System większościowy i proporcjonalny. Czy przyjęte zasady systemu wyborczego wpływają na sposób, w jaki głosuje obywatel?
System większościowy i proporcjonalny. Czy przyjęte zasady systemu wyborczego wpływają na sposób, w jaki głosuje obywatel?
Wybory to proces, w którym obywatele danego kraju wybierają spośród zgłoszonych kandydatów swoich przedstawicieli do organów władzy. We współczesnym świecie istnieje wiele rodzajów systemów wyborczych najbardziej powszechne to wybory większościowe lub proporcjonalne.
System wyborczy oznacza ogół zasad dotyczących trybu przygotowania i przeprowadzenia wyborów oraz zasad podziału mandatów, a jako zasady ustalania wyników wyborów.
System większościowy polega na tym, że mandaty otrzymuje tylko ta partia, która zebrała określoną prawem większość głosów w danym okręgu. W systemie tym okręgi wyborcze są najczęściej jednomandatowe. Każda partia wystawia w okręgu tylko jednego kandydata i wyborca oddaje swój głos na tę lub inną partię, głosując na jej kandydata. Taki system eliminuje lub zmniejsza reprezentację partii małych, zapewnia jednak zazwyczaj stabilność rządów poprzez formowanie się w wyniku wyborów silnej większości parlamentarnej. Większościowy system wyborczy występuje między innymi w wyborach parlamentarnych w USA, Wielkiej Brytanii, Francji.
System proporcjonalny polega na tym, że podział mandatów między partie jest dokonywany odpowiednio do liczby głosów zebranych przez każdą z nich. Zasada proporcjonalności prawa wyborczego może być stosowana tylko wtedy, gdy tworzy się okręgi wielomandatowe i gdy istnieją zwalczające się partie polityczne, przystępujące do wyborów z własnymi programami i z osobnymi listami kandydatów. Proporcjonalny system wyborczy funkcjonuje w większości krajów postkomunistycznych, a także między innymi w Belgii, Danii, Holandii, Grecji.
Niestety oba te systemy mają swoje wady jak i zalety. Do kilku dobrych stron systemu proporcjonalnego możemy zaliczyć miedzy innymi: w składzie organu przedstawicielskiego nie zachodzą takie deformacje, jak w systemie większościowym, znacznie lepsze zabezpieczenie interesów mniejszości, jest bardziej adekwatnym modelem dla systemu nieustabilizowanego a także większa sprawiedliwość demokratyczna.
Złymi stronami są między innymi: utrudnienia sformułowania rządu mającego poparcie parlamentu ? koalicje. Zaletami większościowego systemu wyborczego jest większa stabilność rządzenia, eliminacja ugrupować skrajnych. Wybrany rząd ma bardziej jednorodny charakter. By dana partia mogła rządzić nie jest konieczne tworzenie koalicji. Stworzone okręgi jednomandatowe powodują lepszą identyfikację wybranych przedstawicieli z wyborcami.
Wadami jest dość silna deformacja układu politycznego w społeczeństwie. Mniejszość pozbawiona zostaje reprezentacji politycznej a także mniejsza sprawiedliwość w stosunku do obywateli z punktu widzenia współczesnej demokracji. Ponadto nie jest to model właściwy dla nieustabilizowanego systemu partyjnego, ponieważ petryfikuje ono silne ugrupowania.
Biorąc pod uwagę wady jak i zalety obu tych systemów trudno jest wybrać najlepszy i najbardziej korzystny dla obywateli Polski. W Polsce obecnie panuje system proporcjonalny. Według mnie nie powinno być możliwości zmiany tego systemu na większościowy. System, jaki w obecnej chwili posiadamy jest odpowiedni do naszych potrzeb. Zmiana tego stanu rzeczy wymagałaby nie tylko zmienienia wieloletniej Polskiej historii, ale także zmusiłaby rząd do przekształcenia konstytucji.
Bibliografia:
1. http://www.dialogi.umk.pl/wiekszosciowy-czy-proporcjonalny.html
2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Ordynacja_wyborcza
3. http://pulaski.org.pl/artykuly/proporcjonalny_czy_wiekszosciowy_system_wyborczy.pdf