Szkielet kończyn

Kończyny to element ciała, które umożliwia nam poruszanie sie, chwytanie przedmiotów, grę na instrumentach, a nawet komunikowanie się. Człowiek ma po dwie kończyny górne i dolne. Każda para kończyn łączy sie ze szkieletem osiowym za pomocą obręczy.

Kończyna górna składa sie z kilku odcinków. Do kości ramiennej, tworzącej ramie, przylegają dwie kości przedramienia łokciowa i promieniowa. Leża one obok siebie i łącza sie ze sobą ruchomo. Do przedramienia przylega ręka. Pierwszym jej odcinkiem jest nadgarstek, utworzony z ośmiu kości krótkich. Łączy sie z nim piec kości śródręcza, do których przylegają kości palców, czyli paliczki. Przeciwstawny kciuk składa sie z dwóch paliczków, a pozostałe palce- z trzech. Kończyny górne łączy z kręgosłupem obręcz barkowa, która składa się z dwóch obojczyków. Łopatki są płaskie, mają kształt trójkąta i przylegają do górnych pat żeber. Z kolei obojczyki to długie, wycięte kości, które leż tuż nad klatka piersiową i łączą sie z mostkiem. . Kończyna górna służy do wykonywania czynności wymagających dużej precyzji. Dlatego jej elementy, szczególnie palce ręki, są długie i cienkie. Ułatwia to posługiwanie się przedmiotami. Połączenie kości ramiennej z łopatką jest jednocześnie połączeniem szkieletu kończyny górnej za szkieletem obręczy barkowej.

Pierwszym odcinkiem każdej kończyny dolnej jest udo w którym mięśni się kość udowa. Niżej znajdują się dwie leżące blisko siebie kość podudzia: piszczelowa i strzałkowa. Połączenie kości uda i podudzia, czyli kolano, jest wrażliwe na urazy. Jego uszkodzenie uniemożliwiało bu poruszanie nam się dlatego z przodu chroni je płaska kość zwana rzepką. Kości podudzia łączą sie ze szkieletem stopy. Pierwsza jej cześć tworzy siedem masywnych kości stępu. Przylega do nich pięć długich kości śródstopia. Te z kolei łączą sie z paliczkami, tworzącymi palce. Pierwszy palec stopy składa się z dwóch paliczków, pozostałe z trzech. Kości wchodzące w skład stopy tworzą elastyczne sklepienie które odkształca się podczas chodzenia. Kończyny dolne łączą sie z kręgosłupem za pośrednictwem obręczy miedniczej w jej skład wchodzą dwie kości miednicze połączone kością krzyżową. Każda kość miednicza składa sie z trzech zrośniętych ze sobą kości : biodrowej, łonowej, kulszowej. Obręcz miedniczna musi być solidnym oparciem dla kończyn dolnych, ponieważ dźwigają one ciężar ciała. Dlatego kości miedniczy i krzyżowa są zrośnięte. Wspólnie stanowią zwarty twór, tak zwaną miednicą. Jej budowa różni sie nieco u obu płci, ponieważ miednica pełni u nich odmienne funkcje. U kobiet musi umożliwiać poród, jest wiec szeroka a przestrzeń pomiędzy jej kośćmi przypomina owal. Miednica mężczyzn dźwiga większą masę ciała dlatego jest większa niż u kobiet. Przestrzeń pomiędzy jej kośćmi jest mniejsza i kształtem przypomina trójkąt. Kości kończyny dolnej są znacznie grubsze niż górnej. Dzięki temu mogą utrzymywać ciężar całego ciała. Umożliwia nam to sprawne poruszanie się na dwóch kończynach. Połączenie kości udowej z miednicą stanowi jednocześnie połączenie szkieletu kończyny dolnej ze szkieletem obręczy miedniczej. Proporcje różnych części ciała, w tym kończyn, zmieniają się z wiekiem. Na przykład kończyny dolne u noworodka stanowią 1/3 długości ciała, a u dorosłego człowieka- prawie połowę. Między sąsiadującymi kośćmi występują kilka rodzajów połączeń. Szwy to nieruchome połączenia kości za pomocą cienkie, ale bardzo mocnej warstwy tkanki łącznej włóknistej. Łączą na przykład kości czaszki. Chrząstkozrosty to połączenia kości za pomocą chrząstki. W kręgosłupie mają postać krążków międzykręgowych, które nadają elastyczność i umożliwiają amortyzowanie obciążeń. Stawy to połączenie kości, które umożliwiają ruch. Łączą na przykład kości kończyn.

Budowa stawu.
Staw składa się z powierzchni stawowych, czyli powierzchni nasad sąsiadujących kości, oraz wąskiej szczeliny, zwanej jamą stawową. Powierzchnie i jamę stawową otacza elastyczna błona- torebka stawowa. W niektórych stawach występują też wiązadła. Elastyczne wiązadła wzmacniają całą konstrukcję stawu. Pierwsza z powierzchni stawowych- główka- jest wypukła. W stawie łokciowym jest to nasada kości ramiennej. Druga powierzchnia stawowa- panewka- jest wklęsła. W stawie łokciowym jest to nasada kości łokciowej. Torebka stawowa jest elastyczna i wytrzymała. Zapobiega przesuwaniu się kości w nieprawidłowy sposób. Jama stawowa jest wypełniona mazią, która nawilża powierzchnie stawowe i zapobiega ich ścieraniu.