Wzrost roli kościoła w okresie rozbicia dzielnicowego.

NIE UŻYWAĆ W VII L.O. W KATOWICACH

Wraz ze zmianami zachodzcymi w całym państwie zmieniała się także rola i funkcja kocioła. W pocztkach swego istnienia kociół pozostawał w służbie państwa, jednak reprezentowany był przeważnie przez przybyszów z zagranicy. W cigu XI w. Sytuacja zmieniła się o tyle, że hierarchia kocielna zaczęła się rekrutować z możnowładztwa. Reprezentujcy interesy swej grupy społecznej, stanowiła jednak nadal fundament organizacji państwowej.
W cigu XII w. papiestwo rozpoczęło energiczn akcję zmierzajc do zmiany tego stanu rzeczy. Już od pocztku stulecia do Polski przyjeżdżali legaci, by episkopat polski podporzdkować Rzymowi, a także przeprowadzić reformę wewnętrzna kocioła polskiego zgodnie z przepisami i normami obowizujcymi na Zachodzie (m.in. chodziło o znajomoć liturgii, elementów prawa kanonicznego, o regułę umiarkowanego życia i celibat) Akcja prowadzona z różnym natężenia przez całe stulecie nie dała natychmiastowego rezultatu. Przełom przyniósł ze sob dopiero schyłek stulecia. Wpływ kocioła na Kazimierza Sprawiedliwego, póniej Leszka, rozpowszechnianie idei dewocjonalnych w polskich rodowiskach dworskich wizały się z wewnętrznymi reformami. Pocztki ich przeprowadzone były przez przybyszów z Malonne, braci -Aleksandra i Waltera, walczcych już w połowie XII w. O podniesienie poziomu moralnego duchowieństwa i utwardzenie dyscypliny. Ale właciwym realizatorem reformy był arcybiskup Henryk Kietlicz który walczył o dyscyplinę i celibat kleru oraz nadrzędn rolę kocioła w stosunku do państwa. Popierajc uległych sobie ksiżt uzyskał w latach 1210 i 1215 przywileje (borzykowskie i wolborskie), będce podstaw daleko idcej samodzielnoci. Przejawiła się ona we własnym sdownictwie kocielnym opartym na prawie kanonicznym, w immunitecie gospodarczym, w zniesieniu prawa księcia do przejmowania majtku zmarłego biskupa i wreszcie -poważnym ograniczeniu roli władzy wieckiej przy obsadzie biskupstw. Na pocztku XIII w. Utarł się bowiem zwyczaj, że biskupi, odgrywajcy bardzo ważn rolę w życiu politycznym, gospodarczym i kulturalnym, powoływani byli na swe stanowiska przez kolegialnie działajc kapitułę.
Duża samodzielnoć episkopatu wyrażała się także w polityce wewnętrznej i zagranicznej. W drugim i trzecim dziesięcioleciu XIII w. Większoć dzielnic Polski znalazła się pod tzw. Protekcj, a praktycznie pod wpływem papieża, co połczone było z dalszym wzrostem znaczenia kleru, a także ze zwiększeniem opłat przeznaczonych dla kamery apostolskiej , tzw. więtopietrza
W XIII w. W zasadzie zakończył się podział diecezji na orodki parafialne, podstawowe komórki życia religijnego i kulturalnego. Oparły się one głównie na istniejcej już sieci kociołów grodowych, targowych i prywatnych. Wówczas też doszło do zastpienia instytucji kocioła prywatnego -instytucj patronatu, co ograniczyło, ale nie usunęło całkowicie, dużego wpływu włacicieli ziemskich na proboszczów. Parafie stały się tymi komórkami których działalnoć nie ograniczała się do najwyższych klas uprzywilejowanych, ale docierała do całego społeczeństwa.
Równie wielk rolę odegrały rozwijajce się klasztory. W XII i XIII w. Powstawały nowe osady zakonne kanoników regularnych, norbertanów i przede wszystkim -cystersów. Przełomem w dziejach kocioła Polskiego było pojawienie się w trzecim dziesięcioleciu XIII w. zakonów żebraczych -franciszkanów i dominikanów. Działalnoć ich była możliwa tylko w dużych skupiskach ludnoci -tj. w miastach. Reprezentowały one w tym pierwszym okresie swej działalnoci radykalny kierunek społeczny w swojej ideologii, nawołujcy do ubóstwa, a wywodzcy się z wielkich przemian społecznych, które rodziły się wraz z rozwojem miast i powstawaniem licznych skupisk ludnoci żyjcej ze sprzedaży swej siły roboczej. W następnych latach zakony te stały się główn podporom systemu feudalnego. Stanowiły wytwór narastajcych sprzecznoci feudalizmu.