Utlenianie i spalanie w naszym otoczeniu
Reakcje utleniania metali mają praktyczne znaczenie. Przykładem jest glin, który jako metal nie reaguje praktycznie z tlenem atmosferycznym. Powodem jest fakt, że glin na powietrzu pokrywa się cienką (praktycznie niewidoczną dla oka) warstwą Al2O3 na tyle szczelną i dobrze przylegającą do powierzchni metalu, że chroni ona go skutecznie przed dostępem tlenu i wody. Zjawisko to nazywa się pasywacją..
Podobnie i miedz, która w temperaturze pokojowej, w atmosferze czystego suchego powietrza, bardzo powoli utlenia się tworząc Cu2O (tlenek miedzi(I)), który nadaje powierzchni czerwony kolor. Z kolei wilgoć i dwutlenek węgla (CO2) z powietrza w reakcji z tlenkiem miedzi(I) (Cu2O) tworzą zielony osad, tzw. patynę, która chroni przed dalszym oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Dlatego miedz w postaci blachy jest wykorzystywana do krycia dachów, szczególnie na obiektach zabytkowych.
Tak samo zjawisko korozji, która występuje na przedmiotach wykonanych z żelaza daje nam produkt końcowy, którym jest rdza. Otóż okazuje się, że rdza jest tlenkiem żelaza(III) o wzorze chemicznym Fe2O3. Powstaje ona w wyniku procesów elektrochemicznych zachodzących na powierzchni żelaza pod wpływem czynników atmosferycznych (wilgoć, tlen). W tym przypadku zjawisko korozji, tj. powstawania tlenków pod postacią rdzy jest zjawiskiem szkodliwym
Reakcje utleniania niemetali są powszechne i praktycznie mamy z tymi reakcjami do czynienia codziennie. Przykładem jest reakcja spalania węgla w różnego rodzaju piecach, gdzie produktem spalania jest wcześniej poznany dwutlenek węgla. Obok dwutlenku węgla często do atmosfery wyrzucane są tlenki siarki (SO2) i azotu (NO2), które łącząc się z wodą tworzą kwas, który spada na Ziemię jako kwaśny deszcz.
Ogrzewanie wodorotlenków
Przykładem reakcji chemicznej w której tlenek jest otrzymywany przez ogrzewanie wodorotlenku, jest termiczny rozkład wodorotlenku glinowego.
2Al(OH)3 ----> Al2O3 + H2O
Ogrzewanie węglanów
Najbardziej znaną i mającą praktyczne zastosowanie jest reakcja termicznego rozkładu węglanu wapnia, podstawowego składnika skał wapiennych (wapień). W wyniku tego procesu otrzymujemy wapno palone.
CaCO3 ----> CaO + CO2
Wapień rozkłada się w piecach szybowych w temperaturze ok. 1000oC a niezbędne do tego procesu ciepło dostarczane jest w wyniku spalania koksu. Produktem ubocznym jest dwutlenek węgla