Omówienie Biblii

Biblia, czyli Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, to zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa.
Składają się na nią 73 księgi: 46 Starego Testamentu i 27 Nowego Testamentu, i zestaw ten jest kanonicznie nienaruszalny.
Księgi te pisane były w ciągu wieków przez różnych autorów. Oryginalne teksty zostały spisane w trzech różnych językach: hebrajskim, aramejskim i greckim.
Materię “Starego Testamentu” stanowią wydarzenia z doby poprzedzającej przyjście Chrystusa na świat i wykład wiary tzw. Starego Zakonu. Zbiór zaczyna “Pięcioksiąg”, przypisywany prawodawcy i wodzowi narodu izraelskiego, Mojżeszowi, a w skład wchodzą Księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa.
Pierwsza część Księgi Rodzaju opowiada o powstaniu świata (cytat), stworzeniu człowieka (cytat), wygnaniu z raju Adama i Ewy (cytat), ich synach Kainie i Ablu (cytat), potopie i Noem (cytat), a kończy ją opowieść o wieży Babel (cytat).
Druga część Księgi Rodzaju obejmuje historię Patriarchów, protoplastów narodu wybranego, aż do pobytu Izraelitów w Egipcie (cytat).
Kolejne: “Księgi Historyczne”, przedstawiają dzieje narodu izraelskiego, a “Księgi Mądrościowe” (dydaktyczne) - między innymi prezentują: — przypowieść o Hiobie (cytat), — niepowtarzalny zbiór pieśni lirycznych, “Psalmów”, przypisywanych królowi Dawidowi (cytat), — monolog filozoficzny kaznodziei - Koheleta ze słynnym refrenem “Marność nad marnościami” (cytat), — odczytywaną jako liryczny poemat symboliczny, alegorię miłości oblubieńczej Boga i duszy ludzkiej, “Pieśń nad Pieśniami” (cytat).
Księgi “Nowego Testamentu” opowiadają dzieje Chrystusa i Rodziny Świętej, mówią o działalności Apostołów już po śmierci Chrystusa. Wykładają nauki Chrystusowe.
Do kanonu należą: “Księgi historyczne”, na które składają się: — Ewangelie, w dosłownym tłumaczeniu: “radosne wieści, dobre nowiny”, według trzech synoptyków: św. Mateusza (cytat), Marka (cytat) i Łukasza (cytat) oraz czwarta, w powszechnym mniemaniu najpiękniejsza, najoryginalniejsza i najgłębsza, św. Jana: opisy cudów Jezusa, (cytat) oraz historia jego męki (cytat) — Dzieje Apostolskie, przedstawiające apostolską działalność świętych Piotra i Pawła, obrazujące rozpowszechnianie się idei chrześcijaństwa, spisane prawdopodobnie przez św. Łukasza, ucznia tego ostatniego oraz 21 listów apostolskich, w tym aż 14 pisanych przez św. Pawła (cytat), a 7 przez innych Apostołów.— Księga prorocza, czyli Apokalipsa (objawienie) napisana przez św. Jana (cytat).
Czas powstania
Biblia powstawała w ciągu wieków i przyjmuje się, że najstarsze teksty Starego Testamentu powstały w XIII wieku p.n.e., a najmłodsze, pochodzące z wieku I p.n.e. Księgi Nowego Testamentu umieszcza się przedziale od 51 do 96 roku po narodzeniu Chrystusa.
Biblia zajmuje niezwykłe miejsce w kulturze świata stając się źródłem kultury europejskiej.
W sferze moralnej przyjęto powszechnie uznawać prezentowane w niej przykazania dekalogu za podstawę stosunków międzyludzkich.
W sferze kulturowej stała się inspiracją dla literatury, rzeźby, malarstwa i muzyki; skarbcem wzorów osobowych i postaw, fabuł, wątków i motywów, metaforyki i stylistyki. Dzieło powszechnie znane, interpretowane i wykorzystywane stanowi wspólny repertuar środków wyrazowych, które poprzez literaturę weszły do języka potocznego.
Przekłady
Najdawniejszym tłumaczeniem Starego Testamentu pochodzącym z III-II wieku p.n.e. jest Septuaginta, czyli tłumaczenie “siedemdziesięciu”. Był to przekład na język grecki sporządzony w Aleksandrii dla Żydów nie władających innym językiem.
Pełnego przekładu Biblii na język łaciński, zwanego Wulgatą, dokonano na przełomie IV i V wieku n.e. Przypisuje się go św. Hieronimowi. Sobór trydencki obradujący w XVI wieku uznał ten przekład za tekst obowiązujący w kościele rzymsko-katolickim.
Na języki narodowe tłumaczono Pismo święte już w wiekach średnich. Z doby tej dochowały się dwa pełne tłumaczenia najpiękniejszej księgi, Psałterza: “Psałterz floriański” z końca wieku XIV i “Psałterz puławski”, najprawdopodobniej z początku XVI wieku.
Istniało też tłumaczenie Biblii z wieku XV noszące nazwę Biblii królowej Zofii lub szaroszpatackiej.
Prawdziwy renesans przekładów Pisma św. zaczął się w XVI wieku, co przede wszystkim było związane z reformacją.
Zaczęto od Psałterza. Do najwybitniejszych tłumaczeń psalmów Dawida należą:
przekład całości prozą Mikołaja Reja znany z wydania w roku 1555, zapewne nie pierwszego
niezwykle piękne tłumaczenie wierszem Jana Kochanowskiego, które po ukazaniu się w 1580 roku. “Melodii na Psałterz polski” Mikołaja Gomółki, na trwałe zagościło w kościołach katolickich i protestanckich.
Z czasem sięgnięto do Nowego Testamentu. Pierwsi zabrali się do tego luteranie z Prus Wschodnich. W latach 1551-1553 pojawiły się, ogłaszane częściami, począwszy od czterech Ewangelii, tłumaczenia Jana Murzynowskiego.
Pierwsze całkowite anonimowe tłumaczenie całego Nowego Testamentu wyszło w 1556 roku u Szarffenberga w Krakowie.
Wreszcie podjęto trud tłumaczenia całej Biblii, którego efektem stały się przekłady:
katolicki - Biblia Jana Leopolity (1561),
kalwiński - Biblia brzeska, czyli radziwiłłowska (1563),
ariańsko-socyniański - Biblia nieświeska, Szymona Budnego (1572).
Przełom wieków XVI i XVII przyniósł pełne katolickie tłumaczenie Pisma św. zwane Biblią Wujka (1599). O wadze tej pracy może świadczyć fakt, że przekład ten zastąpiony został w liturgii Kościoła dopiero w okresie II Watykańskiego Soboru Biblią Tysiąclecia wydaną w 1965 roku.
Luteranie już w wieku XVII (1632) doprowadzili do skutku własne tłumaczenie zwane Biblią gdańską.

Zagadnienia do omówienia
Czas powstania "Biblii", tłumaczenia na języki narodowe.
Na czym polega artyzm "Biblii"?
Biblijne a mitologiczne pochodzenie człowieka.
Związki frazeologiczne wywodzące się z "Biblii".