Układ wydalniczy – budowa i funkcje oraz choroby.

Układ wydalniczy ? budowa i funkcje oraz choroby.

1. Zadaniem układu moczowego jest zbieranie ubocznych i ostatecznych produktów pochodzących z przemian biochemicznych i metabolicznych. Jego głównymi narządami są nerki, które wytwarzają mocz jako produkt filtracji krwi.
Rola nerek w organizmie polega przede wszystkim na wydalaniu zbędnych produktów przemiany materii. Zaburzenia przesączania w kłębkach nerkowych oraz wydalania i wchłaniania wielu substancji w cewkach nerkowych odbijają się w sposób istotny na sprawności i wydolności czynnościowej całego organizmu człowieka. A więc najczęstszymi chorobami układu moczowego są choroby nerek.

2. Choroby układu moczowego, a zwłaszcza nerek stanowią duże zagrożenie dla organizmu. Najczęstsza przyczyną chorób są zakażenia bakteryjne i związane z nimi zapalenia nerek, zapalenie pęcherza moczowego i zapalenie cewki moczowej. Choroby te występują w każdym wieku, a ich drogi zakażenia to:
? Układ moczowy (począwszy od cewki moczowej, przez pęcherz, moczowód i miedniczki do nerek)
? Układ krwionośny (np. bakterie pochodzące od chorych migdałów, zębów zaatakowanych próchnicą, zaropiałych zatok)
? Układ limfatyczny (np. bakterie pochodzące z jelita grubego).
Najczęściej spotykanymi chorobami układu moczowego są:
ODMIEDNICZKOWE ZAPALENIE NEREK:
- powodowane jest przez bakterie Escherichia coli lub inne. Występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, co wiąże się z odmiennością cewki moczowej oraz okresami ciąż, które sprzyjają zaleganiu moczu w pęcherzu i powstawaniu zakażeń.
- Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest to typ zapalenia nerek, w którym proces zapalny przenika w miąższ organu od strony miedniczki nerkowej. Bakterie wywołujące wcześniej zakażenie dróg moczowych wnikają poprzez kielichy miedniczek nerkowych. Jest to zazwyczaj pierwotnie przewlekły proces zapalny, bądź też powikłanie wcześniejszego ostrego zapalenia miedniczek. Choroba ta występuje stosunkowo późno, gdyż równie późno w proces zapalny wciągnięte są kłębki nerkowe.
W obrazie klinicznym wyraźniejsze są dolegliwości bólowe w okolicy lędźwiowej oraz zmiany w moczu.
- Przebieg ostry lub przewlekły.
- Diagnostyka: testy krwi i moczu, USG, cystoskopia.
- Należy zgłosić się do urologa lub nefrologa.
KAMIENICA NERKOWA (moczowa):
- polega na tworzeniu się kamieni w drogach moczowych. Występuje dwukrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet.
- Tworzeniu się kamieni sprzyja zastój moczu oraz obecność w nim, np. złuszczonych nabłonków, wokół których wykrystalizowują się sole. Wytrącaniu się soli sprzyja również zagęszczony mocz powstający w wyniku przyjmowania zbyt małej ilości płynów.
- kamienie moczowe są to złogi powstałe w wyniku skrystalizowania się różnych składników moczu. Większość kamieni składa się z wapnia, magnezu, fosforu i szczawianów w różnych proporcjach. Formują się miedniczkach nerkowych. Duże kamienie wędrując moczowodami, rozciągają je, powodując silny ból i blokując odpływ moczu.
- Diagnostyka: USG oraz RTG.
- Należy zgłosić się do urologa.
- Objawy: ostry, pulsujący ból w okolicy lędźwiowej, nudności i wymioty, obfite poty oraz krwiomocz. W przypadku infekcji układu moczowego mogą występować także gorączka, dreszcze, częstomocz.
- Leczenie: W większości przypadków kamienie wydalane są samoistnie a leczenie jest leczeniem wspomagającym. Lekarze zalecają picie dużej ilości płynów, gorące okłady i leki przeciwbólowe. Większość kamieni zbudowanych jest ze szczawianów wapnia ? ich tworzeniu zapobiega przyjmowanie leków - diuretykow tiazydowych. Interwencja chirurgiczna klasyczna lub endoskopowa jest konieczna w przypadku dużych kamieni, zakażeń lub blokady moczowodu. Nowa metoda nieinwazyjnego usuwania kamieni to litotrypsja ? kruszenie kamieni falami ultradźwiękowymi emitowanymi poza ciałem pacjenta.
I. Kamica nerkowa
Opis: Choroba charakteryzuje się powstawaniem litych złogów (kamieni) w drogach moczowych, które przemieszczając się przez Moczowód w kierunku pęcherza moczowego są przyczyną ostrych napadów bólowych - tzw. "kolki nerkowej". Objawy: Charakterystyczne dla choroby są ostre bóle w boku o charakterze przerywanym, promieniujące w kierunku krocza, z towarzyszącym uczuciem parcia na mocz. Często do bólu dołączają się nudności i wymioty. Ból ustępuje wraz z wydaleniem kamienia.
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga: Pojawienie się gorączki (pow. 38oC). Przyczyny; ?Wzmożone Wydalanie wapnia z organizmu ?Wzmożone Wydalanie kwasu moczowego ?Przewlekły niedobór magnezu ?Utrudniony odpływ moczu ?Przewlekle utrzymująca się Infekcja w drogach moczowych. Czynniki sprzyjające zachorowaniu Częstość występowania choroby jest większa u osób: ?Przyjmujących mało płynów ?Z rodzinnym obciążeniem kamicą nerkową ?Spożywających dużo soli.
Sposoby zapobiegania: Codzienne wypijanie co najmniej 2 litrów płynów, w tym wody mineralnej (o małej zawartości składników mineralnych).
MOCZNICA (uremia):
- choroba ta nie stanowi odrębnej jednostki chorobowej. Jest to jedynie zespół dolegliwości wielonarządowych, będących efektem toksycznego ich uszkodzenia przez powstające substancje toksyczne, upośledzające przesączanie kłębków nerkowych. Przyczyną uremii są najczęściej różne choroby doprowadzające do niszczenia miąższu nerkowego, rzadziej do utrudnienia odpływu moczu lub zmian naczyniowych pogarszających ukrwienie nerek. Wśród jej objawów należy wymienić narastającą drażliwość, pobudliwość lub senność, uczucie drętwienia i kurcze kończyn, niesmak w ustach, nudności, wymioty, niekiedy biegunka, niedokrwistość, uporczywe bóle głowy, zaburzenia rytmu pracy serca. Skóra staje się sucha, łuszcząca. Na skórze pojawiają się wybroczyny. Z ust wydobywa się zapach amoniaku. Chory zapada stopniowo w głęboką śpiączkę wskutek działania substancji toksycznych na mózg. Oddech staje się wolny i głęboki. Leczenie jest bardzo trudne, specjalistycznie, stosunkowo mało efektywne. W dobranych przypadkach podejmuje się zastępujące czynności nerek odtruwające organizm zabiegi dializacyjne w postaci tzw. dializy otrzewnowej lub hemodializy. Jeżeli upośledzona jest sprawność jednej nerki, podejmuje się ich przeszczep.
ZESPÓŁ MORCZYCOWY:
- Powstaje na wskutek uszkodzenia kłębków i cewek nerkowych następuje wzmożona utrata białek z moczem z wtórnym zmniejszeniem ich wartości w surowicy krwi. Stan ten powoduje uogólnione obrzęki i przesięki płynu wolnego do jam ciała.
- Podobnie jak mocznica nie jest ona odrębną jednostką chorobową, ale zespołem objawów będących efektem procesów chorobowych w nerkach. Może też wystąpić w przebiegu innych chorób ogólnoustrojowych, zwiększających przepuszczalność błony sączącej nerek. Opisany zespół objawów jest wynikiem wzmożonego przenikania białek surowicy do moczu i w konsekwencji obniżenia ich poziomu w surowicy krwi. Zmniejszone stężenie białek w surowicy krwi powoduje zmniejszenie ciśnienia onkotycznego w naczyniach krwionośnych, umożliwiając przechodzenie wody do śródkomórkowych przestrzeni pozanaczyniowych i do jam ciała.
Objawia się ciastowatymi, uogólnionymi obrzękami i przesiękami. Zespołom nerczycowym towarzyszą zwykle zaburzenia metabolizmu lipidów, dające obraz nerczycy lipidowej. Zazwyczaj nie obserwuje się podwyższonego ciśnienia. Leczenie wymaga usunięcia wszelkich chorób, w przebiegu których dochodzi do powstania zespołu nerczycowego. Zmierza ono do likwidacji jego skutków poprzez uzupełnienie niedoborów białkowych przetaczaniami oraz odpowiednią dietą.
RAK NERKI:
- Jak w większości innych narządów, tak i w nerkach początkowy rozrost nowotworu jest bezobjawowy. Dotyczy on zwykle jednej z nerek. Objawami są uporczywe bóle w okolicy lędźwiowej oraz zazwyczaj uchwytny gołym okiem krwiomocz. Często też jednym z wcześniejszych objawów jest długo utrzymująca się gorączka niewiadomego pochodzenia. Gorączka ma przeważnie charakter sceptyczny i nie reaguje na intensywne leczenie przeciwbakteryjne. Obserwowana początkowo niedokrwistość z czasem przechodzi w poliglobulię.
Rozpoznanie raka nerki opiera się na stwierdzeniu wyczuwalnego często w okolicy nerki guza, krwiomoczu, gorączki i bólów w okolicy nerki. Rozpoznanie musi być potwierdzone badaniem urograficznym, tomograficznym lub scyntygraficznym układu moczowego. Leczenie polega na operacyjnym usunięciu guza nowotworowego. W razie istniejących przeciwwskazań stosuje się chemioterapię. Wyniki tego postępowania zależą od stopnia zaawansowania i rozprzestrzeniania procesu w momencie rozpoznania i podjęcia ukierunkowanego leczenia.
NOWOTWORY NEREK
Nowotwory złośliwe nerek stanowią 1,5 - 2 procent ogólnej liczby zachorowań. Ta statystyka wypada gorzej w stosunku do dzieci; nowotwory układu moczowego to około 16 procent wszystkich guzów złośliwych.
Objawy w nowotworach nerek nie są od razu ostre i jednoznaczne. Często dochodzi do rozpoznania, kiedy lekarz szuka przyczyny ogólnego osłabienia, niedokrwistości, stanów podgorączkowych albo też gdy pojawią się przerzuty w innych narządach. Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu chorej nerki wraz z otaczającą ją tkanką tłuszczową, torebką włóknistą i zawartością wnęki nerkowej. Często postępowanie jest złożone, podejmuje się leczenie przez radioterapię i chemioterapię. W nowotworach nerek rokowania są zawsze poważne. Ze statystyk wynika, że uzyskuje się około 50 procent wyleczeń ponad 5-letnich, jeśli nie wystąpiły przerzuty, i o połowę miej, czyli tylko ok. 25 procent takich wyleczeń, jeśli przerzuty nastąpiły.
OSTRE TOKSYCZNE ZAPALENIE NEREK:
- ostre toksyczne zapalenie nerek jest zazwyczaj efektem zewnątrz ustrojowego toksycznego wpływu substancji chemicznych (w tym także jadów, toksyn i leków) na miąższ nerki. W ten sposób dochodzi do ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek, zespołu nerczycowego. Zespół objawów tego typu zmian zależy od czasu, rodzaju i nasilenia działania szkodliwej substancji. Rozpoznanie choroby opiera się na wykazaniu związków przyczynowych między działaniem czynnika szkodliwego a wystąpieniem uszkodzenia i upośledzenia czynności nerek Leczenie zmierza do przerwania działania toksycznego danej substancji i usunięcia niekorzystnych skutków tego działania
ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO:
- Zapalenie pęcherza moczowego powodowane jest przez infekcję bakteryjną Escherichia coli. Jest to najczęstszy stan zapalny dróg moczowych. Zapobieganie: picie dużej ilości płynów, dbanie o higienę osobistą oraz nie wstrzymywanie moczu.- Należy zgłosić się do urologa Objawy: uczucie bólu i pieczenia w czasie oddawania moczu; częstomocz; mocz o nieprzyjemnym zapachu; obecność w moczu białych ciałek krwi, bakterii i złuszczonych nabłonków; oddawanie jednorazowo niewielkiej ilości moczu Leczenie: kuracja antybiotykami i lekami przeciwzaplnymi.
BIAŁKOMOCZ
Białkomocz jest to zjawisko, w którym dochodzi do pojawienia się białka w moczu. Najczęściej oznacza to, że doszło do rozwoju jednej z postaci kłębuszkowego zapalenia nerek. Niekiedy białkomocz może wystąpić przejściowo w takich stanach jak: gorączka, wysiłek fizyczny.
KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK:
- kłębkowe zapalenie nerek może występować jako ostry lub przewlekły stan zapalny, który często dotyka dzieci
I. OSTRE KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK:
- Może to być stan ostro (szybko) rozwijającego i szerzącego się zapalnego procesu chorobowego, doprowadzającego do ostrej niewydolności nerek, a może też być to proces rozwijający się od początku powoli jako zapalenie przewlekłe, stopniowo upośledzające czynności przesączania nerek.
- W powstaniu tego typu zapaleń ważną rolę odgrywają mechanizmy immunologiczne. Kłębkowe zapalenie nerek jest alergicznym odczytem zapalnym na istniejące w organizmie przewlekłe lub nawracające bakteryjne ogniska zapalne, np. w migdałkach, jajnikach, pęcherzyku żółciowym lub w obrębie uzębienia.
- Skuteczne leczenie tego typu kłębkowych zapaleń nerek łączy się z równoczesnym zlikwidowaniem wszelkich ognisk zakaźnych w organizmie. W obrazie klinicznym ostrego kłębkowego zapalenia nerek podkreśla się, że zazwyczaj w 10-14 dni po bakteryjnym zapaleniu np. gardła występują niespodziewanie silne bóle w okolicy lędźwiowej, znaczne ograniczenie ilości dobowo oddawanego moczu i obrzęki górnej części tułowia. Do tych zasadniczych objawów dołącza się zwykle ogólne złe samopoczucie, apatię, senność, bladość skóry, bóle głowy, wzrost ciśnienia tętniczego, duszności i wymioty. Zauważyć również można zmianę wyglądu moczu, który staje się podobny do popłuczyn mięsnych.
Obserwuje się też powikłania neurologiczne w postaci ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego lub zespołu drgawkowego przypominającego padaczkę. W późniejszym okresie dołącza się zazwyczaj stan podgorączkowy.
- Obiektywne stwierdzenie procesu zapalnego w nerkach opiera się na dodatkowym stwierdzeniu zmian w moczu (przede wszystkim w postaci białkomoczu i krwinkomoczu) oraz odchyleń niektórych wskaźników biochemicznych czynności nerek.
W postępowaniu leczniczym najważniejsza jest likwidacja wszelkich wewnątrzustrojowych ognisk zakazanych, stosowanie odpowiedniej diety odciążającej nerki w ich działaniu przesączającym, bezwzględny wypoczynek itd.
Leczenie ostrego kłębkowego zapalenia nerek powinno być prowadzone w szpitalu pod specjalistycznym nadzorem lekarskim i kontrolą wydolności czynnościowej nerek.
II. PRZEWLEKŁE KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK:
- Przewlekłe lub podostre zapalenie kłębków nerkowych jest zazwyczaj następstwem ostrych stanów zapalnych. Niekiedy spotyka się pierwotnie przewlekłe lub podostre zapalenia nerek. Od ostrego stanu ten typ zapalenia kłębków nerkowych wyróżnia się bardziej łagodnym, a niekiedy nawet skrytym początkiem choroby, powolnym narastaniem objawów wymienionych przy ostrej postaci zapalenia.
- Przewlekły proces zapalny - mimo leczenia - może trwać do kilku miesięcy nawet do kilkunastu lat i rozszerzać się poza kłębki nerkowe. Stany zapalne w organizmie zaostrzają przewlekłe zapalenia kłębków nerkowych i pogłębiają ich niewydolność. W przewlekłym typie zapalenia zaczynają dominować procesy włóknisto - rozrostowe w kłębkach nerkowych, upośledzające postępującą niewydolność przesączania.
Wśród metod rozpoznawczych należy wymienić badanie scyntygraficzne nerek oraz próby ich wydolności.
Leczenie jest przewlekłe, a jego efekty zależą od trybu życia, skrupulatności i systematyczności realizowania podanych zaleceń. Niezmiernie ważne jest też zażywanie leków usprawniających przesączanie nerek. W okresach zakażeń narządu moczowego niezbędne jest dodatkowe leczenie przeciwbakteryjne. W okresach zaostrzeń niewydolności nerek konieczne jest leczenie szpitalne i stosowanie diurezy, czyli przesączania kłębków nerkowych. Niezmiernie ważnym czynnikiem jest odpowiedni sposób odżywiania się.
WYSIŁKOWE NIETRZYMANIE MOCZU:
- Wysiłkowe nie trzymanie moczu cechuje się wypływem małych ilości moczu podczas kaszlu, śmiechu lub innych sytuacji zwiększających ciśnienie w jamie brzusznej.
Objawy: Mimowolne wyciekanie moczu
ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO
To najczęstszy przeważnie bakteryjny stan zapalny dróg moczowych. Polega na odczuciu silnego parcia.
TORBIELOWATOŚĆ NEREK
Jest wadą uwarunkowaną genetycznie, czasem powtarzającą się w rodzinie. Na szczęście zdarza się rzadko. W jednej lub obu nerkach występują cystowate twory, które z czasem mogą doprowadzić do ciężkiego uszkodzenia miąższu nerek i ich niewydolności. W około 7 procentach przypadków torbielowatość nerek to wada rozpoznawana tylko w jednej nerce, podczas gdy druga jest zupełnie prawidłowa.
NEFROPATIA CUKRZYCOWA
Opis Jest to późne powikłanie cukrzycy rozwijające się w późniejszym okresie choroby, manifestujące się różnego stopnia białkomoczem i prowadzące do niewydolności nerek.
Objawy ?Obrzęki ?Wodobrzusze (płyn zbiera się w jamie otrzewnej) ?Płyn w jamach opłucnowych powoduje duszność ?Osłabienie, Uczucie zmęczenia ?Brak łaknienia, rzadziej dołączają się nudności i wymioty ?Bóle głowy (często) ?Pieniący się Mocz
Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga: ?Wystąpienie drgawek (może świadczyć o obrzęku mózgu) ?Objawy infekcji z gorączką ?Gwałtowne narastanie obrzęków ?Nagłe zmniejszenie ilości oddawanego moczu ?Biegunka i wymioty
Przyczyną choroby jest uszkodzenie kłębuszków nerkowych w przebiegu wieloletniej cukrzycy. Nefropatia rozwija się u 25-40% chorych z cukrzycą.
Sposoby zapobiegania ?ścisła Kontrola stężenia glukozy we krwi ?Systematyczne Leczenie nadciśnienia tętniczego ?Dieta niskobiałkowa ?Zaprzestanie palenia tytoniu


OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
Opis Jest to nagłe pogorszenie czynności wydalniczej nerek prowadzące do Zatrucia ustroju przez gromadzące się końcowe produkty metabolizmu. Przebieg choroby zależy od przyczyny, która spowodowała ostrą niewydolność nerek oraz stopnia upośledzenia ich czynności. Objawy: Osoby z rozwijającą się niewydolnością nerek demonstrują zazwyczaj następujące objawy: ?Zmniejszenie ilości oddawanego moczu poniżej 300 ml na dobę ?Osłabienie, Uczucie zmączenia, zaburzenia koncentracji, bóle głowy ?Obrzęki w przypadku towarzyszącego przewodnienia ustroju ?Duszność ?Brak łaknienia, nudności i wymioty, biegunka ?świąd skóry ?Drobne wybroczyny na skórze (plamica) Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga: ?Pojawienie się drgawek (może świadczyć o obrzęku mózgu) ?Pojawienie się duszności ?Narastanie obrzęków ?Pojawienie się bólów mięśni Przyczyny Do zablokowania czynności wydalniczej nerek może dochodzić w przebiegu takich chorób, jak: ?Wstrząs pokrwotoczny ?Rozległe Oparzenie ?Ciężka niewydolność krążenia ?Przetoczenie krwi niezgodnej grupy ?Ciężkie ostre Zapalenie trzustki ?Ostre kłębuszkowe Zapalenie nerek ?Choroby naczyń zaopatrujących nerki ?Zatkanie obu moczowodów ?Zatrucie grzybami lub metalami ciężkimi
Sposoby zapobiegania Wczesne wykrycie i podjęcie prawidłowego leczenia łagodzi przebieg choroby.
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
Opis Jest to zazwyczaj stopniowo rozwijające się pogorszenie czynności wydalniczej nerek prowadzące do Zatrucia ustroju przez gromadzące się końcowe produkty metabolizmu (przewlekła mocznica). Objawy choroby nie są charakterystyczne i składają się na nie: ?Stałe osłabienie, Uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, bóle głowy ?Bladość z powodu niedokrwistości ?Brak apetytu, chudnięcie ?Nudności i wymioty, czkawka ?świąd skóry ?Nadciśnienie tętnicze ?Częste oddawanie moczu w nocy ?Zmniejszenie ilości oddawanego moczu w późnym okresie choroby ?Duszność ?Drobne wybroczyny na skórze (plamica), krwawienia z dziąseł ?Zahamowanie wzrostu u dzieci ?Zaburzenia miesiączkowania u kobiet Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga: ?Pojawienie się wymiotów lub biegunki (prowadzi do odwodnienia i ustania pracy uszkodzonych nerek) ?Pojawienie się drgawek ?Gwałtowne nasilenie się duszności ?Wysokie Ciśnienie (powyżej 200 mmHg) nie reagujące na przepisane przez lekarza Leki Przyczyny Objawy niewydolności nerek pojawiają się, gdy dochodzi do uszkodzenia powyżej 60% miąższu nerkowego w przebiegu takich chorób, Jak: ?Nefropatia cukrzycowa ?Przewlekłe kłębuszkowe Zapalenie nerek ?Nefropatia nadciśnieniowa ?Przewlekłe zakażenia nerek ?Nefropatia obturacyjna ?Wielotorbielowatość nerek ?Choroby naczyń zaopatrujących Nerki prowadzące do ich zamknięcia ?Nefropatia polekowa Sposoby zapobiegania Wczesne wykrycie i podjęcie prawidłowego leczenia zapobiega lub opóźnia rozwój choroby.
ZESPÓŁ NERCZYCOWY
Opis ?Obrzęki (początkowo dyskretne, mogą dotyczą tylko okolicy kostek, pojawiają się w ciągu dnia i ustępują po nocy; w ciężkim zespole nerczycowym mogą obejmować całe ciało; miękkie, podatne na ucisk, Skóra nad nimi napięta). ?Wodobrzusze (płyn zbiera się w jamie otrzewnej, również w jamach opłucnowych powodując duszność) ?Osłabienie, Uczucie zmęczenia ?Brak łaknienia, rzadziej nudności i wymioty ?Bóle głowy (często) ?Pieniący się Mocz Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga: ?Pojawienie się drgawek (może świadczyć o obrzęku mózgu) ?Objawy infekcji z gorączką ?Gwałtowne narastanie obrzęków ?Nagłe zmniejszenie ilości oddawanego moczu (szczególnie poniżej 500 ml) zwłaszcza towarzyszące bólowi w boku Przyczyny Do uszkodzenia błony sączącej kłębuszków nerkowych może dochodzić w przebiegu takich chorób, Jak: ?Kłębuszkowe Zapalenie nerek (tzw. pierwotne) ?Cukrzyca ?Zatrucie ciążowe ?Zapalenia naczyń ?Zapalenie wsierdzia ?Nowotwory płuc, sutka, żołądka, nerek, Jelita grubego (czasami) ?Przewlekłe wirusowe Zapalenie wątroby B lub C ?Choroba posurowicza ?Reakcja na Leki (preparaty złota, Cuprenil i inne)
Sposoby zapobiegania Jedyną metodą zapobiegania jest wczesne, prawidłowe Leczenie chorób, w przebiegu których może wystąpią zespół nerczycowy.

3. Wczesne rozpoznanie i leczenie choroby znacznie zmniejsza możliwość powstania zaburzeń w układzie moczowym i uszkodzenia nerek. Duży wpływ na układ moczowy wywierają też czynniki klimatyczne, a zwłaszcza temperatura. Aby zapobiec powstawaniu chorób układu moczowego (zwłaszcza na podłożu bakteryjnym) bardzo ważne jest:
a) przestrzeganie zasad higieny osobistej, np. podmywanie krocza ciepłą, bieżącą woda z mydłem; codzienna zmiana bielizny
b) nieprzetrzymywanie moczu
c) regularne wypróżnianie pęcherza
d) spożywanie odpowiednich ilości płynów
e) w czasie chłodów ubierać się ciepło (szczególnie zabezpieczać przed oziębnięciem okolice nerek
f) unikać kąpieli w zimnej wodzie, zwłaszcza gdy ciało jest rozgrzane
g) zabezpieczać nogi przed przemoczeniem i oziębieniem, bowiem wywołuje to zmiany ukrwienia nerek
h) nie siadać na mocno wyziębionych miejscach, a szczególnie na ziemi, ponieważ przeziębienia są częsta przyczyną chorób układu wydalniczego.
Przetrzymywanie moczu w pęcherzu powoduje rozciągnięcie jego ścian i osłabienie mięśni pęcherza moczowego. Może to być przyczyna mimowolnego moczenia się, co często występuje u dzieci.

4. W leczeniu przewlekłych chorób nerek, głównie w ich ostrej niewydolności, stosuje się dializę pozaustrojową, której celem jest przede wszystkim usunięcie z organizmu nadmiaru szkodliwych produktów przemiany materii. Metoda dializy została zastosowana w aparacie zwanym sztuczną nerką, do której chorzy są podłączani na kilka godzin 3 razy w tygodniu. Zasada działania nerki polega na zastosowaniu w niej błony półprzepuszczalnej oddzielającej krew chorego od płynu dializującego. Z krwi do płynu przechodzi mocznik, nadmiar cukru, soli i wody. Oczyszczona w taki sposób krew wraca ponownie do ciała chorego.
Ze względu na rodzaj końcowy produkty przemian azotowych, organizmów zwierzęcych dzielimy na:
- amonioteliczne: głównym przewodnikiem przemian chemicznych jest amoniak. Ryby kostnoszkieletowe i bezkręgowce wodne.
- Ureoteliczne: produktem końcowym jest mocznik, np. płazy, ssaki, ryby chrzęstnoszkieletowe.
- Urykoteliczne: produktem końcowym uryka, np. bezkręgowce, ptaki, gady.