Niedostosowanie społeczne
Trzy stadia niedostosowania społecznego
1 Stadium
obserwujemy takie zjawiska jak : uczucie odtrącenia , można zauważyć u osób frustrację potrzeb, tzn nie są zaspokajane potrzeby emocjonalne . Jednostka wykazuje reakcje negatywne – zachowanie negatywne ( zachowania oporne i zaczepne ) nie mają te zachowania formy nawykowej ( trwałego utrwalenia ) są raczej prowokujące . Często też rejestruje się , że siła tych reakcji jest nieproporcjonalna do bodźca , który je wywołał , często mają charakter impulsywny. W tym stadium jednostki wykazują brak cierpliwości , wytrwałości, koncentracji( żródłem tych deficytów jest zobojętnienie emocjonalne ), o takich osobach nie można mówić , że nie mają poczucia winy, bo mają świadomość i żałują swoich czynów.
2 stadium
Przejście do kolejnego stadium ma miejsce wtedy gdy dziecko nie otrzymuje pomocy psychologicznej . Reakcje mogą być typu agresywnego , nawet w sytuacjach okazywania im życzliwości . Pojawiają się próby kontaktu ze środkami odurzającymi – alkohol , jest to również czas kiedy szukają grupy odniesienia – grupy przestępcze lub para przestępcze 3 stadium
obserwujemy dwa rodzaje zjawisk , pierwsze jest związane z agresywnym zachowaniem , które zaczyna mieć formę nawyku , jest reakcją na sytuacje trudne i konfliktowe. Łączą się w różne grupy dokonujące różnego rodzaju przestępstw , następuje łączenie się w zbiorowość ( zbiorowe gwałty, kradzieże)
Kolejnym etapem taryfikowania się wykolejenia przestępczego , która charakteryzuje się strukturyzacją grupy i określeniu „ zasad: i specjalizacji grupy, np. grupy chuligańskie , złodziejskie .
TYPY wykolejenia przestępczego.
Dwie klasyfikacje
I klasyfikacja - Czapów - wyróżnia trzy typy wykolejenia społecznego
II klasyfikacja Sullivana i Grandów – badacze amerykańscy.
Typologia Wg Czapówa
1.zwichnięta socjalizacja
taki sposób dochodzenia o wykolejenia odwołujący się do zwichniętej socjalizacji – niedostatki w socjalizacji, rodzice nie spełniają funkcji rodzicielskich
2.demoralizacja
mówimy wówczas jeżeli w początkowej fazie socjalizacji dziecko ma dobre wzorce , ale w okresie socjalizacji wkarcza na grupy przestępcze np. przy okazji migracji ze wsi do miast.
3. socjalizacja pod kulturowa
jest to wychowywanie dziecka niejako do funkcjonowania przestępczego . Są rodziny , które zaspokajają potrzeby emocjonalne i materialne , ale są przyuczane do życia przestępczego , ale np. bycie kieszonkowcem , rodziny mafijne.
Typologia wg Sullivana i Grandów , w swojej klasyfikacji nawiązują do charakterystycznych form dewiacyjnych , dewiantywnego zachowania się jednostki niedostosowanej społecznie. Oceniają od strony zachowania
KLASY
I klasa Eksploraci
Jednostki aspołeczne , są to osoby które postrzegają inne osoby do osobistej eksploracji ( instrumentalne traktowanie drugiego człowieka na ile mogą wykorzystać ) .
Jednostki te nie potrafią przewidzieć zachowań innych osób wobec siebie , dlatego też w sytuacji niepewności, bądź lekkiego zagrożenia reagują złością i agresją . słabsze nasilenie niż u socjopatów , zdarza się im działać impulsywnie
II klasa Konformiści
Na frustrację własnych potrzeb reagują serwilizmem ( ugrzeczniona , służalcza, nadmiernie uprzejma postawa) w stosunku do osób , które utrudniają zaspokojenie potrzeb , ale jedynie w stosunku gdy są to osoby znaczące .
Tego rodzaju działanie jest często instrumentalne , manipulują swym konformizmem , aby uzyskać doraźne korzyści.Jeśli mają poczucie bezpieczeństwa...
III klasa Neurotycy
Jednostki, które co prawda w jakimś stopniu zinternalizowały jakieś normy , ale nie bardzo wiedzą czy sobie z tym poradzą , przeżywaja nieustanny lek . Lęk , że nie sprostają tym wymaganiom powoduje niemoc i bezradności , pojawiają się zachowania nieakceptowane społecznie.
Przyczyny niedostosowania społecznego .
Wyróżnia się trzy grupy:
1. społeczne uwarunkowania nieprzystosowania społecznego
2. psychologiczne podstawy nieprzystosowania społecznego
3. biologiczne, biopsychiczne – koncepcje związane z genetyką , zmainami hormonalnymi.
Ad.1. społeczne czynniki rozwoju
Dzikie dzieci – chowane w izolacji, bez kontaktu z ludźmi ( Rosja – dzieci chowane przez wilki ) , cechy charakterystyczne – brak ,
- nie wykształcenie pionowej postawy ciała ,
- nie rozwijały się umiejętności związane z chwytaniem, umiejętnościami manualnymi,
- nie rozwija się mowa, inteligencja, obcy jest im uśmiech i nawyk ubierania się ,
Im dłużej przebywały w powyższych warunkach , tym trudniej wyrównać braki środowiskowe .
Na rozwój psychologiczny dziecka wywierają wpływ trzy środowiska
1. środowisko rodzinne
2. środowisko szkolne
3. środowisko rówieśnicze
ad.1środowisko rodzinne – dziecko uczy się przez kontakt z matką , śmiech , przez reakcję innych na jego zachowanie np. płacz
Podkreślono , że istotne znaczenie w rozwoju dziecka mają podłoże emocjonalne – zaburzeń sfery uczuciowej rodziny.
Czynniki negatywne , które mają zaburzający wpływ na rozwój dziecka
- niezgoda wśród rodziców ,
- brak wzajemnego szacunku,
- zbyt szybkie tempo życia rodzinnego ,
- niewłaściwe metody wychowawcze .
Gludów – na skutek przeprowadzonych badań nad 500 nieletnimi przestępcami
1. niewłaściwa postaw wychowawcza ojca – nadmiernie rygorystyczni, lub nadmiernie pobłażliwi .
2. brak kontroli i opieki ze strony matki
3. wrogi lub obojętny stosunek do dziecka jednego z rodziców
4. brak harmonijnego współżycia
Batawia, Strzembosz i Żabczyńska – stwierdzili , że istnieje bardzo duża zależność między środowiskiem rodzinnym , a zachowaniami antyspołecznymi . U wszystkich badanych nieletnich , ich rodzice wadliwie sprawowali funkcje wychowawczo-opiekuńcze.
Elementy sytuacji rodzinnej
Emocjonalna więź dziecka z rodzicami – jest podstawą w rozwoju dziecka