OPAKOWANIA - OMOWIENIE ZAGADNIEN
Opakowania
1)FUNKCJE OPAKOWAŃ
2)WEDŁUG CZEGO DZIELIMY OPAKOWANIA
3)ZALETY WYTWORÓW PAPIERNICZYCH
4)RODZAJE PAPIERÓW PAKOWYCH
5)PAPIERY TYPU PERGAMINÓW
6)PAPIERY USZLACHETNIANE
7)FORMY KONSTRUKCYJNE OPAKOWAŃ PAPIER.
8)ZALETY I WADY OPAKOWAŃ SZKLANYCH
9)BUTELKI I SŁOJE
10)CO SIĘ STOSUJE DO PRODUKCJI OPAKOWAŃ METALOWYCH
11)OPAK.METALOWE JEDNOSTKOWE I TRANSPORTOWE
12)KONSTRUKCJE BĘBNÓW CIĘZKICH I LEKKICH
13)LAKIERY
14)ZALETY TWORZYW SZTUCZNYCH
15)RODZAJE TWORZYW SZTUCZNYCH
16)PODZIAŁ ZAMKNIĘĆ (17.11.2004)
17)TENDENCJE DO ZMNIEJSZANIA ZUŻYCIA DREWNA
18)RODZAJE DREWNA STOSOWANE DO PRODUKCJI OPAKOWAŃ
19)PROJEKTOWANIE PJŁ
20)EKOLOGISTYKA
1)FUNKCJE OPAKOWAŃ
1. ochronne
2. logistyczne
3. informacyjne
4. marketingowe
5. ekologiczne
6. użytkowe
Funkcje ochronna:
-ochrona zapakowanego produktu
-ochrona środowiska przed szkodliwym działaniem produktu
-ochrona użytkownika produktu
Funkcje logistyczne:
częściowo wiążą się z funkcją ochronną bo cel to:
-dostarczenie właściwych produktów produkt
-we właściwej ilości ilość
-we właściwe miejsce miejsce
-we właściwym czasie czas
-właściwej jakości jakość
-przy optymalnych kosztach koszty
6R
-Funkcje magazynowe
-Funkcje transportowe
-Funkcje kompletacyjne
- optymalizacja przepływów towarów
- opakowania możliwie małe jednak takie jakie wynikają z potrzeby
Funkcje informacyjne:
-opakowanie musi zawierać wiele informacji
-producent musi zawrzeć wiele informacji: np. rodzaj towaru, skład, waga, pojemność itd.
-dokładna informacja oszczędza czas i pieniądze (szybka obsługa w kasach)
Funkcje marketingowe:
Funkcje ważne z punktu widzenia:
-sprzedaży samoobsługowej,
-przyciągania klienta,
-kształtowania obrazu firmy oraz gatunku wyrobu
DOWNSIZEING- celowe zmniejszanie opakowania, powoduje częstsze odwiedzanie sklepów a to powoduje, że zawsze coś więcej znajdzie się w koszyku.
Marketing MIX 4P
1. produkt
2. cena
3. dystrybucja
4. promocja
Marketing mix wywołuje efekt synergii – końcowy efekt łącznego działania kompozycji marketingowej będzie większy niż działanie poszczególnych czynników.
Promocja powinna:
-przekazywać informacje o produkcie
-podkreślać nowatorstwo produktu
Mamy 3 sekundy by zwrócić uwagę na opakowanie, jeśli nie zwrócimy to nie kupimy. Trzy sekundy to czas na zakodowanie opakowania w podświadomości, które pozwoli na powrót do danego produktu
Funkcje ekologiczne:
-zmniejszenie ilości stosowanych opakowań przez wydłużenie okresów trwałości
-preferowanie opakowań wielokrotnego użytku
-recykling opakowań nie nadających się do ponownego użytku
-spalenie nieużytecznych opakowań z odzyskaniem energii cieplnej
-ograniczenie szczebli opakowań eliminacja opakowania transportowego z łańcucha:
opakowanie jednostkowe – zbiorcze – transportowe – paleta - zabezpieczenie palety
-na wysypiskach umieszczać tylko odpadki nieużyteczne i nierozkładalne
Funkcja użytkowa:
-wygoda użytkowania i konsumpcji
-łatwość otwierania i zamykania
-konsumpcja w różnych miejscach
-wykorzystanie pustego opakowania do innych celów
-ochrona produktów o krótkiej trwałości
2)WEDŁUG CZEGO DZIELIMY OPAKOWANIA
1. Zasadniczej funkcji jaką pełni opakowanie w stosunku do zawartości:
-jednorazowe
-transportowe
-zbiorcze
2. Materiału, z którego wykonane są główne elementy konstrukcyjne opakowania:
-papierowe, tekturowe
-szklane
-metalowe
-z tworzyw sztucznych
-z tkanin
-ceramiczne
-z materiałów kompleksowych (powinno być kompozytowych) laminaty
-drewna
-inne
3. Zasadniczego kształtu opakowania:
opakowania jednostkowe częściowo osłaniające wyrób:
-kubki otwarte
-owinięcia częściowe
-pudełka bez wieka
-siatki
-tacki
-inne
opakowania jednostkowe całkowicie osłaniające wyrób:
-ampułki
-balony
-fiolki
-kubki zamknięte
-owinięcia całkowite
-pudełka z wiekiem
-butelki
-puszki
-słoje
-tuby
-torby
opakowania transportowe częściowo osłaniające wyrób:
-klamry
-obejmy
-klatki
-płozy
-skrzynki bez wieka
-obitki
opakowania transportowe całkowicie osłaniające wyrób
-bańki
-beczki
-hoboki
-kanistry
-owinięcia całkowite
-pojemniki zamknięte
-pudełka
-skrzynki z wiekiem
-wiadra
-worki
4. Własności opakowania oraz formy obrotu nim
własne – opakowania, które są własnością producenta
obce – opakowania stanowiące własność dostawcy
ze względu na formy obrotu wyróżniamy:
opakowania sprzedawane – wartość wkalkulowana w cenę wyrobu (jednorazowe)
opakowania sprzedawane – fakturowane jako odrębna pozycja (wielokrotnego użytku) po opróżnieniu sprzedawca powinien dostarczać je dostawcy
opakowania wypożyczane - opakowania transportowe często nietypowe (wielokrotnego użytku)
5. Sposobu ich wykorzystania
• opakowania do jednorazowego użytku
• opakowania wielorazowego użytku
6. Z punktu widzenia ochrony środowiska:
• ulegające naturalnemu procesowi rozkładu – biodegradacji
• nie ulegające biodegradacji
7. Przemysłu użytkującego
np. spożywczy, farmaceutyczny, tytoniowy, perfumeryjny
8. Inne podziały
Według stopnia zużycia: NOWE UŻYWANE (nieuszkodzone, uszkodzone, zużyte)
Rozbierane: sztywne, składane, rozbierane
Podział według roli spełnianej w warunkach rynkowych:
aktywne – mają wpływ na popyt
bierne – nie mają wpływu na popyt
3)ZALETY WYTWORÓW PAPIERNICZYCH
+ mała masa właściwa
+podatność do przerobu maszynowego
+dobre właściwości mechaniczne
+niska cena
4)RODZAJE PAPIERÓW PAKOWYCH
siarczanowy (Natron, Kraft) klasa 3 najmocniejszy
mocne torby
siarczynowy (Jawa, Sulfit) klasa 3, 4, 5
torby spozywcze, farmaceutyczne, nie toksyczny
celulozowo makulaturowy (Manilla) klasa 6, 7, 8, 9,
torby dla asortymentów przemysłowych
makulaturowy (Szrenc) klasa 10
nie może być stosowany do produktów spożywczych
5)PAPIERY TYPU PERGAMINÓW
nie odporne na wysokie temperatrury
-papier pergaminowy klasa 3
np. wykładziny do bębnów, owinięcia produktów tłustych
-pergamin sztuczny
szczelne nie przepuszczają zapachów
-papiery pakowe pergaminowe
szczelne nie przepuszczają zapachów
6)PAPIERY USZLACHETNIANE:
uszlachetniane na gotowej wstędze
-papiery parafinowe (chroni przed nasiąkaniem , tłuszcze)
-papiery zabezpieczające przed korozją (powlekane lotne inhibitory korozji)
-papiery bitumowane (asfaltowane) (wewnętrzne części worków)
-papiery sylikonowe (do produktów spożywczych)
-papiery powlekane polietylenem (stosowane do toreb)
-papiery powlekane dyspersjami wodnymi tworzyw sztucznych (nie przepuszczają pary wodnej i gazów)
7)FORMY KONSTRUKCYJNE OPAKOWAŃ PAPIEROWYCH??
• Torby
-torby płaskie brak uformowanego dna
- torby fałdowe – brak uformowanego dna boki zagięte do środka
-torby krzyżowe – dno uformowane w kształcie sześciokąta torba do ryżu
-torby klockowe- dno uformowane w kształcie rombu, kwadratu boki zagięte do środka
-torby specjalne
• Owinięcia
-bezpośrednie – owinięcie masła chleba
-zewnętrzne – mamy pudełko i ono jest owinięte
-wewnętrzne - np. cukierki mają dwa papierki
• Pudełka
–otwarte – przemysł lekki np. koszule
-klapkowe – np. do pakowania makaronu, proszków do prania
-szufladkowe – wyciągane szufladki np. kredki czekoladki
-wieczkowe – do pakowania butów
• Worki papierowe
-otwarte klejone
-otwarte szyte
-wentylowe klejone
-wentylowe szyte
• Pudła tekturowe
-klapowe z klapami zew. stykającymi się
-klapowe z klapami zew. nakładającymi się
-jednowieczkowe z wieczkiem zachodzącym na siebie
-jednowieczkowe z wieczkiem zachodzącym całkowicie
-dwuwieczkowe z wieczkami stykającymi się
8)ZALETY I WADY OPAKOWAŃ SZKLANYCH
+niska cena
+odporność chemiczna
+obojętność fizjologiczna
+nieprzepuszczalność dla gazów, wody, pary wodnej
+brak zapachu
+możliwość barwienia
+łatwość formowania
+łatwość utrzymania czystości
+możliwość wielokrotnego użycia
+recykling
+opakowanie przyjazne dla środowiska
+możliwość szczelnego zamknięcia opakowania
-duża masa
-mała odporność mechaniczna i termiczna
-konieczność stosowania dodatkowego opakowania w transporcie
9)BUTELKI
-monopolowe zwykłe
-etylki i szartreski do wódek gatunkowych
-piwki i baryłki
-do wód mineralnych
-mleczarskie
-winiarskie
butelki do artykułów perfumeryjnych – kosmetycznych
-do perfum
-wód kwiatowych
-wód toaletowych
-innych płynów
ze względu na przeznaczenie:
• do artykułów spożywczych
• do artykułów kosmetycznych
• butelki apteczne
• do artykułów chemicznych
SŁOJE
podział ze względu na przeznaczenie:
• -spożywcze
• -do leków
• -do produktów zielarskich
• -do kosmetyków
• -do innych artykułów chemicznych
podział ze względu na zamknięcia:
• WECKA
• zamykane nachwytami metalowymi typu FENIKS
• słoje z gwintem typu TWIST-OFF
10)CO SIĘ STOSUJE DO PRODUKCJI OPAKOWAŃ METALOWYCH
• blachę stalową czarną (nie nadaje się do produktów spożywczych)
• blachę stalową ocynowaną - białą (do produktów spożywczych)
• blachę aluminiową
• blachą stalową ocynkowaną (opakowania transportowe bębny, hoboki)
• blachę chromowaną
• blachę aluminiowaną (glinowaną)
cynk nie może być stosowany z artykułami spożywczymi
11)OPAK.METALOWE JEDNOSTKOWE I TRANSPORTOWE
Opakowania metalowe jednostkowe:
• puszki
• butelki
• fiolki
• tuby
• tacki
• puszki kombinowane
• kanistry
• opakowania aerozolowe
• torby
• owinięcia
Opakowania metalowe transportowe:
• bańki
• butle stalowe
• bębny (ciężkie, lekkie)
• hoboki
• beczki
• pojemniki metalowe
• wiadra
12)KONSTRUKCJE BĘBNÓW CIĘZKICH I LEKKICH
Ciężkie : blacha >1mm pojemność do 200 litrów (paliwa płynne, smary)
• bębny z obręczami tocznymi nakładanymi, z wiekiem stałym
• bębny z obręczami tocznymi nakładanymi, z wiekiem zdejmowanym
• bębny z obręczami tocznymi wytłoczonymi z wiekiem stałym
Lekkie blacha <1mm pojemność 30 – 100 litrów
• Bębny małe do 50 litrów do pakowania sproszkowanych substancji chemicznych zamykane wiekiem z pierścieniem ściągającym. Najczęściej jednorazowe
• Bębny do pakowania asfaltu, kalafonii, i innych materiałów wlewanych na gorąco i zastygających w opakowaniu mają wieko stałe i otwór nalewny umieszczony na wieku, który jest zamykany wieczkiem wciskanym do 100 litrów
13)LAKIERY
Dobór lakieru zależy od:
1.stosowanej blachy
2.sposobu nanoszenia powłoki cynowej
3.projektowanej zawartości opakowania
4.sposobu i okresu składowania
5.konstrukcji opakowania
Lakiery powinny charakteryzować się :
-dobrą przyczepnością do podłoża
-twardością i elastycznością
-zdolnością do tworzenia powłok tłocznych
-nietoksycznością
-odpornością na działanie zawartości opakowania
-odpornością na temperatury występujące w procesie produkcyjnym lub przetwarzania
-nie powinny nadawać zawartości puszek smaku ani zapachu
epoksydowo – fenalowy - najlepszy lakier
Rodzaje lakierów:
Kreolak -konserwy wyroby spożywcze
Aluminin 3 -puszki do przetworów konserwowych
Orex -puszki do konserwowych przetworów mlecznych
Geten 180
14)ZALETY TWORZYW SZTUCZNYCH
+termoplastyczność
+niska masa włąściwa max. 1,5g / cm3
+duża odporność chemiczna
+nie przepuszczają pary wodnej i gazów
+łatwość barwienia
15)RODZAJE TWORZYW SZTUCZNYCH??
Polietylen PE
PE – LD zwany wysoko ciśnieniowym lub miękkim – opakowania z folii, folia termokurczliwa i rozciągliwa, butelki, tuby, fiolki
PE – HD zwany niskociśnieniowym lub twardym – beczki, bębny, kanistry, wiadra, balony
Polipropylen PP –folia, fiolki pudełka
Polistyren PS
Polistyren zwykły niskoudarowy – opakowania do leków
Polistyren wysokoudarowy - pudełka słoje, fiolki, folia do wyrobów tacek i kubków
Polichlorek winylu PCW –folie miękkie i półsztywne, butelki kubki
Kopolimery CW i chlorku winylu PCWD
Poliamidy PA- pakowanie próżniowe żywności, gotowanie żywności w torebce, pakowanie sprzętu chirurgicznego - sterylizacja
Poliestry
Politereftalan etylenu PETF lub PET – folia ptereftalenowa, butelki do napojów gazowanych
Poliwęglany PW –produkcja foli opakowaniowych
16)PODZIAŁ ZAMKNIĘĆ
WEDŁUG:
• materiału i przeznaczenia (np. zamknięcia z PA do artykułów farnmaceutycznych)
• według kształtu zamknięcia (korek, kapsel, nakrętka)
• sposób zamknięcia (wciskane, nasadzane)
• rodzaju spełnianej funkcji (zamknięcia dozujące, amortyzujące)
• kształtu geometrycznego (walcowe, stożkowe, miseczkowe)
17)TENDENCJE DO ZMNIEJSZANIA ZUŻYCIA DREWNA
-zastosowanie zamiast trocin tworzyw drzewnych takich jak sklejka, płyta pliśniowa
-zastosowanie w obrocie wewnętrznym opakowań wielokrotnego użycia (szczególnie dotyczy to skrzynek)
-dobór racjonalnych opakowań ujednoliconych form konstrukcyjnych klatek i skrzynek
18)RODZAJE DREWNA STOSOWANE DO PRODUKCJI OPAKOWAŃ
• sosna – łatwa do obróbki, nie nadaje się do artykułów spożywczych ze względu na intensywny zapach żywicy
• świerk- bardziej kruchy, od sera, masła, beczki – śledzie
• jodła – rzadko używana, do produkcji elementów skrzynek
• buk – twarde beczki do win i alkoholi
• lipa- łatwa do obróbki, beczki do artykułów spożywczych
• brzoza i topola- produkcja łuszczki (tubianki)
• wiklina- kosze skrzynki
• tworzywa drzewne sklejki płyty pliśniowe
Beczki do płynów gazowanych np. wina musujące – wysoka szczelność – dębowe
do ciał stałych – lipa i świerk
pobocznice – dąb świerk buk sosna
19)PROJEKTOWANIE PJŁ
zebranie danych wejściowych
1.Informacja o odbiorcach i warunkach dystrybucji
• liczba odbiorców i ich lokalizacja
• wielkość jednorazowej partii dostaw
• warunki transportu zewnętrznego
• możliwość przemieszczenia jednostki ładunkowej środkami transportu wewnętrznego
• przystosowanie budowli magazynowych odbiorców
2.Informacje dotyczące właściwości chemicznych o fizycznych opakowanych wyrobów
3. Wstępna ocena możliwości formowania pjł
Dwa punkty widzenia logistyki, przystępując do projektowania należy zacząć od dokładnego określenia przewidywanych warunków użytkowania zapakowania tj.: przeanalizować kolejno szereg czynników, z których najważniejsze to:
- właściwości wyrobów przewidzianych do pakowania wyrobów, ich masa, wymiary, kształt a ponadto sposób rozmieszczenia płaszczyzn i otworów umożliwiających ustawiania lub zamocowanie tych wyrobów w opakowaniach,
- przewidywany sposób składowania, rodzaj środka transportu, rodzaje przeładunków oraz trasa i czas przewozu,
- odporność pakowanych wyrobów na uszkodzenia powstające na skutek występujących w transporcie, magazynowaniu i przeładunkach narażeń mechanicznych,
- wrażliwość wyrobów i opakowań na oddziaływanie czynników klimatycznych klimatycznych biologicznych oraz odporność korozję,
- sugestie producenta dotyczące liczby sztuk w opakowaniu,
- wymagania odbiorcy, przewoźnika służb celnych,
- wartość pakowanego wyrobu i opakowania transportowego.
20)EKOLOGISTYKA
Ekologistyka – zagospodarowanie zużytych opakowań
50% objętości wszystkich odpadów stanowią opakowania
30% wagi wszystkich odpadów to opakowania
Zasady ekologistyki:
-ograniczenie ilości odpadów
-przedłużenie okresu użytkowania wyrobów
-produkcja koncentratów
-ograniczenie ilości opakowań po przez zmniejszenie ilości stopni pakowania
-preferowanie opakowań wielokrotnego użytku
-poddawanie recyklingowi opakowań nie nadających się do ponownego użytku i produkowanie z tego wszystkiego nowych opakowań
-kompostowanie odpadów z opakowań biodegradowalnych
-spalanie nieużytecznych opakowań z odzyskaniem energii cieplnej
-umieszczanie na wysypiskach jedynie odpadów nieużytecznych i nierozkładalnych, przeznaczonych do całkowitej kasacji, przy równoczesnym racjonalnym zagospodarowaniu wysypisk
-dobór odpowiednich środków, w miarę możliwości winno się stosować materiały pochodzenia naturalnego, rezygnacja z materiałów uciążliwych dla środowiska
-projektowanie opakowań z materiałów jednorodnych co pozwala na całkowity recykling
-łatwość rozdzielania elementów opakowania w procesach przygotowawczych do recyklingu
-możliwość ponownego wykorzystania opakowań lub ich elementów
-oznaczanie opakowań znakami recyklingowymi
-oznaczenia graficznego materiałów opakowaniowych dla ułatwiania ich rozsortowania