Kultury Europy – Europa kultur: kontrast czy podobieństwo?

Kultura współczesnej Europy wypływa z wielowiekowej tradycji, która nie pozostaje bez znaczenia wobec aktualnych poglądów Europejczyków. Specyficzne cechy europejskiej cywilizacji i szczególny wkład do kultury ludzkiej zawdzięczamy w dużej mierze cywilizacjom śródziemnomorskiej, greckiej, rzymskiej, chrześcijańskiej. Wspólne sąsiedztwo z innymi narodami Europy, wzajemne oddziaływanie kultury krajów starego kontynentu wytworzyło wiele elementów wspólnych przejawiających się w występujących kolejno po sobie tych samych tendencjach literackich, artystycznych, podobnego rozwoju myśli filozoficznej. Wszystko to daje nam poczucie wspólnoty kultury. Wspólne dziedzictwo kulturowe jest czymś niezaprzeczalnym. Każdy naród ma niezastąpiony wkład. Ale jest przecież jasne, że dziedzictwo naukowe jest wspólne. Najbardziej jednak znamiennymi cechami cywilizacji europejskiej, które trudno traktować rozłącznie, są i pozostaną umiłowanie wolności i akceptacja różnorodności. Obywatele Europy, mający wspólne korzenie, wspólne gniazdo rodzinne, dążąc do wspólnej Europy, chcą byśmy wszyscy razem mogli sobie nawzajem pomagać i dzielić doświadczeniami, wspierać się w trudnych chwilach.

Europa składająca się z 43 państw nie może być całkowicie jednolita. Posiadając jednak swoja historię i tradycję łączy wszystkie narody w jedną rodzinę – Europejczyków. Bardzo trafne jest tu stwierdzenie „co kraj – to obyczaj”. Każdy osobny naród ma wpisany w swoją kulturę elementy, które są charakterystyczne tylko dla niego, i które wyróżniają go od innych. To co może być takim elementem to na przykład wszelkie festiwale, zabawy i imprezy. W Anglii odbywa się m.in. w ostatnim tygodniu marca University Boat Race. Bardzo popularne regaty wioślarskie na Tamizie pomiędzy drużynami Oxfordu i Cambridge, na przełomie maja i czerwca Glyndbourne Opera Festival, East Sussex. Najświetniejszy i najbardziej snobistyczny festiwal operowy w całym kraju, pod koniec czerwca Royal Ascot, Berkshire. Sławna gonitwa i spotkanie brytyjskiej śmietanki towarzyskiej, podczas której najlepsze miejsca na trybunach są zarezerwowane dla dworu królewskiego, a pozostali gniotą się wzdłuż toru. W Portugalii natomiast popularny jest Feira Nacional w Santarm, który trwa 10 dni (rozpoczyna się w pierwszy piątek czerwca). Są to tańce, walki byków i targi rolnicze, a także Romaria de Nossa Senhora dos Remdios w Lamego (pielgrzymka odbywa się 8 IX, ale uroczystości trwają od ostatniego tygodnia sierpnia do połowy września). Nieodłączną częścią wielu świąt w Hiszpanii są walki byków, zwane corrida. Jest wszakże jednym z symboli Hiszpanii. Z nich na czoło wysuwa się San Fermin - chyba najbardziej znana na świecie hiszpańska fiesta. Na początku lipca odbywa się ulicami Pamlpony słynna gonitwa byków, przed którymi ucieka tłum odważnych, ubranych w czerwone chusty. Niemcy mają prawdopodobnie więcej dorocznych uroczystości niż jakikolwiek kraj w Europie. Święta wypełniają cały kalendarz, a w czasie lata prawie każda wieś ma swój jarmark. Słynny monachijski Oktoberfest odbywa się w przeważającej części we wrześniu: rozpoczyna się w przedostatnią sobotę miesiąca, ale może to być nawet druga sobota w miesiącu. Jest to także okres bachanaliów, takich jak Weindorf w Heilbronn i zabawa ludowa (Volksfest) w Bad Cannstatt. W październiku trwa jeszcze Weinfest w Nadrenii i ludowy festiwal Freimarkt w Bremie, a w rejonie Alp kilka świąt religijnych, z których najsłynniejszym jest Colomansfest w Schwangau. Istnieją jednak i takie festiwale, które są podobne w kilku państwach. Minehead Hobby Horse, Minehead, Somerset to takie trzydniowe święto wywodzące się z kultu płodności; Hobby Horse-festiwalowa maskotka przypomina polskiego lajkonika. Walki byków, choć może w nieco innej formie odbywają się zarówno w Hiszpanii, jak i w Portugalii. Często spotykane są także wszelkiego rodzaju imprezy międzynarodowe, np. Festiwal Filmowy w Cannes.

Tym co łączy, równocześnie dzieląc Europę jest wszelkiego rodzaju jedzenie i picie. Są potrawy, które spożywane są wyłącznie w jednym kraju, a także takie, które spotkać można wszędzie. Do popularnych i sycących zup w Portugalii zalicza się gęsty bulion warzywny caldo verde (z kapustą, ziemniakami, a niekiedy także z kawałkami szynki). Sposób odżywiania się mieszkańców południowych Włoch, wyróżniający się dużą ilością świeżych owoców, jarzyn i ryb, należy do najzdrowszych. Niewiele jest narodowych kuchni, które mogą się poszczycić taką różnorodnością zarówno składników, jak i metod gotowania. Pieczona baranina (arn psitó) i koźle mięso (katski stó fournó), są wysoko cenione przez Greków jako najlepsze przysmaki. Lubiane są także keftdes (smażone kulki z mielonego mięsa), biftkia (rodzaj befsztyku lub hamburgera). Kuchnia niemiecka jest bardzo kaloryczna i pożywna. Stały składnik niemieckiego menu to wieprzowina. To również główny składnik kiełbasy, która jest nie tylko popularną przekąską, ale i podstawowym elementem tutejszej kuchni. W Bawarii są np. specjalne, objęte klasyfikacją Michelina, Wurstkchen (kuchnie kiełbasowe). Potrawami, które spotykane są wszędzie są najczęściej te, które przyjęły się pod wpływem amerykanizacji, czyli hot-dogi, hamburgery i frytki.

Jest jeszcze wiele innych aspektów łączących państwa europejskie. Chociaż każdy kraj posiada własny język, to prawie wszędzie porozumieć się można po angielsku, gdyż jest on językiem bardzo rozpowszechnionym. Za granicą, głównie w Ameryce i Australii, mieszkało lub pracowało tylu Greków, że w prawie każdej wiosce można porozumieć się za pomocą języka angielskiego. W Finlandii pomimo iż w szkołach uczy się ojczystego języka, ludzie (szczególnie młodsi) rozmawiają po angielsku.

Ciekawe mogą być dozwolone prędkości dla pojazdów samochodowych w różnych państwach Europy. W większości na terenie zabudowanym nie można przekraczać 50km/h. Natomiast ograniczenie na trasach szybkiego ruchu rozciąga się od 80km/h w Danii, poprzez 100km/h w Austrii i Holandii do nieograniczonej prędkości w Niemczech.

Kultura europejska miała różny wygląd w poszczególnych okresach jej tworzenia się. Na samym początku w czasach, w których zaczął się kształtować porządek polityczny, który do dziś dnia funkcjonuje na tym obszarze, istniało wiele kręgów cywilizacyjnych, kręgów zamkniętych gospodarczo, samowystarczalnych, w niewielkim stopniu kontaktujących się z kręgami położonymi na zewnątrz swoich granic. Te kultury były zupełnie oddzielnymi organami, które nie miały ze sobą wiele wspólnego. Zmieniło się to w średniowieczu, gdy nie było granic i obowiązywał jeden język – łacina. Ta epoka oraz wszystkie po niej następujące były wspólne dla wszystkich państw europejskich. W każdym z nich tworzyli inni artyści jednak robili to według reguł danego nurtu. Gdzieniegdzie wszystko rozwijało się szybciej, gdzie indziej wolniej, jednak zawsze chodziło o to samo. Ujednoliciło to znacznie ogólnie pojętą kulturę. Jednak kulturę nie tworzy jedynie sztuka, w jej skład wchodzi także szeroko pojęta nauka, czyli wszystkie osiągnięcia, wynalazki i dokonania z tej dziedziny. Oczywiste jest, że człowiek nie dokonałby czegoś sam opierając się tylko na własnym doświadczeniu, nie korzystając w ogóle z wiedzy innych. Dlatego też i ta dziedzina połączyła ludzi i ich narody.
Powolne łączenie się i przenikanie tożsamości poszczególnych państw stworzyło obraz współczesnej Europy, która jest jednym silnym organizmem i dąży do całkowitego zjednoczenia. W dzisiejszych czasach istnieje wiele wspólnot i organizacji, które łączą i integrują ludzi. Pomaga to pominąć różnice, jakie między nimi pozostają. Bo nie da się całkowicie o nich zapomnieć, można je natomiast usunąć na drugi plan. Stare przyzwyczajenia, nawyki, przywary i zachowania różne dla osobnych narodowości pozostaną zawsze. Nie muszą one jednak wadzić we wspólnych kontaktach, dążeniach do wspólnych celów. A jednym z nich na pewno jest ogólne dobro, które wyklucza jakąkolwiek nietolerancję i nieporozumienia.

Współczesny świat pełen jest wszelkich zagrożeń i niebezpieczeństw, aby je zwalczać trzeba współdziałać. Podczas jakiejkolwiek klęski żywiołowej, czy innego kataklizmu na większą skalę państwo działając same nie dałoby rady. Dopiero z pomocą innych może dojść do siebie, umocnić się i dojść do poprzedniego stanu. Należy, więc w takich momentach zapomnieć o różnicach, a pomyśleć o podobieństwach.
Pomimo jednak, iż nie warto zawsze szukać różnic należy mieć na nie wzgląd, ponieważ od nich zależy tożsamość ludzka. Gdyby cała Europa była zupełnie jednakowa – zbędne by były podróże, poznawanie ludzi, czy uczenie się o nich, ponieważ nie stanowiłoby to nic nowego. A tak dzięki różnicom możemy doświadczać czegoś nowego i wzbogacać się tym, co może nas zafascynować. Łącząc to, co nas dzieli możemy stworzyć coś zupełnie świeżego i jeszcze lepszego.

Kończąc można stwierdzić, że Europa składa się z wielu różnych kultur, które poprzez swą wspólną historię stają się jednością. Wzajemnie przenikanie się tradycji napędza postęp i wprowadza nowe pomysły. Rozmaitość narodów chroni przed całkowitym ujednoliceniem ludności naszego kontynentu. Choć tworzy to niekiedy pewne konflikty, zaciera się, gdy niezbędne jest zgranie i współdziałanie. Różnorodność kultur Europy jest jej bogactwem, o którym nie można zapominać i brać pod uwagę. Jednak jej współdziałanie i wszelkie podobieństwa są równie ważne, a niekiedy nawet ważniejsze. Dlatego aby kultury poszczególnych państw stały się kulturą europejską należy wyróżnić podobieństwa, pamiętając przy tym o różnicach, ale nie w takim stopniu, aby były one jakąkolwiek przeszkodą we wspólnym działaniu.