Rola Igrzysk Olimpijskich w starożytnej Grecji.

NIE UŻYWAĆ W VII L.O. W KATOWICACH.
<BR>Igrzyska Olimpijskie goszcz w kulturze Grecji od 776 roku p.n.e. , kiedy to po raz pierwszy odbyły się one w Olimpii ( inne ródła podaj Pisę), która to była miejscem kultu i składania ofiar Jowiszowi i innym bogom.
<BR>
<BR>Dzięki działaniom pierwotnych mieszkańców Elidy (państwo, w którym znajdowała się Olimpia) jak i Elów (elowie), którzy ów kraj zdobyli, Igrzyska Olimpijskie zyskały na wietnoci i popularnoci wród państw greckich.
<BR>Igrzyska Olimpijskie stały się ważnym, jak i stałym punktem w kalendarzu Greckim, który to był liczony włanie według Igrzysk Olimpijskich, poczwszy od 776 roku p.n.e. Potwierdzeniem tego jest także to, że na Igrzyska Olimpijskie zjeżdżali się przedstawiciele wszystkich państw jak i kolonii greckich. Igrzyska Olimpijskie miały również ogromny wpływ na konflikty trwajce w Grecji, mianowicie wszystkie konflikty trwajce w tym czasie w Grecji zostawały przerwane na czas Igrzysk Olimpijskich a żadne państwo greckie nie mogło napać zbrojnie na Elidę, natomiast król kierował igrzyskami a jego poddani byli odpowiedzialni za bezpieczeństwo uczestników Igrzysk.
<BR>Taki sposób i tak ogromne zaangażowanie w organizację Igrzysk Olimpijskich może wiadczyć o szalenie ważnej roli, jak spełniały Igrzyska Olimpijskie w starożytnej Grecji i o odpowiedzialnoci, jaka spoczywała na organizatorach Igrzysk. Odpowiedzialnoć ta była tym większa, iż na czas Igrzysk, to małe miasteczko, jakim była Olimpia, stawała się kulturalnym i sportowym centrum wiata Hellenistycznego.
<BR>Jak wczeniej zostało nadmienione, miejsce Igrzysk było również miejscem kultu religii greków. W pocztkowym okresie tz. podczas pierwszych i kilku być może kilkunastu kolejnych Igrzysk ( żadne ródła nie podaj konkretnej liczby) zawody sportowe -Igrzyska wchodziły w skład obrzędów religijnych a w zasadzie były rozgrywane już po owych obrzędach. Jednak z biegiem czasu i kolejnych Igrzysk, owe uroczystoci religijne zeszły na dalszy plan a głównym punktem stały się Igrzyska. Oznaczało to zwiększenie i tak już ogromnej roli Igrzysk w życiu Greków.
<BR>Same igrzyska a w zasadzie dyscypliny, jakie były tam rozgrywane ewoluowały z biegiem czasu. Pocztkowo Igrzyska polegały na bieganiu od startu do mety. Jednak już od pocztku Igrzysk rozróżniano kilka rodzajów biegu, np.: bieg od startu do mety i jeszcze raz do startu, lub podobne różnice się tylko iloci powtórzeń biegu od startu do mety.
<BR>W póniejszym okresie włczono do programu Igrzysk także "pentatlon", czyli ówczesny pięciobój. W jego skład wchodziły: skakanie, bieganie, rzut krżkiem <diskos>, rzucanie włóczni do tarczy, wreszcie na mocowaniu się. Kto chciał być uznany za zwycięzcę, musiał zajć we wszystkich pięciu konkurencjach pierwsze miejsce. Iloć ćwiczeń jak i ich różnorodnoć wzrastały wraz z biegiem lat. Tak więc, siłowanie zostało uznane za osobn dyscyplinę, w roku 688 p.n.e. wprowadzono walkę na pięci, a osiem lat póniej (674r.p.n.e) gonitwy w czterokonnych wozach. Te gonitwy były rodzajem sportu szlacheckiego, gdyż utrzymanie takiego zaprzęgu wymagało ogromnych nakładów pieniężnych. Dziwne w tych zawodach było to, że nagrodę za zwycięstwo otrzymywał nie jakby się mogło wydawać powożcy rydwanem, lecz jego właciciel. Kolejnym przykładem ewolucji dyscyplin olimpijskich były wycigi konne w połczeniu z zapanictwem i walk na pięci <pankration> wprowadzone w 648 roku p.n.e. a w roku 632 p.n.e. pojawiaj się po raz pierwszy zapasy chłopców. Ewolucja dyscyplin olimpijskich pozwalała na coraz bardziej wszechstronne zaprezentowanie umiejętnoci na arenie olimpijskiej i zdobycie sławy a co za tym idzie, pieniędzy jak i poszanowania wród mieszkańców swej Polis jak i państwa Greckiego.
<BR>Uroczystoć Igrzysk Olimpijskich odbywała się podobnie jak dzi, co cztery lata, około drugiej pełni księżyca, po letnim przesileniu dnia z noc Heroldowie zapowiadali ogólny pokój, zawieszenie wszelkich niesnasek, sporów czy zbrojnych napadów; przez cały miesic kiedy trwały Igrzyska nie można było użyć na Peloponezie broni ( jakby na to nie patrzeć, był to jedyny okres, kiedy Helloci żyjcy w Sparcie mogli spać spokojnie tz. Spartiaci nie mogli przeprowadzić "ćwiczeń" wojskowych na nich). Jednak istniało pewne zabezpieczenie, które gwarantował prawie w stu procentach to, że żadne państwo nie użyje broni w danym okresie, było to wykluczenie danego państwa z Igrzysk a żaden z obywateli tego państwa nie mógł pokazać się w Olimpii. Biorc pod uwagę prestiż jak i powagę, z jaka traktowano Igrzyska, raczej żadne państwo nie pozwalało sobie na użycie broni. Podobnie było z zakłócaniem spokoju w Olimpii w okresie Igrzysk: dany osobnik musiał zapłacić wysok karę pieniężn.
<BR>Na temat samej areny, na której rozgrywane były Igrzyska wiemy bardzo dużo a to dzięki niemieckim uczonym. Najważniejsz częci obszaru, na którym rozgrywały się Igrzyska był tzw. Altis, czyli więty gaj. Miał on kształt czworoboczny, otoczony był murem, a rosły w nim platany i drzewa oliwne. Na wschód od gaju więtego znajdowała się arena dla zapaników, stadion i hyppodrom czyli tor wycigowy.
<BR>Na lewo od wejcia do więtego gaju rosło drzewo oliwne, z którego robione były wieńce dla zwycięzców; podanie ludowe mówiło, iż zasadził je sam Herkules.
<BR>W póniejszym okresie zostały dobudowane w więtym gaju witynie dla Hery i Zeusa a nawet dla Pelopsa. Znamy również bardzo dokładny opis wityni Zeusa: znajdowała się ona porodku więtego gaju, z ołtarz w niej miał 60 kroków obwodu i 6-8 metrów wysokoci. Ponieważ popioły ze spalonych ofiar pozostawały na ołtarzu z roku na rok stawał się on coraz wyższy i przypominał co w rodzaju usypanej z popiołu i ziemi mogiły. Z ołtarzem jak i wityni Zeusa zwizane były również specyficzne rytuały. Jednym z nich było wróżenie z płomienia i dymu, jaki wydobywał się z palcych się ofiar i wyczytywanie z nich woli Jowisza. Naprzeciw ołtarza wznosiła się specjalna platforma, z której można się było przygldać obrzędom, jednak mogli to czynić tylko nieliczni a w zasadzie tylko delegaci państw greckich i takim osobom, które cieszyły się wielkim szacunkiem w społeczeństwie.
<BR> Igrzyska Olimpijskie miały też konkretny wpływ na kulturę starożytnej Grecji. Arena Igrzysk była wietnym miejscem dla artystów do tworzenia bd odwzorowywania sylwetek zawodników i tworzenia póniej na ich podstawie rzeb, z których jak powszechnie wiadomo grecy słynęli. Dodatkowo ułatwiał sprawę rzebiarzom fakt, iż zawodnicy w większoci konkurencji występowali nago. Jednak obrazy z Igrzysk występowały nie tylko w postaci rzeb. Owe obrazy znajdowały się na wazach czy obrazach, ( z których nie zachowały się żadne oryginały do naszych czasów). Twórczoć na temat Igrzysk miała również formę literack, która to była przedstawiana podczas a w zasadzie przed lub już po Igrzyskach na tej samej arenie, na której walczyli sportowcy. Tak więc można powiedzieć, że kolejn dyscyplina olimpijsk stał się język. Igrzyska Olimpijskie były czym wyjtkowym w starożytnej Grecji, jednoczyły one wszystkich mieszkańców, wzmacniały w nich poczucie jednoci, przynależnoci do jednego społeczeństwa. Dzięki Igrzyskom Olimpijskim rosła duma narodowa Greków, widzc wszystkie te poselstwa przybyłe z najodleglejszych kolonii czy prowincji starożytnej Grecji, przepychu, bogactwa kolorów i rodzajów strojów przybyłych poselstw. Jednak obok Igrzysk Olimpijskich odbywały się również Igrzyska pythyjskie w Delfach. Owe Igrzyska były Igrzyskami ducha i języka, gdyż przybywali na nie głównie poeci, rzebiarze i malarze. Ci pierwsi głosili i piewali swoje pieni i poematy na temat uczestników Igrzysk a Ci drudzy i ostatni urzdzali wystawy i prezentacje swoich dzieł.
<BR>
<BR>
<BR> Natomiast specjalne zawody odbywały się dla kompozytorów, którzy to wygrywali swoje utwory na flecie na czeć Apollina; zwycięzca otrzymywał wieniec laurowy. Inne Igrzyska odbywały się również w Argolidzie w Kleonai.
<BR>
<BR>Odbywały się one dwa razy w czasie każdej olimpiady: raz w lecie, raz w zimie ( podobnie do współczesnych). Czwarte Igrzyska w starożytnej Grecji odbywały się w Istmie pod opiek Koryntu na czeć Posejdona. Jednak mimo wszystko największa rolę w starożytnym wiecie Greków odgrywały Igrzyska Olimpijskie. Wywierały one największy wpływ na kulturę, rozwój, zachowanie i dumę Grecji. Nie znaczy to jednak, że inne z w/w Igrzysk miały znacznie mniejszy wpływ na kulturę czy inny z czynników w/w. Nie możemy tego dzi stwierdzić, natomiast możemy bezsprzecznie stwierdzić, że Igrzyska czy to Olimpijskie czy inne rozgrywane w ówczesnej Grecji w znacznym stopniu, a co bardzo ważne pozytywnym stopniu, na kulturę, rozwój, zachowanie i dumę narodow Greków jak i Grecji.
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>
<BR>Bibliografia:
<BR>
<BR>1. "Dzieje powszechne-ilustrowane.
<BR>I Czasy Starożytne. Częć II."
<BR>
<BR>Prof. Czesław Pieniżek
<BR>Dr Henryk Sawczyński
<BR>
<BR> Inowrocław 1997
<BR> "KWE" sp. Z o.o.
<BR>
<BR>2. "Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu"
<BR>
<BR>Kazimierz Kumaniecki
<BR>
<BR>Warszawa 1964
<BR>PWN
<BR>
<BR>3. "Wielkie kultury wiata -Grecja"
<BR>
<BR>Peter Levi
<BR>
<BR>Warszawa 1995
<BR>wiat Ksiżki
<BR>777
<BR>