Stanisław Wyspiański
Stanisław Wyspiański (1869- 1907)- malarz, poeta, dramatopisarz, reformator teatru, także scenograf, projektant witraży, mebli. Był on synem rzeźbiarza Franciszka Wyspiańskiego. Od najmłodszych lat pragnął zostać malarzem (zachowały się jego dziecięce rysunki i młodzieńcze szkicowniki).
Po ukończeniu szkoły średniej Stanisław Wyspiański rozpoczął studia w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych jako uczeń Jana Matejki. Studiował także historię, historię sztuki i literaturę na UJ.
W latach 1891- 1894 przebywał w Paryżu, gdzie zetknął się ze sztuką impresjonistów.
Mógł tam podziwiać obrazy znanych malarzy tego czasu m.in. Vincenta van Gogha oraz Paula Gaugina. Tego ostatniego poznał zresztą osobiście, co wzbogaciło styl jego wczesnych prac (obrazy olejne, pastele m.in. Krajobraz znad Sekwany). Po powrocie z Paryża malował tematy krakowskie.
Po powrocie do Krakowa, w ciągu 13 zaledwie lat życia, które mu pozostały, stworzył dzieło ogromne, którym można by obdzielić kilku twórców różnych specjalności. Pisał dramaty (Warszawianka, Noc listopadowa, Lelewel), uznane za polskie dzieła sceniczne, do których obmyślał dekoracje i kostiumy, projektował sprzęty i elementy architektoniczne (np. fragmenty balustrady), ilustrował książki i malował, a raczej rysował kolorowymi pastelami wizerunki dzieci (Dziewczynka z kozikiem, Dziewczynka z dzbankiem, Dziewczynka w niebieskim kapeluszu, Główka Helenki, Chłopiec z kwiatem ), portrety (Portret Jana Stanisławskiego, Portret Elizy Pareńskiej, także autoportrety Autoportret z żoną), pejzaże (Widok z okna pracowni na Kopiec Kościuszki, Wisła pod Krakowem, Chochoły na Plantach, Planty o świcie, Planty w nocy), a także projektował witraże (monumentalne kartony witraży dla katedry we Lwowie Śluby Jana Kazimierza) i dekoracje ścienne (polichromie).
W 1905 roku, nie mogąc wskutek choroby opuszczać mieszkania, rysował pastelami widok z okna na tory kolejowe i kopiec Kościuszki w oddali. Powtarzał ten widok o różnych porach roku i przy różnej pogodzie (Widok na Kopiec Kościuszki w porze wiosennych roztopów, Widok na Kopiec Kościuszki w zadymce śnieżnej).