełnej rozmachu aranżacji scen religijnych. Charakterystyczne dla baroku są świetliste przestrzenie i wielkie grupy dynamicznych postaci (El Greco). Malarze często sięgali do dramatycznych scen z mitologii i historii, jak porwania, rzezie i wojny. Z drugiej strony rozwijała się wtedy martwa natura, często akcentująca przemijanie ziemskich wartości - poprzez umieszczanie na płótnie czaszek lub psujących się owoców.
Rokoko (1680-1750) jest często nazywane "lżejszą wersją baroku". Zachowuje bowiem barokowe bogactwo stylu, ale zajmuje się błahą tematyką. Typowe dzieło rokokowe to jasna, delikatnie namalowana scena z życia dworu królewskiego.
Malarstwo klasycystyczne i romantyczne – wiek XVIII i XIX – (odkrycie Pompei i Herkulanum, powrót do form klasycznych – klasycyzm, szukanie własnego wyrazu, pierwsze dzieła ujawniające osobiste stanowisko twórcy względem aktualnych zdarzeń politycznych –romantyzm) przedstawiciele: klasycyzm – David, romantyzm Goya, lokalizacja: Francja, Hiszpania. Chętnie sięgano do sprawdzonych w renesansie motywów antycznych. Przedstawiane wnętrza były surowe, obowiązywała ścisła perspektywa, a postaciami byli często wodzowie i bohaterowie państwowi i mitologiczni. W epoce klasycyzmu unikano swobodnego światłocienia i rozmycia na rzecz wyraźnego kontrastu barwnego Romantyzm W malarstwie wyraził się on w zamaszystych pociągnięciach pędzla, burzliwej i dramatycznej tematyce oraz zaakcentowaniu osobowości artysty. Często powstawały wielkie ekspresyjne płótna dotyczące aktualnych wydarzeń politycznych (Eugène Delacroix) oraz udynamicznione pejzaże (jak u Turnera). Właśnie w romantyzmie tkwi zalążek przyszłego ekspresjonizmu.
Malarstwo realistyczne – koniec XIX wieku – wykreowane głównie w Rosji, Pieredwiżnicy, twórczość artystyczna jako obowiązek społeczny w walce o lepsze jutro =ukazywali ponurą rzeczywistość Rosji, podejmowali tematy z życia jak pogrzeb, ślub, kierunek wykreował się także we Francji- Przedstawiciele: Riepin, Jaroszenko, Makowski, Daumiere, Courbet – lokalizacja: głównie Rosja, Francja. Niektórzy malarze, zmęczeni gwałtownością i idealizmem romantycznego malarstwa, zapoczątkowali kierunek zwany realizmem (1840-1860), a w niektórych swoich odmianach naturalizmem. Realiści przedstawiali zwykłych ludzi, pogrążonych w codziennej, męczącej pracy, a więc żniwiarzy, kamieniarzy czy robotników. Paleta stała się ciemna i stonowana (Jean-Franois Millet).
Malarstwo impresjonistyczne - 2 połowa XIX wieku – wyrażanie zmienności świata, uchwycenie momentu przy używaniu pastelowych palet, dogłębne studium światła – przedstawiciele: Monet, Renoir – lokalizacja: Francja W tych samych latach grupa francuskich malarzy rozwinęła impresjonizm, którego naczelną ideą była obserwacja otaczającej rzeczywistości pod kątem światła i koloru. Impresjoniści rozbijali obraz na plamy światła, malowali szybkimi pociągnięciami pędzla, zapisując ich chwilowe wrażenie - impresję - którego doznali w danym miejscu przy konkretnym stanie atmosfery. Ideę tą rozwinęli puentyliści, malując przy pomocy olbrzymiej ilości maleńkich plamek, które dopiero oglądane z daleka tworzyły właściwy obraz.
Malarstwo postimpresjonistyczne – lata 80 XIX wieku – przeciw chwilowemu zjawisku w impresjonizmie, bogata paleta ostrych, wyraźnych barw – przedstawiciele: Cezanne, Van Gogh i Gauguin. – lokalizacja: Francja, Holandia, Tahiti.
Ekspresjonizm, fowizm i postimpresjonizm
Pod koniec XIX wieku wielu malarzy skierowało się również w stronę własnej psychiki, obrazując mroczne strony ludzkiej duszy. Tak narodził się ekspresjonizm, akcentujący osobowość artysty i wyrazisty sposób przelania jej na płótno. Charakterystyczne dla tego kierunku są żywe, zniekształcone formy, liczne przedstawienia śmierci i cierpienia oraz samotności twórcy. Jednym z ważniejszych odłamów ekspresjonizmu jest fowizm, który rezygnuje z problemów metafizycznych, ale pozostaje przy ekspresyjnej barwie obrazu. Postimpresjonizm to zainteresowanie formą obrazu, sposobem nanoszenia farby na płotno. Był to powrót do technik starych mistrzów, przewodzil tej tendencji Paul Cezanne. Vincent van Gogh natomiast był zafascynowany drzeworytem japońskim i brakiem cienia w obrazach.
Malarstwo XX wieku:
Fowizm – obraz świata w barwach intensywnych i czystych, wzorowane na Van Gochu, przeciw impresjonizmowi – przedstawiciele: Matisse – lokalizacja: Francja.
Kubizm – pierwsza rewolucja artystyczna XX wieku, malarstwo jako obraz natury i przedmiotu zmienione na znakowanie natury i znakowanie przedmiotu, twórca tworzył przedmiot na nowo a nie tylko odwzorowywał go na płótnie – przedstawiciele: Picasso, Braque lokalizacja: Francja
Abstrakcjonizm – zero podobieństwa, zero aluzji do rzeczywistości, narodziła się w Rosji, trwa do dzisiaj w wielu formach – przedstawiciele: Kandinsky, Malewicz, Mondrian – lokalizacja: Rosja, Francja, Niemcy
Surrealizm – skrajnie opozycyjny wszelkim przejawom realizmu, usiłuje wyrazić niekontrolowany przepływ myśli i przypadkowych skojarzeń – przedstawiciele: Salvadore Dali – lokalizacja: Hiszpania.
Kubizm i abstrakcjonizm
Impresjonistyczne zainteresowanie problemem postrzegania doprowadziło niektórych artystów do chęci doskonalszego pokazania na obrazie trójwymiarowości obiektu. Zbiegło się to z odkryciem prymitywnej sztuki afrykańskiej, która zelektryzowała artystów, na czele z Picassem. To właśnie ze zderzenia tych tendencji narodził się kubizm, pierwszy silnie zgeometryzowany kierunek malarski. W pierwszych latach XX wieku coraz śmielsze eksperymenty z porzuceniem naturalizmu doprowadziły w końcu do powstania malarstwa abstrakcyjnego. Abstrakcjoniści nie przedstawiali na swoich obrazach obiektów realnie istniejących, lecz skupiali się na konstruowaniu kompozycji obrazu jedynie z plam barwnych.
Surrealizm i dadaizm
Z podobnych poszukiwań powstał surrealizm, jeden z najważniejszych kierunków dwudziestowiecznej sztuki. Surrealiści również uznali, że świat widzialny jest niewystarczający dla bogatych możliwości arysty, i skupili się na świecie rzeczy nieistniejących. W przeciwieństwie jednak do abstrakcjonistów, nie były to nie przypominające niczego kształty (zazwyczaj geometryczne), lecz najczęściej znane nam przedmioty umieszczone w nietypowych okolicznościach lub o zmienionych właściwościach. Surrealistyczny z natury jest dadaizm - kierunek bardziej intelektualny niż malarski, którego esencją jest wprowadzenie do sztuki elementu purnonsensu.