NNKT, czyli Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe.
Czym one tak właściwie są?
Na wstępie trzeba powiedzieć, że NNKT, są to składniki budulcowe, potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza serce i naczynia krwionośne są chronione dzięki tym kwasom. W związku z tym zapotrzebowanie organizmu na te substancje musi być pokrywane odpowiednio dobraną dietą i jeżeli dodatkowo zachodzi taka potrzeba suplementami diety zawierającymi NNKT.
Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe stanowią ok 60% masy mózgu. Naukowcy dowiedli, że dzieci, których dieta była bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 mają znacznie lepsze wyniki w nauce i w testach na inteligencję niż ich rówieśnicy.
Mam niedobór, dlaczego? Jakie są tego skutki?
Niedobór może być spowodowany: złą dietą, nerwowym stylem życia (ciągłe nieustające stresy), używkami: paleniem papierosów, nadużywaniem alkoholu i mocnej kawy oraz naturalnymi procesami starzenia się organizmu.
Skutkami niedoboru NNKT mogą być:
-choroby skóry (łupież)
-rozwarstwianie płytek paznokciowych, łamliwość paznokci
-rozdwajanie końcówek, a także brak połysku włosów
-zaburzenia spermatogenezy, a nawet bezpłodność u mężczyzn
-zatrzymanie wody w organiźmie
-kłopoty z zajściem w ciążę, lub z utrzymaniem ciąży
-w czasie ciąży może doprowadzić do niedorozwoju płodu
Jakie to kwasy?
Do tychże kwasów zaliczamy:
*omega-3
*omega-6
*omega-9
*a także omega-19, -23 i w mniejszych ilościach inne.
Jakie są ich funkcje?
Ich najważniejszą funkcją jest utrzymanie prawidłowej struktury i funkcji błon biologicznych (błony komórkowe, kompartymenty - przedziały komórkowe).
Warto też wspomnieć, że NNKT:
*są niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmu w życiu płodowym oraz niemowlęcym
*podnoszą sprawność intelektualną oraz wpływają na procesy emocjonalne u dzieci
*wykazują działanie immunostymulujące (podnoszące odporność) i przeciwzapalne
*wpływają korzystnie na układ sercowo-naczyniowy
*wykazują działanie przeciwmiażdżycowe, obniżające poziom LDL (tzw. "złego" cholesterolu), hipotensyjne (obniżające ciśnienie krwi), przeciwzakrzepowe, przeciwarytmiczne
*obniżają ryzyko zachorowania na raka sutka, prostaty i okrężnic
*wykazują korzystny wpływ na skórę - łagodzą objawy łuszczycy i trądziku
*są pomocne podczas kuracji odchudzających - łagodzą uczucie łaknienia i zmniejszają wahania poziomu cukru we krwi
Gdzie ich szukać ?
Kwasy omega -3 występują w rybach, czyli łosoś atlantycki, sardynki, dorsz, sardela europejska, śledź, miecznik, a także w skorupiakach.
Znajdują się one także w olejach tłoczonych na zimno, tu: z dyni, orzechów, arachidów, rzepaku, lnu.
Można je też znaleźć w orzechach włoskich, sezamie, a również w awokado.
Kwasy omega -6 o nie możemy się wzbagacić dzięki olejom roślinnym (słonecznikowym, sojowym, z pestek winogron, krokoszowym), pestkom dyni oraz słonecznika i orzechom pistacjowym.
Kwasy omega -9 szukajmy ich w orzechach pistacjowych, makadamii, laskowych, nerkowca, w oliwie z pierwszego tłoczenia, oliwkach, migdałach a także w awokado.
Kwasy omega-19, -23 i w mniejszych ilościach inne organizm potrafi uzupełnić sam, jeśli tylko posiada w sobie odpowiednie ilości kwasów omega -3, -6, -9.
Jakie jest kosmetyczne zastosowanie tych kwasów?
Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe bardzo często znajdują się w kosmetykach, ponieważ ich wartość dla skóry jest bezcenna. Dzieje się tak, dlatego że stosowane miejscowo mogą być włączane w strukturę błon komórek warstwy korneocytowej, dzięki czemu przeciwdziałają utracie wody i hamują procesy starzenia się skóry. Chcąc zadbać o młody wygląd naszej skóry, to właśnie kosmetyków z mieszaniny egzogennych, nienasyconych kwasów tłuszczowych powinniśmy używać.Miejscowe zastosowanie NNKT w znaczący sposów łagodzi objawy trądziku. Ich obecność w preparacie wpływa również korzystnie na przyswajanie rozpuszczalnych w tłuszczach witamin: E, A, D.
Najważniejszym przedstawicielem tejże grupy jest kwas gamma-linolenowy pojawiający się pod skrótem GLA. Jego nazwa pochodzi od angielskiej nazwy Gamma-Linoleic Acid. W ostatnich latach przeprowadzono badania, które wykazały, że obecność tego związku ma ogromne znaczenie dla ogranizmu, w tym także dla skóry. GLA jest prekursorem prostaglandyny PGE 1, cennej substancji pełniącej rolę regulatora wielu ważnych procesów fizjologicznych. Niedobór tego kwasu powoduje, że skóra staje się sucha i traci swoją elastyczność. Zmniejsza się jej naturalna odporność na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych. Kwas gamma-linolenowy aplikowany miejscowo wykazuje działanie regenerujące, przeciwzapalne, przeciwalergiczne i ochronne.
Jakie są te kwasy z chemicznego punktu widzenia?
Ich cechą charakterystyczną (tak jak wszystkich zwiążków mających podwójne wiązania) jest łatwość, z jaką ulegają reakcjom chemicznym, m.in. bardzo łątwo przyłączają zarówno wodór, jak i tlen. Łatwość przyłączania wodoru w miejscu podwójnych wiązań wykorzystuje się w technologicznym procesie uwodornienia (utwardzania) olejów roślinnych przy produkcji margaryn. Utlenianie kwasów tłuszczowych następuje podczas psucia się (jełczenia) tłuszczów tym łatwiej, im więcej jest w nich kwasów wielonienasyconych.
Kwasy tłuszczowe nienasycone przeważnie są płynne i takie też są tłuszcze, w których występują one w dużych ilościach. Najwięcej nienasyconych kwasów znajduje się w tłuszczach roślinnych, chociaż można je znaleźć także w tłuszczach zwierzęcych. Oleje swoją płynną konsystencję zawdzięczają więc wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Wyjątkiem z tłuszczów roślinnych są oleje: kokosowy, i palmowy, w których jest dużo kwasów nasyconych i dzięki temu w temperaturze pokojowej mają one konsystencję stałą, podobną do smalcu. Spośród tłuszczów zwierzęcych wyjątkiem jest tran i oleje ryb, które są płynne podobnie jak oleje roślinne. W tłuszczach tych jest dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych.
O temperaturze topnienia kwasów nienasyconych decydują przede wszystkim wiązania podwójne. Obecność wiązania podwójnego obniża temperaturę topnienia kwasu tłuszczowego w porównaniu z kwasem nasyconym o tej samej długości łańcucha, np. kwas stearynowy ( C18:0 ) ma temperaturę topnienia 69,6 ° C, a kwas oleinowy ( C18:1 ) – 10,5° C.
Reasumując: NNKT są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zaliczamy do nich kwasy z grupy Omega. Z jego niedoborem mamy doczynienia przy złym trybie życia. Znajdują się najczęściej w tłuszczach roślinnych, ale czasem także w zwierzęcych, jeśli chodzi o te drugie zazwyczaj występują w stałej postaci, ale są także wyjątki (np. tran). Pomiędzy nimi występują wiązania podwójne i łatwo ulegają reakcją chemicznym.