Konwencja o prawach dziecka

Konwencja o prawach dziecka - międzynarodowa konwencja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989. Jest to dokument obowiązujący w niemal wszystkich państwach świata (z wyjątkiem m.in. USA). Polska ratyfikowała Konwencję 7 lipca 1991. W Konwencji o Prawach Dziecka zostały spisane wszystkie prawa dziecka.
Składa się z preambuły i 54 artykułów.
Dokument ten zawiera katalog praw i wolności, w skład którego wchodzą :
Prawa i wolności osobiste :
prawo do życia i rozwoju,
prawo do tożsamości i identyczności (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu, prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej),
prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania,
prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,
prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej
prawo nie rekrutowania do wojska poniżej 15 roku życia.
Prawa socjalne :
prawo do odpowiedniego standardu życia,
prawo do ochrony zdrowia,
prawo do zabezpieczenia socjalnego,
prawo do wypoczynku i czasu wolnego.
Prawa kulturalne :
prawo do nauki (bezpłatnej i obowiązkowej w zakresie szkoły podstawowej),
prawo do korzystania z dóbr kultury,
prawo do informacji,
prawo do znajomości swoich praw,
Prawa polityczne :
prawo stowarzyszania się i zgromadzeń w celach pokojowych.
Konwencja ustanawia status dziecka oparty na następujących założeniach:
dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej,
dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności,
rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka,
państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.
Katalog sformułowano kierując się następującymi zasadami: - zasadą dobra dziecka, - zasadą równości (wszystkie dzieci są równe wobec prawa bez względu na pochodzenie, płeć, narodowość, itd.), - zasadą poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców (państwo respektuje autonomię rodziny i ingeruje tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach według określonych procedur), - zasadą pomocy państwa (państwo zobowiązane jest do podejmowania wszelkich działań ustawodawczo-administracyjnych dla realizacji praw uznanych w konwencji). Katalog ten obejmuje prawa cywilne, socjalne, kulturalne, polityczne i z założenia w niewielkim zakresie uwzględnia prawa ekonomiczne (dziecko winno się uczyć, a nie pracować)
Państwa członkowskie Rady Europy i inne Państwa-Sygnatariusze niniejszej konwencji;
zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności jej członków;
mając na względzie Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka, a w szczególności jej art. 4, który wymaga, aby Państwa-Strony podjęty wszelkie środki prawne, administracyjne i inne, niezbędne dla wprowadzenia w życie praw uznanych w wyżej wymienionej konwencji;
biorąc pod uwagę Rekomendancję nr 1121 (1990) Zgromadzenia Parlamentarnego o prawach dzieci;
w przekonaniu, że prawa i dobro dzieci powinny być chronione i promowane i że w tym celu dzieci powinny mieć możliwość wykonywania swoich praw, w szczególności w toku dotyczących ich postępowań w sprawach rodzinnych;
uznając, że dzieci powinny otrzymywać istotne informacje, aby ich prawa i dobro mogły być promowane i że trzeba przykładać należytą wagę do stanowiska dzieci;
uznając ważną rolę rodziców w ochronie oraz promowaniu praw i dobra dzieci, i zważywszy, że jeżeli jest to konieczne, państwa powinny również brać udział w tej ochronie i promocji;
zważywszy jednak, że w przypadku konfliktu pożądana jest próba osiągnięcia porozumienia wewnątrz rodziny, zanim sprawa zostanie przedstawiona organowi sądowemu;